راه ترقی

آخرين مطالب

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت نوشتارها

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت
  بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد / «سه شرط تحقق عدالت» عنوان یادداشت روز در روزنامه اعتماد به قلم عباس عبدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
در میان سخنان مسوولان کشور شاید بتوان گفت که رویکردهای آقای اژه‌ای در فهم مسائل و مشکلات راهگشاتر از دیگران است. حداقل می‌توان گفت که در اغلب موارد پرسش‌های خوبی را طرح می‌کنند. اخیرا نیز در سخنان خود در باره عدالت اجتماعی و وضعیت ناخوشایند نابرابری طبقاتی و مساله جرم و مجازات سخنان جالبی را گفت: «با چه سازوکار و ساختاری عدالت اجتماعی محقق می‌شود؟ با کدام قانون این امر امکان‌پذیر است؟ از حوزه، دانشگاه، پژوهشگاه و جاهای مختلف خواسته‌ام با در نظر گرفتن مقتضیات زمان در مورد مجازات‌ها نظرشان را بگویند. برخی اوقات مجازات سنگین کردیم در حد سلب حیات اما بازدارنده نبود چون بستر به گونه‌ای که مجدد آن زمینه فراهم و تولید می‌شود.» خب! از بنده پرسشی در این‌ باره نشده است ولی در حد خودم به پرسش ایشان پاسخ می‌دهم. این یادداشت را می‌توان در حدود 10 یادداشت بسط داد ولی از آنجا که پیش‌تر هم در این زمینه‌ها مفصل نوشته‌ام، بنابراین ترجیح می‌دهم موجز و چکیده بنویسم. عدالت هنگامی محقق می‌شود که قانون حاکم باشد. قانونی که البته عادلانه تنظیم شده باشد. همچنین ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در تعارض با تحقق عدالت نباشد. خیلی مختصر باید گفت هیچ کدام از این سه شرط را نداریم یا حداقل اینکه فاصله ما با وضعیت مطلوب زیاد است. در باره رابطه قانون و عدالت باید اشاره کرد که عدالت امری ثابت و غیر قابل تغییر نیست. بلکه تابع شرایط و جامعه و خواست مردم است. بنابراین قانون عادلانه قانونی است که مطابق خواست عموم نوشته شود و از آنجا که این خواست نیز در عمل در حال تغییر است، پس قانون عادلانه نیز کمابیش حتی اگر شده با سرعت کم در حال تحول است. چنین قانونی را نمایندگان واقعی مردم می‌نویسند، نه کسانی که نماینده 3 درصد مردم هستند. نمونه آن مصوبه پوشش و حجاب است که نه شرعی است و نه عرفی. افرادی از خلال محدودیت‌های گسترده به نام نماینده عموم مردم به مجلس رفته و آن را تصویب کرده و می‌خواهند اجرا شود. این قانون واجد صفت عادلانه نیست به‌ویژه که اکثریت مردم با فلسفه آن مخالف هستند و اجرای آن نیز ناقض عدالت خواهد بود. 
پس اولین گام برای رسیدن به عدالت اصلاح این نقیصه در کیفیت انتخاب نمایندگان مجلس است. دومین گام اجرای بی‌طرفانه و کامل در اجرای قوانین عادلانه است. اگر قانونی عادلانه باشد ولی اجرای آن بی‌طرفانه نباشد، قطعا ناقض عدالت است. برای تحقق این هدف، قضات باید استقلال و نهادهای مدنی حق نظارت داشته باشند. حضور نهادهای مدنی در وضعیت بسیار ضعیفی است. وضعیت استقلال را هم آقای رییس قوه خوب می‌دانند که در چگونه است. کافی است بگوییم که رسیدگی به اطلاعاتی که در باره املاک حوزه علمیه ازگل مطرح شد، همچنان مسکوت مانده یا اگر هم رسیدگی شده کسی خبری ندارد. شفافیت رسیدگی‌ها و پاسخگویی شرط لازم برای اجرای بی‌طرفانه عدالت است. آقای محمد مهاجری یک مطلب کوتاه نوشت که 200 نفر در وزارت راه دوره آقای رییسی حق مشاوره گرفته‌اند بدون اینکه حضوری داشته باشند. فوری همان شب در حالی که آماده خوابیدن بوده احضار شده که فردا اسناد خود را بیاورد ولی انواع و اقسام موارد دیگر ازجمله همان ملک ازگل مسکوت مانده است یا خبری از آنها نیست. این نمونه‌ها متعدد است؛ حتی مواردی هم که رسیدگی و حکم صادر می‌شود، وضعیت متفاوتی با مسکوت گذاشتن ندارند. 7/3 میلیارد دلار فساد شده، هنوز هیچ خبر کاملی از جزییات فرآیند این فساد داده نشده است. من احتمال نمی‌دهم که پرداخت چنین مبلغ کلان ارزی آن هم در قحطی ارزی بتواند بدون تأیید مقامات سیاسی انجام شده باشد ولی مردم هنوز از این ماجرا و گردش کار آن اطلاعی ندارند در حالی که افراد عادی کوچک‌ترین حرفی بزنند که شائبه خطا داشته باشد، باید فوری پاسخگو باشند. همچنین برخورد قضایی با سخنان اخیر محسن رفیق‌دوست را با دیگران مقایسه کنیم تا به عمق و گستره تفاوت در دادرسی پی ببریم. اذعان می‌کنم که در دوره ریاست اخیر قوه قضاییه دادرسی‌ها به طرز معناداری بهبود یافته است، ولی تا رسیدن به جایی که اهداف اعلامی آقای رییس قوه را تأمین کند راه درازی در پیش است. از سوی دیگر نوع و شدت مجازات‌ها نیز باید مطابق خواست جامعه باشد. نمی‌توان یک فرد عادی را برای سرقت ولو خشن که اغلب از روی بیکاری و فقر است به اعدام محکوم کرد در مقابل مقامات مسوول را در برابر 7/3 میلیارد دلار به پاس خدمات!! قبلی که اگر هم داشته‌اند حقوق آن را گرفته‌اند با تخفیفات زیاد همراه کرد که در عمل هم جز اندک زمانی زندان نمی‌روند! به‌ طور کلی مجازات‌های کنونی در قوانین جزایی ایران کارآیی کافی در بازدارندگی ندارند و بیش‌تر برای اقناع کوتاه‌مدت افکار عمومی و رفع شائبه است.
مشکل این است که تاثیر مجازات در بازدارندگی نامحدود نیست.‌ اگر چه این نقش مهم است ولی اگر بیش از حد بر آن تأکید شود، مثل کارد خانگی تیزی می‌ماند که به جای استفاده در جای خود در بریدن چوب و آهن استفاده شود که کند خواهد شد. عادلانه بودن و استحقاق مجازات از نظر مردم رکن اساسی اثربخشی و بازدارندگی آن است. اصولا در دنیای امروز با برخی از شیوه‌های مجازات همدلی نمی‌شود و حتی مخالفت هم می‌شود. از جمله سنگسار و مجازات شلاق، نه تنها بازدارنده نیست بلکه با توجه به شرایط امروز و مقتضیات زمان نتیجه عکس دارد. شواهدی در باره مجازات سنگسار وجود دارد که در گذشته انجام شده شاید آقای اژه‌ای به دلیل سوابق ممتدشان در این قوه از آنها مطلع هستند یا به یاد دارند. زدن شلاق به آقای یراحی در دو هفته اخیر از این نمونه است. نوشته خانم رویا حشمتی را از شلاق خوردن بخوانید تا به اثرات فاجعه‌بار این مجازات پی ببریم. مهم‌ترین بخش مشکل در تحقق عدالت، نامناسب بودن ساختارهای رسمی با هدف تحقق عدالت است. نظام قیمت‌گذاری، در کالا و ارز، نظام گزینش و انتصابات، نظام امتیازات و ضعف نهادهای نظارتی رسمی به‌ویژه رسانه‌ها و نهادهای مدنی، علت اصلی در گسترش فساد است. کافی است که رتبه فساد ایران را در جهان ببینیم تا همه شرمنده شویم. اصلی‌ترین فسادها در نفت و انرژی، زمین، وام بانکی و ارز است. این فسادها هم به دلیل قیمت‌گذاری در نرخ بهره، ارز، نفت و انرژی و انحصار دولتی مالکیت زمین است. این ساختار با انتصابات رانتی و فاقد صلاحیت و گزینش‌های مساله‌دار در کنار اختلال در نظام اداری و کارشناسی کشور که از سال 1384 آغاز شد، تشدید شده است. دستگاه قضایی چرا باید بار ساختارهای غلط را به دوش بکشد؟ مطابق بندهای 2 و 5 اصل 156 قانون اساسی وظیفه ریاست قوه قضاییه است که اینها را مانع شود و اجازه ندهد که دستگاه قضایی هم جزیی از این ساختارهای رانتی و فسادزا تلقی شود. متاسفانه یک مجموعه وسیعی از افراد در حال ارتزاق از این حفره‌های فساد هستند و مانع هر نوع اصلاحاتی خواهند بود. خود دانید!

لینک کوتاه:
https://www.rahetaraghi.ir/Fa/News/1048488/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تأمین 65.3 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات و نیاز‌های خدماتی

افزایش 3 هزار مگاواتی ظرفیت تجدیدپذیرها در 1404

افزایش تولید گوشت قرمز و گوشت مرغ در بهمن‌ماه

حضور برخی ملی‌پوشان و قلعه‌نویی در مراسم حراج خیرخواهانه توپ دربی 105

گریزمان به رکورد لیونل مسی رسید

ربیعی امسال به استقلال و پرسپولیس نباخت

دو هفته برای تصمیم‌گیری نهایی آنچلوتی

جهانبخش با توپ پر به اردوی تیم ملی آمد

صحبت‌های امیر قلعه‌نویی در مراسم حراج خیرخواهانه توپ دربی 105

موضع شفاف علیه دانشگر، یزدانی و کاپیتان!

خبر خوب؛ اعلام جنگ برانکو به عربستان!

موسیالا همه را در آلمان غافلگیر کرد

پرسپولیس اولین باشگاه 10 میلیونی ایران

عارف: با دیپلماسی فرهنگی توطئه ایران هراسی را خنثی کنیم

قاب خانوادگی و جدید الناز حبیبی پربازدید شد

منم نمی خوام باهات ازدواج کنم

اجرای موزیک «جز تو» از محمد علیزاده در ویژه برنامه سال نو

استخدام 210 نیروی جدید در سازمان حفاظت محیط‌زیست طی سال آینده

هشدار وزش باد شدید در تهران

فوت 45 نفر در معابر در دو روز گذشته

تحولی در صنعت فولاد؛ تولید فولاد سبز فقط با برق، بدون زغال‌سنگ

شاعرانه/ جنون فضای بیابان عشق می‌خواهد

شاخص بورس چقدر ریخت؟

برخورد سختگیرانه در انتظار مشترکان پرمصرف آب

درخواست اتاق تهران برای بازگشت قانون تغییر ساعت رسمی کشور

شجاعیان: اتفاقاتی افتاد که به استقلال برنگردم

پاداش پای سکوی پارالمپیکی‌ها آب رفت

اقتداری مسابقات هنگ‌کنگ را با برد آغاز کرد

بازیکنان یوونتوس علیه موتا اعتصاب کنند!

دود جوان‌گرایی اینتر به چشم طارمی رفت

دروازه بان تیم ملی فوتسال: امیدوام برای سومین‌بار در آسیا قهرمان شویم

پیشنهاد اغوا کننده عربستانی‌ها به دمبله

پزشکیان: استفاده از پنل‌های خورشیدی الزامی خواهد شد

رئیس‌جمهور اعضای جدید شورای عالی نوجوانان و جوانان را منصوب کرد

اولیانوف: رویکرد کشورهای غربی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران منفی است

غریب آبادی: گفتگوی صریح و سازنده ای با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشتم

خاطره علی لهراسبی از اولین اجرای خوانندگی در تیتراژ یک سریال

خدمت‌رسانی 72 ایستگاه اورژانس در نوروز 1404

کشف کدی که انرژی نامحدود اتمی را آزاد می‌کند!

شاعرانه/ رسیده آخر اسفند و رو به پایانم

برگزاری جلسه فنی تیم ملی ایران با اضافه شدن 9 بازیکن

تاریخ بازی معوقه بارسا اعلام شد

وقتی مهمان برنامه وسط پخش زنده به عوامل می‌گوید راننده‌ام روزه است لطفا برایش افطاری تهیه کنید

تمرین المیرا شریفی مقدم و ابراهیم شفیعی برای شرکت در مسابقه محله

پدر جدو‌آبادش رو درآورد

مجوز یک جشن اورژانسی

به جای برنج یک کم از خودمون حرف بزنیم

غم عجیب قولی که هیچ‌وقت ندادی!

ویل اسمیت پس از 20 سال آلبوم منتشر می‌کند

استقبال از سال نو با حنجره‌ی طلایی علیرضا قربانی