بزرگنمايي:

راه ترقی - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حمید شجاعی| مجلس برای دولت شمشیر را از روبسته و به طور مشخص با اعلام وصول استیضاح وزیر اقتصاد این پیام را به دولت رسانده که داستان وفاق ملی به پایان رسیده و مجلس بنا دارد که رویه دیگری را در قبال دولت در پیش بگیرد.
 هر چند که دولتی‌ها همچنان در قبال مجلس پروژه وفاقی خود را پی گرفته‌اند و همچنان امیدوارند که بهارستان‌نشینان از خیر استیضاح بگذرند و یا در صورت حضور همتی در مجلس استیضاح وزیر رای نیاورد؛ اما تندروهای مجلس بنا دارند تا در همین 6 ماهه نخست دولت پزشکیان را ناقص کنند و شب عید وزیر اقتصاد را کنار بزنند. اقدامی که در چنین شرایطی به نظر می‌رسد نه سنجیده و نه عقلانی است. چرا که بارها گفته شده مشکلات اقتصادی به ویژه افزایش نرخ ارز صرفا تک عاملیتی نبوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد. اما دیگر پرواضح است که استیضاح همتی نه از منظر اقتصادی و در جهت پیگیری مشکلات معیشتی و اقتصادی جامعه که با رویکردهای سیاسی مطرح شده است. به بیان دیگر تندروهای مجلس به‌دنبال این هستند که منویات و اهداف خود را در قبال دولت پزشکیان مطابق برنامه اجرا کنند. این رویه نیز به لحاظ قانونی با استیضاح همتی کلید خواهد خورد و ادامه خواهد یافت. هر چند که دلواپسان بهارستان تا پیش از این با حملات و هجمه‌های متعدد به محمدجواد ظریف و هشدار به رئیس‌جمهور برای عزل و کنارگذاشتن او برنامه خود را از جهت دیگری آغاز کرده بودند؛ اما با مسکوت گذاشته شدن این موضوع با دستاویز قراردادن مشکلات و مسائل اقتصادی نوک پیکان حملات خود را به سمت وزیر اقتصاد گرفته‌اند و مصرند تا همتی را از قطار دولت چهاردهم پیاده کنند. نمود عینی و موید این رویکرد تندروهای مجلس را می‌توان در ادعاهای اخیر حسین شریعتمداری دید جایی‌که گفته بود: «اگر پزشکیان می‌خواست وفاق را اجرا کند وزیر اقتصاد دولت رئیسی را نگه می‌داشت». قراردادن این اظهارنظر در کنار تلاش‌های تندروها برای استیضاح همتی نشان می‌دهد که آنها به نحوی به‌دنبال مصادره به مطلوب دولت پزشکیان هستند. لذا ابتدا به بهانه‌های واهی به‌دنبال استنیضاح همتی می‌روند تا در آستانه سال جدید فرمانده اقتصادی دولت را برکنار و دولت را معطل کنند و پس از آن گام به گام با سیاسی‌کاری سایر وزرای غیر همراستای پزشکیان را از راه به در کنند. چنانکه وحید حاجی‌پور سردبیر میز نفت نوشت: «امروز همتی است، فردا پاک‌نژاد. دلیلش ساده است: با استیضاح وزیر اقتصاد، فرزین به‌جامانده از دولت 13 نجات می‌یابد و با حمله به پاک‌نژاد، علی‌آبادی سفید می‌شود! درد، درد مردم نیست؛ درد منافع سیاسی است و… برای حمایت تمام قد از نفوذی‌هایشان در دولت 14 به‌دنبال قربانی کردن سایرین هستند. یک تقسیم کار تمیز، امان از پایداری‌چی‌ها…» حال در این میان 2 پرسش به‌وجود می‌آید. نخست اینکه با این وجود نوع برخورد محمدباقر قالیباف و طیف همراهانش با این موضوع در زمینه استیضاح چگونه است؟ پرسش دوم نیز اینکه پزشکیان و دولتش با این وجود بازهم به‌دنبال وفاق هستند یا اینکه رویه دیگری را پیش خواهند گرفت؟ پاسخ به این 2 پرسش می‌تواند گره از بسیاری از مسائل در این حوزه باز کند.
جنجال اقتصادی در تلویزیون
گرچه مجلسی‌ها به‌دنبال استیضاح وزیر اقتصاد هستند و درست یا غلط همه مشکلات اقتصادی را از چشم همتی می‌بینند. اما این مساله طی روزهای اخیر سبب شده تا شاهد نوعی گپ و شکاف میان نمایندگان مجلس باشیم. در این بین، اما طیف تندرو مجلس تمام تلاش خود را برای عزل همتی می‌کند. در همین راستا نیز چند روز پیش مناظره‌ای جنجالی میان حسن قشقاوی، حسین صمصامی و حسینعلی حاجی‌دلیگانی نمایندگان مجلس در تلوزیون پیرامون استیضاح وزیر اقتصاد انجام شد که به چالش کشیده شد. چنانکه قشقاوی گفت: آقای حاجی‌دلیگانی اعتراف کرده که خود چند وزیر را استیضاح کرده است و این بدین معناست که ساختار کاری شما غلط است و اشکال از همتی نیست. اگر ساختار درست بود همه و همه وزرا را به خط نمی‌کردید. وی که به‌عنوان مخالف استیضاح صحبت می‌کرد در مورد تلاش‌ها برای استیضاح اظهار کرد: این استیضاح بدین معنا است که نقدینگی بالاست و کسری بودجه داریم. در پاسخ وی حاجی‌دلیگانی بیان داشت: دولت 700 هزار میلیارد تومان از جیب مردم درآورده است و کسری بودجه نباید از جیب مردم تامین شود. قشقاوی نیز در جواب وی گفت: همین بودجه در مجلس 1000 میلیارد کسری دارد که شما تصویب کردید و از جیب مردم گرفتید. در ادامه حاجی‌دلیگانی افزود: رهبری فرمودند هر تصمیم اقتصادی می‌خواهید بگیرید پیوست عدالت آن را ببینید که برای مردم چه تبعاتی دارد. آقای همتی بدون اینکه پیوست عدالت گران کردن ارز را ببیند ارز را گران کرده است. در پاسخ وی نیز قشقاوی بیان کرد: در شرایطی که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که یک روز ترامپ صحبت‌های مختلف می‌کند و روز دیگر طلا بالا می‌رود این عدالت است که شما می‌خواهید ظرف 5 ماه وزیر را استیضاح کنید؟ این کار خلاف امنیت ملی است و شما دارید در آستانه شب عید و ماه رمضان کشور را از نظر اقتصادی بی‌صاحب بگذارید. شما دارید به ترامپ کمک می‌کنید. از طرفی نیز حاجی‌دلیگانی با تندی به قشقاوی اظهارکرد: شما امنیت ملی را زیر سوال می‌برید چون همه‌چیز را به ترامپ گره می‌زنید. در پاسخ به وی نیز قشقاوی عنوان کرد: ‌آن کس که نقدینگی و کسری بودجه را نمی‌بیند و فقط دلار را می‌بیند به ترامپ کمک می‌کند.
سناریوهای پیش‌روی استیضاح
استیضاح عبدالناصر همتی نگرانی‌هایی را در مورد ثبات بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است. همتی، با اتخاذ سیاست‌هایی نظیر تک‌نرخی‌سازی ارز، تقویت خصوصی‌سازی، تنظیم برنامه‌ای برای زمان انتشار اوراق، کاهش نرخ سپرده‌های بانکی و حمایت از بخش تولید، در جهت ثبات‌بخشی به اقتصاد حرکت کرده است. حفظ این رویکرد می‌تواند موجب استمرار روند اصلاحات اقتصادی در میان‌مدت و بلندمدت شود واضحا ابقای او می‌تواند ثبات و رشد منطقی بازار را برای سه سال آینده تضمین کند. بااین‌حال، در صورت برکناری همتی، احتمال بروز وضعیت مشابه با دوران پس از استیضاح کرباسیان افزایش خواهد یافت. تزلزل در سیاست‌های اقتصادی، نااطمینانی در بازار و کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری، از جمله پیامدهای احتمالی این رویداد خواهد بود. عدم تداوم سیاست‌های تثبیت اقتصادی، موجب خروج سرمایه از بازار و تشدید نوسانات قیمتی خواهد شد باید گفت با نزدیک شدن به 12 اسفند، تصمیم‌گیری درباره استیضاح وزیر اقتصاد می‌تواند سرنوشت سیاست‌های کلان اقتصادی کشور را تعیین کند. استمرار مدیریت همتی می‌تواند به تداوم سیاست‌های اصلاحی و کنترل نوسانات ارزی و مالی منجر شود. در مقابل، برکناری او ممکن است فضای اقتصادی را به سمت بی‌ثباتی سوق دهد و بازاری که نیازمند ثبات و اطمینان است، دچار آشفتگی شود. بر این اساس، تصمیم‌گیری نمایندگان مجلس نه‌تنها بر وزارت اقتصاد، بلکه بر ساختار کلان اقتصاد کشور و وضعیت سرمایه‌گذاری در سال‌های آینده تأثیر بسزایی خواهد داشت.
اصلاح کلی لازم است
یک چهره اقتصادی و نماینده سابق مجلس با بیان اینکه با استیضاح همتی مسائل حل نخواهد شد، اظهار کرد: من می‌گویم اصلاح کلی لازم است. بنابراین با وجود تمام این مسائل، فشار اصلی بر مردم خصوصا روی گروه‌های شاغل و کم درآمد که قبلا 3 دهک بودند و حالا 6 دهک شده‌اند، است. هم‌چنین قشر متوسط جمعیت‌شان بسیار کم شده در صورتی‌که باید 7 دهک بودند نه 2- 3 دهک. محمد خوش‌چهره گفت: در حال حاضر اگر نگوییم 7 دهک، حداقل 6 دهک تحت فشار اقتصادی هستند. مجلس باید کاری به‌جز استیضاح انجام دهد. من اگر در مجلس حضور داشتم، فارغ از این‎که آقای همتی خوب هستند یا خیر؟ به سطح مشکل می‌پرداختم. البته اگر قرار باشد کسی مورد خطاب قرار بگیرد در درجه اول رئیس بانک مرکزی است. حفظ ارزش پول ملی جزو مسائل اصلی بانک مرکزی است و مرکز سیاست‌های پولی و ارزی و... بانک مرکزی است. در آمریکا رئیس بانک مرکزی وجود ندارد، بلکه وزیر خزانه‌داری خطاب می‌شود و هدایت اقتصاد با اوست. در ایران اگر آقایان پیگیر ارز و... هستند باید وارد این حوزه شوند.