راه ترقی - خبرآنلاین /در اعماق حفره‌ای اسرارآمیز در قلب کارائیب، سرنخی از آینده‌ای طوفانی نهفته بود. حالا دانشمندان با استخراج یک هسته‌ی رسوبی از کف «حفره آبی بزرگ» در بلیز، به شواهدی روشن از یک روند نگران‌کننده رسیده‌اند، طوفان‌های گرمسیری نه‌تنها در حال افزایش‌اند، بلکه طی بیست سال گذشته، چنان شدت گرفته‌اند که رکوردی شش‌هزار ساله را شکسته‌اند. این کشف نه‌تنها تاریخ طوفان‌ها را بازنویسی می‌کند، بلکه آینده‌ای پرچالش را در سایه‌ی تغییرات اقلیمی نوید می‌دهد.
تینا مزدکی_ دانشمندان با بررسی رسوبات استخراج‌شده از حفره آبی بزرگ در سواحل بلیز، به روندی هشداردهنده دست یافته‌اند، طوفان‌های گرمسیری در طول 5700 سال گذشته به‌طور پیوسته در حال افزایش بوده‌اند و افزایشی بی‌سابقه در دو دهه‌ی اخیر به ثبت رسیده است.
در مطالعه‌ای که 14 مارس در مجله Geology منتشر شد، محققان با نمونه‌برداری از رسوبات کف این حفره‌ی عظیم زیرآبی که حدود 80 کیلومتری ساحل بلیز واقع شده، دریافتند که فرکانس وقوع طوفان‌های گرمسیری به طور مداوم از 5700 سال پیش تاکنون افزایش یافته است.
دومینیک اشمیت، نویسنده‌ی اصلی این تحقیق از دانشگاه گوته فرانکفورت،اینطور توضیح داد:«نتیجه‌ی کلیدی تحقیق ما این بود که در منطقه‌ی مورد بررسی، فرکانس طوفان‌ها به‌طور مداوم رو به افزایش بوده است. به‌ویژه، وقوع طوفان در دو دهه‌ی اخیر از کل شش هزار سال گذشته بیشتر بوده است که این نشانه‌ی روشنی از تأثیر گرمایش جهانی معاصر است.»

رسوباتی که راز طوفان‌ها را فاش می‌کنند
طوفان‌های گرمسیری سیستم‌هایی با فشار پایین هستند که بر فراز آب‌های گرم اقیانوسی شکل می‌گیرند و می‌توانند خسارات شدیدی از طریق بادهای شدید، بارندگی‌های سنگین و بالا آمدن سطح دریا به همراه داشته باشند.
برای مطالعه‌ی این پدیده در بازه‌ای بلندمدت، محققان نمونه‌ای به طول 30 متر (98 فوت) از رسوبات کف حفره را استخراج کردند که طولانی‌ترین رکورد پیوسته از طوفان‌ها در منطقه به شمار می‌رود. هر سال معمولاً دو لایه رسوب در شرایط آب‌وهوایی عادی شکل می‌گیرد و لایه‌های ناشی از طوفان‌ها نیز میان آن‌ها قابل شناسایی هستند. به‌این‌ترتیب، دانشمندان توانستند مانند حلقه‌های درخت، قدمت و تعداد طوفان‌ها را شناسایی کنند.
ردپای بشر در طوفان‌ها
تحلیل‌ها نشان داد که در شش هزار سال گذشته، در هر قرن بین 4 تا 16 طوفان از منطقه عبور کرده‌اند. اما در تنها 20 سال گذشته، شواهدی از 9 طوفان در همین منطقه یافت شد. به گفته‌ی محققان، دو عامل عمده پشت این افزایش هستند، اول حرکت تدریجی ناحیه هم‌گرایی گرمسیری (ITCZ) به سمت جنوب و دوم افزایش دمای سطح دریاها به دلیل گرمایش جهانی.
ITCZ ناحیه‌ای در نزدیکی استوا است که بادهای شرقی نیم‌کره شمالی و جنوبی به هم می‌رسند و شرایط برای شکل‌گیری طوفان فراهم می‌شود. حرکت جنوب‌سوی این منطقه در طول هزاران سال گذشته، باعث انتقال مسیر طوفان‌ها به عرض‌های پایین‌تر شده است.

نموداری از این مطالعه که فراوانی طوفان‌ها در منطقه گریت بلو هول را در بازه‌های صدساله نشان می‌دهد. خط سیاه، روند افزایشی فراوانی طوفان‌ها طی 5700 سال گذشته در جنوب‌غربی دریای کارائیب را نمایش می‌دهد.
(منبع تصویر: اشمیت و همکاران، 2025؛ پیوست‌های تکمیلی)
آینده‌ای طوفانی در انتظار است
گرمایش جهانی باعث افزایش سریع دمای سطح دریاها شده عاملی که به گفته‌ی دانشمندان، شرایطی ایده‌آل برای شدت‌گیری سریع طوفان‌ها ایجاد کرده است. اشمیت هشدار داده است: «9 لایه‌ی مربوط به طوفان‌های اخیر در 20 سال گذشته نشان می‌دهند که وقوع طوفان‌های شدید در این منطقه در قرن 21 به‌مراتب بیشتر خواهد شد.»
به باور محققان، تا پایان قرن حاضر، ممکن است تا 45 طوفان گرمسیری و گردباد، منطقه کارائیب را درنوردند که این عدد عددی به‌مراتب بالاتر از چیزی که طی 5700 سال گذشته سابقه داشته است.
این افزایش نه ناشی از چرخه‌های طبیعی اقلیمی یا تابش خورشیدی است، بلکه نتیجه‌ی گرمایش سریع زمین در عصر صنعتی و تقویت پدیده‌های اقلیمی مانند لانینیا است که شرایطی مناسب برای شکل‌گیری و تقویت طوفان‌ها ایجاد کرده‌اند.
منبع: livescience