راه ترقی - آخرین خبر / مطالعه راهنمای زیارت حرم امام رضا (ع) از مفیدترین اقداماتی است که می‌توان پیش از رزرو بلیط هواپیما به مقصد مشهد و آغاز این سفر معنوی انجام داد. حتی نگاهی کوتاه به نقشه حرم نشان می‌دهد که زیارت این مکان مقدس بدون آشنایی با بخش‌های مختلف آن، مانند صحن‌ها، رواق‌ها، و مساجد، ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
در این مطلب، یک راهنمای جامع از قسمت‌های گوناگون حرم امام رضا (ع) ارائه شده است. ابتدا نحوه دسترسی به حرم با خودرو شخصی، اتوبوس و مترو را بررسی می‌کنیم و سپس بخش‌های مختلف حرم، شامل ورودی‌ها، صحن‌ها، رواق‌ها، موزه‌ها، مساجد، دارالشفا، کتابخانه، و مهمانسرا را معرفی خواهیم کرد. علاوه بر این، راهنما به بخش‌های بیرونی نیز پرداخته و نزدیک‌ترین هتل‌ها، رستوران‌ها و نکات ضروری برای تجربه‌ای به‌یادماندنی از زیارت آستان قدس امام رضا (ع) را ارائه می‌دهد تا سفر زیارتی شما هرچه بهتر و کامل‌تر باشد.
آدرس و مسیرهای دسترسی به حرم امام رضا
برای دسترسی به حرم امام رضا می توان از مسیرها و روش های مختلف به شرح زیر استفاده کرد:
دسترسی به حرم امام رضا با خودرو شخصی
مسیرهای دسترسی به حرم امام رضا با خودرو شخصی عبارت اند از:
⏺ دسترسی به حرم از میدان شهدا: پس از عبور از میدان استقلال، میدان فردوسی، بلوار سپهبد قرنی و میدان توحید وارد میدان شهدا شده و با عبور از خیابان آیت الله شیرازی به سمت زیرگذر حرم مطهر خارج شوید.
⏺ دسترسی به حرم از بلوار طبرسی: پس از عبور از پل فجر، بلوار طبرسی جنوبی را به سمت چهارراه برق و چهارراه مجلسی ادامه داده و وارد میدان امر به معروف شود. پس از خروج از میدان سردار شوشتری به سمت حرم از زیرگذر حرم خارج شوید.
⏺ دسترسی به حرم از خیابان امام رضا: پس از عبور از میدان پانزده خرداد، میدان بسیج (فلکه برق) و میدان بیت المقدس(فلکه آب) به مسیر خود در خیابان امام رضا ادامه دهید و پس از ورود به زیرگذر حرم از خروجی به سمت زیرگذر خارج شوید.
⏺ دسترسی به حرم از بلوار مصلی: در کنارگذر بزرگراه بسیج به مسیر خود ادامه دهید. پس از عبور از بلوار شهید رستمی، بلوار شیرودی و بلوار چمن به مسیر خود در بلوار مصلی ادامه داده و پس از ورود به بلوار شهید نواب صفوی و زیرگذر حرم، از خروجی زیرگذر خارج شوید.
دسترسی به حرم امام رضا با اتوبوس
برای رفتن به حرم مطهر می توانید از خطوط اتوبوسرانی زیر استفاده کنید:
⏺ پایانه طبرسی – پایانه امام رضا
⏺ حرم مطهر – پایانه وکیل اباد
⏺ پایانه مصلی – پایانه آزادی
⏺ حرم مطهر – بلوار طبرسی شمالی
⏺ حرم مطهر – پایانه شهدا
⏺ انتهای امامیه – انتها شهرک شهید باهنر
⏺ مصلی – الهیه
⏺ باب الجواد – پایانه گردشگری
دسترسی به حرم امام رضا با مترو
برای رفتن به حرم مطهر امام رضا (ع)، کافی است از خط 1 متروی مشهد استفاده کنید و در ایستگاه بسیج پیاده شوید؛ با کمی پیاده‌روی از این ایستگاه به حرم خواهید رسید.
بخش های مختلف حرم امام رضا
چیدمان بخش های مختلف حرم بدین صورت است که ضریح مطهر امام رضا در مرکز قرار گرفته و دور تا دور آن با رواق و صحن های مختلف احاطه شده اند. هر کدام از این رواق ها و صحن ها به واسطه معماری باشکوه و تاریخچه خاص خود یک جاذبه مذهبی گردشگری منحصر به فرد برای زائرین محسوب می شود.
در ادامه به بررسی قسمت های مختلف حرم امام رضا(ع) می پردازیم:
ورودی های حرم امام رضا
حرم امام رضا 5 ورودی دارد که شامل موارد زیر می شود:
⏺ شیخ طبرسی ( خیابان شیخ طبرسی)
⏺ شیخ طوسی( خیابان آیت الله شیرازی)
⏺ بابت حر عاملی( خیابان شهید نواب صفوی)
⏺ باب الجواد(خیابان شهید اندرزگو)
⏺ باب الرضا( خیابان امام رضا)
صحن ها حرم امام رضا
منظور از صحن، حیاط های بزرگی است که در حرم وجود دارد. حرم امام رضا دارای 9 صحن می شود که عبارت اند از:
1. صحن انقلاب اسلامی
2. صحن آزادی
3. صحن جمهوری اسلامی
4. صحن قدس
5. صحن جامع رضوی
6. صحن غدیر
7. صحن کوثر
8. صحن هدایت یا امام حسن مجتبی
9. صحن بعثت
صحن انقلاب
این صحن 4 تا ایوان به شرح زیر داره:
⏺ ایوان طلای نادری در قسمت جنوبی صحن و بالای پنجره فولاد
⏺ ایوان عباسی در شمال صحن
⏺ ایوان نقارخانه در شرق صحن
⏺ ایوان ساعت در غرب صحن
پنجره فولاد و ساعت از بخش های محبوب صحن انقلاب میان زائران است. همچنین سقاخانه نادری که به سقاخانه اسمال طلا یا همان اسماعیل طلایی شهرت دارد از دیگر جاذبه های مذهبی این صحن است.
صحن آزادی
صحن ازادی که تا قبل از انقلاب به آن صحن نو می گفتند، را به ساعت و ایوان طلای آن می شناسند. این صحن در شرق حرم قرار گرفته و برای ورود به ان می توانید از طریق بست شهید نواب صفوی، رواق نجمه خاتون و رواق دارالسرور اقدام کنید. وضوخانه خواهران، مجموعه کفشداری، امورپیداشدگان و رسیدگی به گمشدگان، پاسخگویی به سوالات دینی، امانات از امکانات این صحن برای زائران است.
صحن قدس
صحن قدس کوچکترین صحن حرم امام رضا؛ در جنوب این مکان قرار دارد. این صحن 4 ورودی از سمت بست شیخ بهایی، رواق امام خمینی و صحن مسجد گوهرشاد دارد. از جاذبه های این صحن می توان به سقاخانه ای که به شکل بیت المقدس است و وسط آن قرار دارد اشاره کنیم.
صحن جمهوری اسلامی
اگر از صحن خیابان شیرازی به سمت حرم می ایید میتوانید ازطریق صحن جمهوری اسلامی که در غرب ان قرار دارد وارد حرم شوید. این صحن 5 ورودی از سمت بست شیخ طوسی، رواق دالولایه، رواق دارالهدایه دارد. این صحن دارای یک ایوان طلایی معروف به باب الولایه، یک سقاخانه در مرکز، برج ساعت، 2 مناره طلا و همچنین یک پنجره فولاد مشرف به روضه منوره است.
صحن جامع رضوی یا صحن پیامبر اعظم
صحن پیامبر اعظم بزرگترین صحن در حرم است که در قسمت جنوبی آن واقع شده است. در صورتی که از سمت خیابان امام رضا به سمت حرم می روید باب الرضا و باب الجواد از ورودی های در دسترس شما خواهند بود. از دیگر راه های ورود به این صحن باب الهادی، صحن قدس و باب الکاظم می باشد.
از امکانات این صحن برای زائرین می توان به وجود حوض برای وضو(البته فقط آقایان) و 2 پارکینگ اشاره کرد. همچنین در این صحن پایگاه فرهنگی نوجوان و جوان قرار داره که می تونید ضمن زیارت امام رضا از برنامه های مذهبی جذاب این پایگاه لذت ببرید. رواق مخصوص کودکان و پایگاه خدمات و امور رفاه زائرین نیز در این قسمت وجود دارد.
صحن کوثر
صحن کوثر در جنوب شرقی حرم قرار دارد و نزدیک ترین صحن به بازار کوثر است.ورودی اصلی این صحن، بست شهید نواب صفوی است. از امکانات این صحن برای زائرین می توانیم به پایگاه امور مادر و کودک اشاره کنیم.
صحن غدیر
در قسمت جنوب غربی حرم صحن غدیر واقع شده است. مهمانسرا، چایخانه و بازارغدیر از محبوب ترین قسمت های این صحن برای زائرین هستند. این صحن یک ورودی مستقیم از خیابان آیت الله واعظ طبسی به داخل حرم دارد.
صحن بعثت
صحن بعثت در نزدیکی صحن آزادی قرار دارد. این صحن قبلا به اسم امام خمینی شناخته می شده است. اما به مروز زمان بخش زیادی از این صحن رو به رواق های امام خمینی تبدیل کردن و مابقی فضا صحن بعثت نام گرفت.
صحن امام حسن مجتبی یا صحن هدایت
صحن هدایت شامل بنیاد پژوهش های اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی در شمال شرقی حرم واقع شده است. خادمین امام مهربانی ها در ماه مهمانی خدا در این صحن از زائرین روزه دار پذیرایی می کنند. بازار هدایت یکی دیگر از جاذبه های این صحن برای زائرین است.
رواق ها حرم امام رضا
منظور از رواق مکان های سربسته ایست که یکی از مناسب ترین گزینه ها برای زیارت در روزهای سرد سال است. رواق های حرم در 3 دسته رواق ویژه بانوان، ویژه آقایان و خانوادگی دسته بندی می شوند. حرم امام رضا 35 رواق به شرح زیر دارد که مهم ترین آنها رواق امام خمینی، شیخ طوسی، دارالاجابه و درالکرامه است.
رواق های سطحی:
1. حاتم خانی
2. دارالسعاده
3. دارالضیافه
4. گنبد الله وردی خان
5. توحیدخانه
6. دارالفیض: نزدیک ترین رواق به روضه منوره
7. دارالشکر: نزدیک ترین رواق به روضه منوره
8. دارلاخلاص
9. دارالشرف
10. دارالسیاده
11. دارالحفاظ
12. دارالسلام
13. دارالعزه
14. دارالسرور
15. دارالذکر
16. دارالزهد
17. شیخ بهائی
18. دارالعباده
19. دارالولایه
20. دارالهدایه
21. دارالرحمه
22. دارالکرامه: نزدیک ترین رواق به مهمانسرای حرعاملی
23. نجمه خاتون
24. کوثر: نام دیگر آن رواق کودک است
25. امام خمینی(ره)
26. غدیر
27. دارالقرآن
28. دارالنور
29. دعبل
رواق های زیرزمینی:
1. دارالحجه
2. شیخ طوسی
3. شیخ حرعاملی
4. حضرت رضا
5. رواق دارالمرحمه
6. حضرت معصومه
رواق شیخ طوسی
رواق شیخ طوسی محل برگزاری مراسم عقد زوج های جوان است.
رواق امام خمینی
از اونجایی که این رواق بزرگترین رواق حرم امام رضا هست بیشتر برنامه های مهم سیاسی، اجتماعی و مذهبی از جمله نماز جمعه در این رواق برگزار میشه. رواق امام خمینی در ابتدا یک صحن بوده که با گذر زمان بخشی از ان را به یک رواق با همین نام و یک صحن به نام بعثت تقسیم کرده اند. از جاذبه های مذهبی گردشگری این رواق می تونیم به وجود موزه و کتابخونه بزرگ آستان قدس در انتهای ان اشاره کنیم.
رواق دارالحجه
رواق درالحجه همان زیرزمین صحن انقلاب بوده که ورود به آن از طریق بست شیخ حر عاملی و شیخ طوسی امکان پذیر است.
یکی از دلایل محبوبیت رواق دارالحجه بین زائرین این هست که این رواق امکان تردد از شرقی ترین قسمت حرم به غربی ترین بخش آن را یعنی از رواق شیخ حر عاملی و رواق شیخ طوسی فراهم می کند. از طرفی این رواق تنها رواقی است که در آن قبله و جهت زیارت حرم امام رضا یکسان است.
رواق دارالاجابه
دیوار شرقی رواق دارالاجابه نزدیک ترین قسمت از حرم به سرداب زیر ضریح است که محل واقعی مقبره امام رضا است.
رواق های خانوادگی
منظور از رواق های خانوادگی حرم امام رضا ان دست از رواق هاست که زائران می تونن بدون تفکیک جنسیت به زیارت بپردازند. رواق های خانوادگی عبارت اند از:
⏺ کوثر
⏺ غدیر
⏺ دارالزهد
⏺ دارالعباده
⏺ شیخ بهایی
⏺ دارالولایه
⏺ دارالهدایه
⏺ دارالرحمه
⏺ دارالاجابه
⏺ دارالحجه
⏺ شیخ طوسی
⏺ دارالمرحمه
⏺ شیخ حرعاملی
کتابخانه حرم امام رضا
در حرم امام رضا دو کتابخانه تحت عنوان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و کتابخانه گوهرشاد قرار دارد.
کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی
محل این کتابخانه در رواق امام خمینی است و زیر نظر آستان قدس رضوی قرار دارد. این کتابخانه 4 میلیون کتاب را در خود جای داده است.
کتابخانه جامع گوهرشاد یا اهل بیت
محل این کتابخانه صحن جامع رضوی، روبه روی مسجد گوهرشاد است. کتاب های این کتابخانه از نوع تخصصی در محوریت اهل بیت می باشد. دقت داشته باشید که ورود خانم ها به این کتابخانه ممنوع است.
برای استفاده از کتابخانه های حرم امام رضا کافیست فرم مهمان را پر کرده و با ارائه کارت شناسائی معتبر از منابع موجود در این کتابخانه استفاده کنید.
موزه آستان قدس رضوی
یکی از جاذبه های مذهبی گردشگری حرم امام رضا موزه های ان هستند. در حرم امام رضا 6 موزه با موضوعات متفاوت و البته جذاب برای زائرین وجود دارد. موزه های حرم امام رضا عبارت اند از:
⏺ موزه مرکزی
⏺ موزه فرش
⏺ موزه قران و نفایس
⏺ موزه مردم شناسی
⏺ موزه هدایا رهبری
⏺ تالار آثار استاد فرشچیان
موزه قرآن و نفایس
موزه قران حرم امام رضا، اولین موزه قرانی در جهان است که مجموعه ای گسترده از قران های خطی متعلق به دوران های تاریخی مختلف را شامل می شود.
⏺ ادرس: صحن کوثر، ضلع شرقی
⏺ ساعات کاری: همه روزه جز ایام تعطیل 8 الی 12 صبح
موزه مرکزی
اثاری که در موزه مرکزی نگهداری می شود شامل 9 بخش است:
1. گنجینه حرم رضوی: ضریح های پیشین(جوهردار متعلق به دوره صفوی، ضریح طلا و نقره دوره پهلوی)، کتبه ها مشبک و قلم زنی، وسایل نورافزایی، قفل ها و... از جمله اثار این قسمت هستند.
2. گنجینه مدال: این بخش شامل مدال هایی می شود که نامداران مختلف به دلیل علاقه قلبی ای که به امام مهربانی ها داشته اند به حرم امام رضا اهدا کرده اند.
3. گنجینه سکه: در این بخش بیش از 1900 سکه چکشی و ماشینی وجود دارد که هر کدام متعلق به دوره ای از تاریخ و جغرافیا متفاوت هستند
4. گنجینه های سلاح های سرد و گرم: آنچه در این بخش خواهید دید سلاح های جنگی مربوط به دوره تاریخی صفویه تا قاجار می باشد
5. گنجینه ظروف: این بخش شامل ظروف قدمت داری که اهدا، وقف یا در حریان ساخت و ساز حرم کشف شده اند می باشد.
6. گنجینه نجوم و ساعت: انواع اسطرلاب، ساعت، تلسکوپ و کره های جغرافیایی و دیگر ابزارهای مرتبط با نجوم از جمله وسایل موجود در این بخش می باشند.
7. گنجینه تمبر و اسکناس: بیش از 500 برگ اسکناس خارجی و 3000 تمبر و پاکت پستی در این بخش نگهداری می شود.
8. گنجینه صدف و حلزون های دریایی: این بخش از موزه شامل اهداییات محمد سعید فواد وهبه است. این فرد یک کلکسیون کامل از صدف و حلزون های دریایی به موزه مرکزی اهدا کرد که در ادامه افراد دیگر نیز با اهداییات خود به جذابیت این بخش از موزه افزودند.
⏺ ادرس: صحن کوثر، ضلع شرقی
⏺ ساعت کاری: همه روزه جز ایام تعطیل 8 الی 17:45
موزه تخصصی فرش
این موزه 3 طبقه دارد که مملو از فرش های ایرانی است. در هر طبقه از موزه شاهد این دست از آثار خواهید بود:
طبقه اول: طبقه اول موزه فرش حرم امام رضا شامل فرش هایی با نقوش بومی مناطق مرکزی و شرقی ایران است. همچنین این بخش شامل قالی های پرده ای می شود.
طبقه دوم: این طبقه شامل فرش هایی از فرهنگ غرب و شمال غربی کشور است.
طبقه سوم: در این طبقه می تواند هنر دست مردم ایران در حوزه فرش بافی در زمان صفویان را تماشا کنید.
موزه مردم شناسی
موزه مردم شناسی حرم امام رضا در گذشته حمام عمومی بوده است که از زمان صفویه تا سال 1368 فعال بوده است. آنچه در این موزه خواهید دید شامل پوشاک، البسه سنتی اقوام گوناگون ایرانی، لوازم منسوجات حمام، لوازم آرایشی مربوط به گذشتگان و نقاشی های رنگ و روغن به سبک قهوه خانه ها و.. می باشد.
⏺ آدرس: صحن جامع رضوی، ضلع غربی
⏺ ساعت بازدید: همه روزه(حتی ایام تعطیل)8 الی 12
موزه آثار اهدایی سیدعلی خامنه ای
این موزه که در طبقه همکف ساختمان موزه قرآن و نفایس قرار دارد شامل هدایایی می شود که از سراسر ایران و جهان به مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران تقدیم شده است. این هدایا عبارت اند از: مدال، ظروف، فرش، سکه، تابلوهای امنیت، معرق و..
⏺ آدرس: صحن کوثر، ضلع شرقی
⏺ ساعات بازدید: همه روزه(حتی ایام تعطیل)8 الی 12 صبح
موزه استاد محمود فرشچیان
این موزه نیز بخشی از ساختمان موزه قرآن و نفایس است. از تابلوهایی که در این موزه قرار دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. پنجمین روز آفرینش
2. ظهر عاشورا
3. پرچمدار حق
4. ستایش پروردگار
5. یتیم نوازی
6. یا رب
7. نیایش
8. معراج
9. رمی جمره
10. هدیه عشق
11. کوثر
12. ضامن آهو 2
13. اولین پیام
14. توسل
15. خمسه آل طیبه
دارالشفا حرم امام رضا
یکی از مجهز ترین کلینیک های مشهد دارالشفا است که در نزدیکی حرم امام رضا قرار دارد. از جمله خدمات پزشکی و درمانی ای که می توانید در این مرکز دریافت کنید عبارت اند از:
خدمات اورژانس
CPR
دندان پزشکی
آزمایشگاه
بینایی و شنوایی سنجی
گوش، حلق و بینی
اطفال
ارتوپد
آدرس: بست شیخ طوسی ابتدا خیابان شیرازی
تلفن: 05132244310 – 05132244310
ادرس وبسایت: daroshafa.razavi.irش
علاوه بر دارالشفا، 5 پایگاه فوریت پزشکی نیز در حرم امام رضا به شرح زیر وجود دارد:
پایگاه ویژه بانوان
رواق دارالحجه
گنبد خاتم خانی
 پایگاه ویژه آقایان
صحن جمهوری
صحن گوهرشاد
صحن جامع رضوی(صحن پیامبر اعظم)
روضه منوره حرم امام رضا
روضه منوره، روضه مقدس یا روضه رضویه به فضایی 4 گوش در حرم امام رضا می گویند که ضریح طلایی امام رضا در آن قرار دارد. برای زیارت در روضه منوره بسته به اینکه در کدام صحن قرار دارید می توانید از رواق های مختلف وارد شوید. در صورتی که در صحن انقلاب اسلامی قرار داشته باشید 3 رواق الله وردی خان، توحیدخانه و دارالشرف شما را به روضه منوره خواهد رساند.
در صورتی که در صحن آزادی باشید می توانید از رواق های داراضیافه، دارلسعاده، حاتم خانی، دارالسلام و دارالسرور به روضه منوره بروید. همچنین اگر در صحن جمهوری اسلامی باشید برای ورود به روضه منوره بایستی از رواق دارلولایه وارد شوید.
البته رواق های منتهی به فضا روضه منوره شامل رواق های زیرزمینی دارالشکر، دارالفیض، دارالاخلاص، مسجد بالاسر نیز می شود. دقت داشته باشید که اگر در صحن مسجد گوهرشاد قرار داشته باشید بایستی از رواق های دارالحفاظ و دارالسیاده برای ورود به گلزار نورانی استفاده کنید.
دقت کنید که روضه منوره 4 درب برای ورود و خروج داره که می تونید از بالاسر حضرت و پایین پا ایشون مشغول زیارت بشید. این فضا مملو از کاشی های قدیمی با قدمت 900 سال است که در رنگ های قهوه ای، فیروزه ای، لاجوردی و سفید با اشکال هندسی ظریف و زیبا همچون شکل های شش گوش، هشت گوش و کوکبی شکل ساخته شده اند. همچنین لابه لای اشکال این فضا خطوط برجسته رقاع، ثلث و اسلیمی همراه با آیات، احادیث، کلمات قصار و امثال و اشعار خواهید دید.
ضریح حرم امام رضا
ضریح حرم امام رضا در قسمت روضه منوره حرم قرار داره. داخل ضریح مدفن علی ابن موسی الرضا قرار دارد.
سرداب
سرداب در لغت به معنا زیرزمین هست. منظور از سرداب حرم امام رضا، فضایی هست که در زیر ضریح قرار داره و مدفن واقعی امام رضا داخلش هست. ابعاد این فضای زیرزمینی 2 متر و 30 سانتی متر هست و هیچ راهی به بیرون نداره جز یک دریچه که داخل ضریح قرار گرفته است. بازدید از سرداب حرم امام رضا برای زائرین امکان پذیر نیست.
مدفن
منظور از مدفن، محل دفن یا همان قبر امام رضا است. قبلا هم گفتیم مقبره یا مدفن اصلی حضرت رضا در سرداب زیر ضریح قرار داره. روی قبر امام سنگ مرمری قرار داره که روی آن جمله "بسم الله الرحمن الرحیم دفن فی هذاالبلد الامین" نوشته شده است.
دقت کنید که سنگی که در بالای سرداب داخل ضریح قرار داره رو بهش میگن صندوق که از جنس مرمر یک پارچه هست و روی اون ایاتی از قران حجاری شده.
نقارخانه
نقارخانه یکی از ایوان های صحن انقلاب است. در تمامی ایام جز ایام شهادت و ماه ها محرم و صفر در زمان طلوع و غروب خورشید نوای خوش نقاره ها را می توانید بشنوید.
مناره ها
حرم امام رضا 12 مناره یا گلدسته دارد که در قسمت های مختلف حرم قرار دارد:
2 مناره طلاکاری شده بر فراز ایوان طلا و ایوان عباسی در صحن انقلاب
2 مناره در صحن جمهوری اسلامی
2 مناره در صحن مسجد گوهرشاد
6 مناره در صحن جامع رضوی
مهمان سرا امام رضا
داستان تاسیس این مهمان سرا بر میگردد به دوره قاجار، زمانی که ناصر الدین شاه قاجار تصمیم گرفت آنگونه که در شان زائران امام مهربانی هاست از انان پذیرایی کند. در قدیم به مهمانسرا امام رضا، مهمان خانه زواری، کارخانه زواری و آشپزخانه حضرتی نیز می گفتند.
این مهمانسرا در صحن غدیر قرار دارد و در گذشته رزرو غذا در این مهمانسرا مستلزم داشتن دعوت نامه بود اما امروز کافیه اپلیکیشن رضوان رو نصب کرده و درخواست رزور خود را ثبت کنید.
دانشگاه علوم اسلامی رضوی (دانشگاه رضوی)
آنچه در این دانشگاه تدریس می شود علوم انسانی و علوم اسلامی در 3 مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا می باشد. محوریت اموزش های این دانشگاه علوم دینی است و هدف از تاسیس آن پرورش افراد متخصص با علوم حوزوی بوده.
مقبره ها معروف در حرم
یکی دیگر از بخش های مختلف حرم امام رضا مقبره های افراد به نام شامل مقبره شیخ حر عاملی، علامه طبرسی، شیخ بهایی، شیخ نخودکی، شیخ محمد عارف عباسی (معروفه به پیر پالان)، آیت‌الله کوهستانی و سید جواد خامنه‌ای می باشد.
مسجد گوهرشاد
مسجد گوهر شاد یکی از معروف ترین مساجد ایران است که یکی از اصلی ترین دلایل شهرت آن نزدیک بودن به حرم امام رضا است. این مسجد برای دوست داران تاریخ راوی داستان زنی فرهیخته به نام گوهرشاد است که همسر شاهرخ میرزاتیموری بوده و دستور ساخت آن را با معماری ای با شکوه و کاشی کاری های بی نظیر داده است.
موقعیت مکانی مسجد گوهرشاد به گونه ای است که از شمال به ضریح حضرت و از شرق به رواق امام خمینی راه دارد. همچنین در غرب و جنوب این مسجد به ترتیب صحن جمهوری اسلامی و صحن جامع رضوی قرار دارد.
فروشگاه های حرم امام رضا
حرم امام رضا مجهز به انواع فروشگاه کتاب، صنایع دستی و سوغات می باشد که در ورودی های باب الجواد، باب الرضا، باب القبله، بست شیخ طوسی، بست غدیر و کتابخانه مرکزی واقع شده است.
هتل های نزدیک حرم امام رضا
در ادامه به بررسی اطلاعات دقیق نزدیک ترین هتل ها به حرم امام رضا می پردازیم:
هتل مدینه الرضا مشهد
هتل 5 ستاره مدینه الرضا نزدیک ترین هتل به حرم با 1500 متر فاصله می باشد.
ادرس: خیابان شیرازی، نبش شارستان رضوی، بین شیرازی 2 و 4
شماره تماس: 05133136
هتل اطلس مشهد
این هتل 3 ستاره یک گزینه عالی برای زائرینی است که در عین نزدیک بودن به حرم امام رضا قصد دارند با رزرو یک هتل قیمت مناسب در هزینه های سفر خود صرفه جویی کنند.
ادرس: خیابان امام رضا، میدان بیت المقدس(فلکه آب)
شماره تماس: 05138545061
هتل اترک مشهد
هتل اترک نیز یک هتل 4 ستاره است که در عین ارائه خدمات مطلوب هزینه کمتری نسبت به سایر هتل های لوکس روی دستتان می گذارد.
ادرس: خیابان فرهاد، نبش فرهاد 14، پلاک 128
شماره تماس: 05191008088
رستوران های اطراف حرم امام رضا
در اطراف حرم رستوران های زیادی وجود دارد که در ادامه چند تا از بهترین های انان را نام می بریم:
رستوران سنتی باباقدرت
رستوران بابا قدرت از تنوع بی نظیری در منو برخودار است. از یک فنجان چای گرفته تا انواع غذاهای سنتی را می توانید در آن سفارش دهید تا آنجا که حتی طرفداران غذاهای دریایی هم دست پر از این رستوران بیرون خواهند امد.
آدرس: انتهای بازار امام رضا (علیه السلام)، میدان 17 شهریور، بلوار صدر، نبش صدر 16
ساعات کاری: 12 الی 23
رستوران لیالی لبنان
رستوران لیالی لبنان یک رستوران با سرو انواع غذاها و فست فودهای عربی می باشد.
آدرس: چهارراه شهدا، خیابان بهجت، بین بهجت 1 و 3 
ساعات کاری: 11 الی 23
رستوران معین درباری
رستوران معین درباری به قیمت پایین اما کیفیت بالا خود معروف است. از باب الجواد تا این رستوان فقط 10 دقیقه فاصله است بنابراین حتی می توانید با پای پیاده نیم ساعته به ان برسید. منو این رستوران از تنوع خوبی در غذاهای ایرانی و دریایی برخورد دار است.
ادرس: بین میدان تلویزیون و میدان پارک ملت و در حاشیه شهرک نوفل لوشاتو
ساعات کاری: 11:30 تا 16:30 - 19:30 تا 23:30
از دیگر رستوران های نزدیک مشهد می توان به جدول زیر اشاره کرد:

بازارهای اطراف حرم امام رضا
از بازارهای اطراف حرم امام رضا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بازار رضا مشهد
معروف ترین بازار نزدیک به حرم امام رضا، بازار رضا می باشد. از نقاط قوت این بازار تنوع بی نظیری هست که در اجناس مختلف دارد. همچنین قیمت های ارزان در این بازار یکی دیگری از دلایل محبوبیت ان میان زائران است.
آدرس: میدان هفده شهریور، محله عنصری، بلوار خالد اسلامبولی
ساعات کاری: 9 صبح الی 10 شب
پاساژ آسمان مشهد
در نزدیکی حرم دو پاساژ اسمان 1 و 2 وجود دارد که نسبت به بازار رضا گزینه ای مناسبتر برای خرید و بازارگردی می باشد. چراکه اجناس شیک تری در ان برای فروش گذاشته می شود.
ادرس: محله هفده شهریور، در بلوار شیرودی، خیابان حنایی
ساعت کاری: 8 صبح الی 11 شب / روزهای جمعه: 10 صبح الی 11 شب
مرکز خرید آرمان
مرکز خرید ارمان یکی از بهترین مراکز خرید از جمله خرید لوازم ارایشی است.
ادرس: خیابان نواب صفوی، جنب هتل سروش
ساعات کاری: 8 صبح تا 12 شب
جاهای دیدنی اطراف حرم امام رضا
حرم مطهر امام رضا (ع) نه‌تنها یک مکان مذهبی، بلکه یکی از شاخص‌ترین جاذبه‌های گردشگری مشهد به شمار می‌آید. با این حال، مشهد شهری توریستی با مجموعه‌ای متنوع از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی است که در نقاط مختلف آن پراکنده‌اند. پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر بهره‌مندی معنوی از زیارت حرم مطهر، از این فرصت استفاده کرده و از جاهای دیدنی مشهد که در اطراف حرم قرار دارند نیز بازدید کنید تا تجربه‌ای کامل‌تر از سفر به این شهر زیارتی و سیاحتی داشته باشید.
بهترین جاذبه های گردشگری نزدیک حرم عبارت اند از:
⏺ مدرسه پریزاد:
فاصله تا حرم: اطراف حرم، 2 دقیقه پیاده روی / آدرس: در شرق دارالسیاده رضوی و جنوب مسجد گوهرشاد / ساعت کاری: 24 ساعته / هزینه ورود: ندارد
⏺ مسجد گوهرشاد:
فاصله تا حرم: داخل حرم، 2 دقیقه پیاده روی / آدرس: در جنوب حرم علی بن موسی‌الرضا / ساعت کاری: 24 ساعته / هزینه ورود: ندارد
⏺ خانه داروغه مشهد:
فاصله تا حرم: 1.7 کیلومتر، 5 دقیقه با ماشین یا 20 دقیقه پیاده روی
آدرس: محله بزرگ نوغان، ریز محله قبر میر، خیابان نواب صفوی، شارستان رضوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه / ساعت کاری: 8:00 الی 14:00 و 16:00 الی 19:00
هزینه ورود: دارد
خطوط تاکسی اطراف حرم
در صورتی که تمایل به تردد با تاکسی داشته باشید می توانید از تاکسی های زرد مقابل درب حرم استفاده کنید.
نکات تکمیلی زیارت حرم امام رضا
⏺ حرم امام رضا مجهز به دفاتر امانات در نزدیکی باب الجواد، باب الرضا، باب الهادی، بست شهید نواب صفوی می باشد. توصیه می کنیم قبل از ورود به حرم کیف خود را به همراه اشیا زینتی تان به این دفاتر تحویل دهید.
⏺ در صورتی که همراه خود چادر برای زیارت نداشته باشید می توانید از پایگاه های عفاف و حجاب در قسمت های حرم نظیر نزدیکی باب الهادی، مهمانسرای غدیر، بست شیخ طوسی، بست شهید نواب صفوی به ازای هر نفر با ارائه کارت شناسایی چادر دریافت کنید.
⏺ در حرم امام رضا امکانات رفاهی متعددی برای افراد سالمند در نظر گرفته شده است. یکی از این امکانات خوردروهای مخصوص حمل سالمندان است که در ورودی های حرم قرار دارند و میتوانید همراه خود را با ان جابه جا کنید. از طرفی می توانید با ارائه کارت شناسائی به مدت دلخواه از ویلچرهای حرم استفاده کنید.
⏺ اگر نذری دارید به راحتی می توانید آن را به دفاتر نذری موجود در حرم پرداخت کنید.
⏺ دقت داشته باشید که اگر قصد خروج یا ورود به حرم را دارید نزدیک به زمان اذان اقدام کنید چراکه نیم ساعت مانده به اذان درب تمامی صحن های مختلف بسته می شود.
⏺ برای ورود به قسمت های مسقف حرم بایستی کفش های خود را در اورده و به کفشداری نزدیک تحویل دهید.
⏺ دقت کنید که وسایلی نظیر ساک، چمدان بزرگ، خوراکی، پتو، لوازم خوراک پزی، کوله پشتی، کیسه انفرادی نه توسط دفتر امانات حرم پذیرش می شود و نه اجازه داده می شود که آن را در زیارت همراه خود داشته باشد.