بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
در خصوص نگاه روسیه به مساله هسته‌ای ایران و احتمال تغییر دیدگاهش در دوره دونالد ترامپ، نظر مجید محمدشریفی، استادیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، را جویا شدیم. شریفی معتقد است که مواضع روسیه نسبت به برنامه هسته‌ای ایران تفاوت چندانی با مواضع آمریکا، چین و اتحادیه اروپا ندارد؛ یعنی روسیه هم به همان اندازه نگران پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران است. وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش سمت‌وسوی نظامی ندارد، گفت: «اما چنین فهمی در منطق روابط بین‌الملل وجود ندارد؛ بلکه فهمی که در منطق روابط بین‌الملل وجود دارد این است که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در نهایت به بعد نظامی ختم می‌شود. به همین خاطر روسیه هم نگرانی‌هایی دارد و حتی می‌توان ادعا کرد که روسیه نگران‌تر از آمریکا، اروپا و چین است.»
شریفی توضیح داد: «روسیه به دلیل مجاورت سرزمینی معتقد است که ایران هسته‌ای می‌تواند برای روسیه خطرناک‌تر باشد و به همین خاطر یقینا با پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در این سطح مخالفت خواهد کرد.» این استاد دانشگاه ادامه داد: «نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی اولویت روسیه، اوکراین و مرزهای غربی‌اش است؛ به صورت تاریخی هم همواره‌ آن منطقه اولویت راهبردی روسیه بوده است.»
به گفته شریفی، «اگر قرار باشد بحث بر سر چانه‌زنی و بده‌بستان باشد، مطمئنا روسیه سعی خواهد کرد که منافعش را در اوکراین حفظ کند تا اینکه بخواهد منافع خود را در مرزهای جنوبی اش مثل ایران حفظ کند.» وی تاکید کرد: «بنابراین اگر قرار باشد که پوتین با ترامپ بر سر اوکراین بده‌بستان و توافق کند بدون شک مواضع روسیه نسبت به ایران برای پذیرش خواسته‌های واشنگتن سخت‌تر خواهد شد. یعنی اگر ترامپ از پوتین بخواهد که در ازای توافق بر سر اوکراین، ایران را تحت فشار قرار دهد که خواسته‌های آمریکا را بپذیرد، به نظر می‌رسد روسیه این کار را انجام خواهد داد.»
به گفته این کارشناس، به نظر می‌رسد یکی از خواسته‌های لاوروف از ایران در این سفر این بود که به یک نوعی با خواسته‌های ترامپ به یک مصالحه و به یک توافق برسد. شریفی در ادامه توضیح داد که روسیه اساسا نمی‌خواهد تحریم‌های انرژی ایران به شکل گسترده برداشته شود. به‌هر‌حال ایران یک رقیب جدی برای بازار انرژی روسیه محسوب می‌شود و به خاطر تحولاتی که در اوکراین اتفاق افتاده، حتی اگر تحریم‌های روسیه برداشته شود، به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی دیگر چندان رغبتی برای خرید انرژی از روسیه نخواهند داشت.
این کارشناس تاکید کرد: «طی این تحولات بازار انرژی روسیه بیشتر شامل شرق آسیا و کشورهایی مثل چین و هند است و بنابراین برداشتن تحریم‌های نفتی ایران باعث می‌شود که ایران یک ورود پرقدرت به بازار انرژی داشته باشد؛ بازاری که الان در اختیار روسیه است. به همین دلیل روسیه چندان موافق برداشتن تحریم‌های ایران نیست هرچند که این موضع‌ را در ظاهر اعلام نمی‌کند.»وی افزود: «در نهایت اگر این اتفاقات نیفتد و توافقی حاصل نشود، مطمئنا شاهد تشدید تنش‌ها خواهیم بود و ممکن است که بر سر برنامه هسته‌ای ایران تنش‌ها به سمت‌و‌سویی برود که برخورد نظامی ناگزیر شود؛ هرچند روسیه نمی‌خواهد این برخورد نظامی اتفاق بیفتد، ولی اگر توافقی انجام نشود و ایران با خواسته‌های ترامپ همراهی نکند، بروز تنش نظامی چندان منافع روسیه را تحت‌تاثیر قرار نمی‌دهد.»شریفی تاکید کرد: «با این تفاسیر اگر قرار باشد خواسته‌های ترامپ به گونه‌ای باشد که منافع روسیه را تحت‌تاثیر قرار دهد، مسکو با برخورد نظامی آمریکا و اسرائیل با برنامه هسته‌ای ایران مخالفت جدی نخواهد کرد.