بزرگنمايي:

راه ترقی - تسنیم / رئیس سازمان فضایی ایران گفت: در سال‌های گذشته، توانمندی کشور در تولید ماهواره‌هایی با جرم 200 تا 300 کیلوگرم به اثبات رسیده است. طی دو سال اخیر، تجهیزات جدیدی برای ساخت ماهواره‌های 500 کیلوگرمی به کار گرفته شده است.
صبح امروز (یکشنبه) مراسم روز فناوری فضایی با حضور مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور کشورمان، ستار هاشمی وزیر ارتباطات، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران برگزار شد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 88، روز 14 بهمن را که ماهواره ملی امید با موفقیت به فضا پرتاب شد به عنوان روز فناوری فضایی نامگذاری کرد.

مراسم روز فناوری فضایی در حالی آغاز می‌شود که در دولت چهاردهم تاکنون 3 پرتاب موفق انجام شده است که شامل پرتاب موفق ماهواره چمران 1، ماهواره‌های کوثر و هدهد و پرتاب بلوک انتقال مداری سامان 1 و ماهواره فخر 1 است.
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در تشریح دستاوردهای اخیر صنعت فضایی کشور اظهار کرد: براساس تقویم برنامه‌ریزی‌شده، در اسفند 1402 ماهواره پارس 1 با موفقیت پرتاب شد. این ماهواره سنجشی، با دقت تصویربرداری طیف رنگی 15 متر، قابلیت تصویربرداری از سطح زمین را برای کاربردهای مختلف از جمله مدیریت منابع کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست دارد. پس از انجام تست‌های متعدد، این ماهواره عملکرد موفقی از خود نشان داد.
وی با اشاره به معرفی نسخه ارتقایافته این ماهواره افزود: نمونه دوم ماهواره پارس 1 امروز رونمایی شد. امیدواریم تصاویر مربوط به پرتاب این ماهواره نیز منتشر شود. باید توجه داشت که تنها 5 تا 10 درصد از اتفاقات صنعت فضایی در تصاویر و گزارش‌ها منعکس می‌شود، در حالی که این موفقیت‌ها حاصل تحقیقات گسترده و تلاش شبانه‌روزی همکارانمان در وزارت ارتباطات، پژوهشگاه فضایی، وزارت دفاع، نیروی هوافضای سپاه، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی است.
رئیس سازمان فضایی همچنین به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره چمران اشاره کرد و گفت: این ماهواره تحقیقاتی با هدف تست عملکرد زیرسیستم‌های ورود، کنترل و اصلاح مدار طراحی شد و با ماهواره‌بر سوخت جامد قائم 100 در شهریور امسال به فضا پرتاب شد. این پرتاب از دو جهت اهمیت ویژه‌ای داشت؛ نخست، تثبیت عملکرد موفق ماهواره‌بر قائم 100 پس از سه پرتاب متوالی، و دوم، انجام موفق تست‌های اصلاح مداری توسط ماهواره چمران که برای توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای و پیکربندی سازه‌های فضایی بزرگ، گامی مهم به شمار می‌رود.
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به دستاوردهای اخیر صنعت فضایی کشور اظهار کرد: یکی از اتفاقات مهم در آبان 1403، پرتاب ماهواره‌های کوثر و هدهد بود که جزو نخستین‌های صنعت فضایی ایران محسوب می‌شود. برای اولین بار، یک بخش خصوصی توانست یک سیستم کامل ماهواره‌ای را به‌طور مستقل بسازد. در سال‌های گذشته، بسیاری از زیرسیستم‌های ماهواره‌ای توسط بخش خصوصی طراحی و ساخته شده بود، اما این نخستین بار بود که یک ماهواره کامل در این بخش تولید شد.
وی افزود: ماهواره کوثر یک ماهواره سنجشی با دقت تصویربرداری زیر 5 متر و ماهواره هدهد یک ماهواره مخابراتی از کلاس نانو است که برای ارتباطات اینترنت اشیا به کار می‌رود. اهمیت دیگر این پروژه، تعامل بین‌المللی بخش خصوصی در فرآیند پرتاب این ماهواره‌هاست.
سالاریه همچنین به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌های ایرانی با ماهواره‌بر سایوز در اسفند 1402 اشاره کرد و گفت: این پرتاب از چند جهت حائز اهمیت است. ظرفیت پرتابگرهای داخلی ما بسیار مطلوب است، اما با توجه به افزایش تعداد ماهواره‌های در صف پرتاب، لازم است علاوه بر ظرفیت‌های داخلی، از فرصت‌های بین‌المللی نیز استفاده کنیم.
وی در ادامه به موفقیت مهم دیگری در آذر 1403 پرداخت و تصریح کرد: همکاران ما در سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع، موفق به تزریق نزدیک به 300 کیلوگرم جرم در مدار ارتفاع پایین شدند. تاکنون چنین جرمی در صنعت فضایی کشور در مدار قرار نگرفته بود. این موفقیت همزمان با دومین پرتاب موفق ماهواره‌بر سیمرغ و عملیات تزریق موفق بلوک انتقال مداری رقم خورد.
رئیس سازمان فضایی در خصوص این پیشرفت‌ها توضیح داد: در مدارهای ارتفاع پایین، وضعیت ما رو به بهبود است. پرتابگر قائم به تصویب نهایی رسیده و پرتابگر سیمرغ نیز تثبیت شده است. اکنون باید تعداد پرتاب‌ها را افزایش دهیم. اما در زمینه مدارهای بالاتر، گام مهمی که برداشته شد، عملیات موفق تزریق بلوک انتقال مداری سامانه یک بود که امکان مانور مداری را فراهم می‌کند. بسیاری از سیستم‌های این بلوک با موفقیت آزمایش شده و نمونه دوم آن نیز ساخته شده است.
سالاریه به ساخت ماهواره فخر 1 اشاره کرد و گفت: این ماهواره که بخش عمده‌ای از آن توسط بخش خصوصی ساخته شده، بیش از 90 درصد زیرسیستم‌های خود را از این بخش تأمین کرده است. این موضوع نشان‌دهنده رشد و پیشرفت قابل‌توجه توانمندی‌های داخلی در صنعت فضایی کشور است.
پایگاه پرتاب چابهار، دروازه ورود کشور به بازارهای بین‌المللی پرتاب
رئیس سازمان فضایی ایران، با اشاره به پیشرفت فاز نخست پایگاه پرتاب چابهار (پایگاه شهید رئیسی) اعلام کرد: این فاز با پیشرفتی نزدیک به 80 درصد، تا اواخر امسال آماده بهره‌برداری خواهد شد. پایگاه چابهار یک زیرساخت کلیدی و حیاتی برای کشور محسوب می‌شود، زیرا موقعیت جغرافیایی آن در سواحل مکران، امکان دسترسی به مدارهایی با شیب‌های مختلف، از 45 درجه تا بیش از 100 درجه را فراهم می‌کند.
وی افزود: این ویژگی، پایگاه چابهار را به دروازه ورود ایران به بازارهای بین‌المللی پرتاب تبدیل کرده و برای توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای و ارائه خدمات فضایی بین‌المللی اهمیت ویژه‌ای دارد.
ساخت پایگاه چابهار در سه فاز
سالاریه با اشاره به برنامه‌ریزی سه‌فازی برای توسعه این پایگاه تصریح کرد: در فاز نخست، تمرکز بر پرتابگرهای سوخت جامد است که در شرف تکمیل قرار دارد. در کنار آن، توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی نیز از اولویت‌های اصلی کشور در این حوزه محسوب می‌شود.
افزایش ظرفیت ساخت ماهواره‌های سنگین‌تر
رئیس سازمان فضایی ایران در خصوص پیشرفت‌های کشور در زمینه طراحی و ساخت ماهواره‌ها گفت: در سال‌های گذشته، توانمندی کشور در تولید ماهواره‌هایی با جرم 200 تا 300 کیلوگرم به اثبات رسیده است. طی دو سال اخیر، تجهیزات جدیدی برای ساخت ماهواره‌های 500 کیلوگرمی به کار گرفته شده است. در حال حاضر، گام مهم بعدی، توسعه ظرفیت تولید ماهواره‌های یک‌تنی است که در پژوهشگاه فضایی ایران در حال انجام است و پیشرفت قابل توجهی در حوزه زیرساخت‌های فیزیکی و تجهیزاتی داشته‌ایم.
توسعه پایگاه‌های دریافت و کنترل ماهواره
سالاریه همچنین از گسترش زیرساخت‌های دریافت و کنترل ماهواره در کشور خبر داد و گفت: پایگاه‌های دریافت و کنترل ماهواره‌ای در شمال شرق (چناران) و شمال غرب (سلماس) کشور ایجاد شده است. این در حالی است که پیش از این، پایگاه‌هایی در قشم و ماهدشت وجود داشتند. توسعه این مراکز، پراکندگی پایگاه‌های زمینی را افزایش داده و موجب بهبود مدیریت و کنترل مدارهای ماهواره‌ای کشور می‌شود.
کاربرد تصاویر ماهواره‌ای در مدیریت منابع کشور
رئیس سازمان فضایی ایران با تأکید بر نقش تصاویر ماهواره‌ای در مدیریت منابع کشور اظهار کرد: دسترسی به تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بسیار بالا (سوپر رزولوشن) امکان بهره‌برداری مؤثر در حوزه‌هایی همچون مدیریت منابع آب، کشاورزی و محیط زیست را فراهم کرده است. همچنین، این تصاویر در تهیه نقشه‌های دقیق کاربرد گسترده‌ای دارند.
ارائه دستاوردهای فضایی در نمایشگاه جنبی
سالاریه در پایان تأکید کرد: تمامی این پروژه‌ها، جزو برنامه‌های کلیدی بخش فضایی کشور در برنامه هفتم توسعه محسوب می‌شوند. دستاوردهای اخیر حوزه فضایی ایران در نمایشگاه جنبی این رویداد به رئیس‌جمهور محترم، دکتر پزشکیان و هیئت همراه ارائه خواهد شد.
وی با اشاره به تقارن این پیشرفت‌ها با میلاد امام حسین (ع)، این روز را به دانشمندان و فعالان صنعت فضایی کشور تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد که این موفقیت‌ها مقدمه‌ای برای دستاوردهای بزرگ‌تر در آینده باشد.