بزرگنمايي:

راه ترقی - فرهیختگان /متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
الهام عابدینی، فعال رسانه‌ای نقش انسان‌رسانه‌ها و رسانه‌های برون‌مرزی در مواجهه رسانه‌ای را پررنگ می‌داند. او معتقد است که باید تقویت این بخش‌ها را در دستورکار قرار دهیم تا پیروز نبرد رسانه‌ای باشیم. 
رسانه‌ها بازوی دیپلماسی کشورند
الهام عابدینی موضوع مواجهه رسانه‌ای را در دو سطح تقسیم‌بندی کرده و توضیح داد: «یک سطح برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی داخل کشور و دیگری برای تأثیرگذاری در خارج از کشور است. خود این بخش خارجی هم می‌تواند شامل افکار عمومی باشد و هم بُعد دیگر آن، مربوط به مقامات خارجی است؛ به‌ویژه طرف‌هایی که به‌نوعی طرف مذاکره ما هستند. در این خصوص، هم مشخصاً در این موضوع خاص و هم به‌طور کلی در مذاکراتی که داریم، عمدتاً کشور‌های اروپایی حضور دارند؛ در کنار چین و روسیه. منظور من به‌طور کلی مقامات این کشور‌ها هستند. من فکر می‌کنم در این راستا مهم است که ما نقش رسانه‌های برون‌مرزی خود را جدی بگیریم. معتقدم با وجود همه نقاط ضعف و اشکالاتی که وجود دارد، بخشی از اعتبار رسانه‌های برون‌مرزی با اخبـار و داده‌هایی که منتشر می‌کنند به دست می‌آید. یعنی مثلاً می‌بینیم که یک رسانه همان ابتدای کارش، زمانی که راه‌اندازی می‌شود، ناگهان با انتشار دو یا سه خبر دست‌اول، برای اولین‌بار مطرح می‌شود و بالا می‌آید یا بعضاً اعتبار خود را همین‌طور به دست می‌آورد. کما اینکه حتی درباره مذاکرات هم می‌بینیم که البته رویترز در مواردی اخبار نادرست زیادی منتشر می‌کند؛ اما این اخباری که به نقل از منابع آگاه یا منابع نزدیک به فلان منتشر می‌کند، اعتبار خود را از همین ارتباطات به دست آورده است. بنابراین من معتقدم اگر بخواهیم رسانه‌های برون‌مرزی کشورمان را تقویت کنیم، رسانه‌هایی که بخشی از آن‌ها رسمی‌اند مانند رسانه‌های وابسته به صداوسیما از جمله پرس‌تی‌وی و العالم، باید آن‌ها را تقویت کنیم؛ چراکه در نهایت این اقدام به نفع کشور است زیرا می‌توانند به هر حال به‌عنوان یک بازوی دیپلماسی کشور عمل کنند. لازمه این کار آن است که این رسانه‌ها بتوانند تولیدکننده خبر و محتوا باشند، نه اینکه صرفاً مترجم رسانه‌های دیگر شوند.»
مقامات در دسترس رسانه‌ها باشند
عابدینی با اشاره به رسانه‌های برون‌مرزی دیگر افزود: «رسانه‌هایی مانند تهران تایمز که خود تهران تایمز هم مثال خوبی است؛ چراکه بخشی از اعتباری که الان به دست آورده، به دلیل این است که در مواردی در موقعیت‌های حساس، داده‌های خوبی در اختیارش قرار گرفته و توانسته آن‌ها را رسانه‌ای کند. بنابراین برای تأثیرگذاری در خارج از کشور هم در سطح مقامات و هم در سطح افکار عمومی بسیار مهم است که رسانه‌های برون‌مرزی، هر جا که هستند و از هر نهادی که باشند، جدی‌تر گرفته شوند و به‌موقع داده و اطلاعات در اختیارشان قرار بگیرد. مقامات نیز باید در دسترس این رسانه‌ها باشند برای مصاحبه با آن‌ها؛ حالا به هر حال شکل و فرم این کار‌ها متفاوت است. اما بار‌ها دیده شده که وقتی موضوع خاص و فوری پیش می‌آید، حتی دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به‌صورت تلفنی میهمان فاکس نیوز شده و خیلی کوتاه درباره آن موضوع صحبت کرده است.»
نقش انسان‌رسانه‌ها باید جدی گرفته شود
عابدینی در ادامه به کارکرد این جریان در فضای داخلی پرداخت و در این باره توضیح داد: «برای تأثیرگذاری در سطح داخل هم، علاوه بر همه نکاتی که به هر حال می‌دانیم و این بریفینگ‌های رسانه‌ای که باید به موقع اتفاق بیفتد و دیتای درست در اختیار رسانه‌ها قرار بگیرد، فکر می‌کنم که امروزه نقش انسان‌رسانه‌ها مهم است. البته قائل به این نیستم که صرفاً به خاطر اینکه کسی در فضای مجازی فعالیت دارد، بگوییم انسان‌رسانه است؛ نه. منظورم این است که برای خودش رسانه داشته باشد، تریبون‌هایی داشته باشد و اصلاً ممکن است که در یک رسانه رسمی هم کار کند، اما به صورت فردی هم شخصی باشد که به اعتبار خودش هم خبر‌ها از سوی او دیده می‌شود. فکر می‌کنم این نقش هم باید جدی گرفته شود. حالا مثال معروفی که ما از طرف مقابل داریم این است که می‌بینیم خیلی از اطلاعاتی که منتشر می‌کند حالا ممکن است از 10 موضوعی که منتشر می‌کند 6 تایش درست باشد، 4 تایش درست نباشد یا اینکه ترکیبی از درست و غلط باشد؛ ولی به هر حال از او به‌عنوان یک ابزار کمکی استفاده می‌شود. وقتی قرار است که فشاری وارد شود یا اینکه پیامی منتقل شود، از این ابزار‌ها هم خیلی استفاده می‌شود. شاید شما نخواهید که مثلاً هزینه‌ای را به یک رسانه تحمیل کنید تا آن رسانه را به سمتی ببرد؛ خب اینجاست که می‌شود از یک فرد استفاده کرد برای اینکه آن کار را پیش ببرد و خب تا حد زیادی هم مسئولیت دولت، وزارت خارجه و نهاد‌های رسمی را پایین می‌آورد و به نوعی شما هم بهره‌تان را می‌برید با کمترین هزینه‌ای که می‌دهید. بنابراین من فکر می‌کنم که استفاده از انسان‌رسانه‌ها برای افکار عمومی داخل و بعضاً حتی برای افکار عمومی خارج بعد از مدتی که به هر حال شناخته شده و تثبیت شود، می‌تواند در همان حوزه هم محل رجوع قرار گیرد.»
بازار