بزرگنمايي:

راه ترقی - خراسان / «عطار، فراتر از مرزهای فرهنگی» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم علیرضا حیدری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
شاید نخستین هدف از نام‌گذاری روزی به نام هریک از مفاخر، علاوه بر یادکرد وجود او در سپهر اندیشه ایرانی، این باشد که ببینیم کجای اندیشه او امکان بازآوری برای روزگار ما را دارد و چگونه می‌توان از این گنجینه‌های فرهنگی و تاریخی رهاوردی برای روزگار خودمان داشته باشیم. امروز به نام عارف و شاعری بزرگ نام‌گذاری شده است که از قضا فرصتی فرهنگی برای جامعه ماست، البته اگر به این دریافت رسیده باشیم. وقتی مولانای بزرگ در بیتی تاریخی این‌گونه از عظمت عطار نیشابوری یاد می‌کند که «عطار روح بود وسنایی دو چشم او/ ما از پی سنایی و عطار آمدیم»، به‌درستی می‌توان جایگاه عطار را در سپهر ادبیات عرفانی فارسی بازشناخت. تعبیر زیبای «چشم» برای سنایی که راه را بر عرفان در شعر و غزل گشود و چراغی پیش چشم نهاد و «روح» برای عطار دقیق و حساب‌شده است و این که مولانا فروتنانه خود را ـ با آن همه عظمت و بزرگی که در شعر و اندیشه ادبیات ایران دارد ـ مرهون و مدیون این دو شاعر می‌داند، نشان می‌دهد سنایی و عطار سهم زیادی در این مسیر دارند.شاید برای این که باورمان شود ما از این گنجینه ادبی چندان بهره نبرده‌ایم و باید از این کم‎کاری‌ها شرمنده باشیم، این است که ببینیم «عطار» ما در کجای جهان اندیشه و اندیشه جهان است. تصور ما این است که جهان بیشتر خیام و حافظ و سعدی و مولانای ما را می‌شناسد؛ حال آن که عطار هم از جمله شاعرانی است که در جهان نام و آوازه‌ای دارد. درباره عطار مطالعات و پژوهش‌های فراوان صورت گرفته است. عطار به سهم خود مرزهای جهان را درنوردیده است؛ نمونه آن فروش منطق‌الطیر او در فرانسه است که مترجم آن به ایبنا گفته بود: «از اولین ترجمه این کتاب در سال 2002 تا کنون (2014)، بیست و یک هزار نسخه در فرانسه فروش رفته و این اثر سه مرتبه در شمارگان هفت هزار نسخه چاپ شده و هر بار تمامی آن‌ها فروخته شده است و من خیلی خوشحالم که 21 هزار فرانسوی‌زبان این کتاب را خوانده‌اند و چاپ دوم آن از روی نسخه دکتر شفیعی کدکنی هم با استقبال زیادی مواجه شد. » و نمونه روشن‌تر آن اجرای نمایش «مجمع مرغان» به کارگردانی پیتر بروک با الهام از منطق‌الطیر عطار، در سال 1971 و با حضور بازیگرانی از سراسر جهان در آکادمی موسیقی بروکلین نیویورک بود. همچنین ارون پونز، کارگردان برجسته تئاتر آمریکا، متن «پیتر بروک» از «مجمع مرغان» را در تئاتر فولجر ـ از زیرمجموعه‌های کتابخانه کنگره ایالات متحده آمریکا ـ به صحنه برد. نکته‌ای که پیتربروک می‌گوید جان کلام این نوشته است. او گفته بود: «دوست داشتم متنی از عطار نیشابوری را به‌صورت تئاتر به صحنه ببرم که فراتر از مرزهای فرهنگی باشد. پس از خواندن «منطق‌الطیر» شیفته آن شدم و نگاهم به تئاتر تغییر کرد. آثار عطار سرشار از زیبایی، حقیقت، نمادپردازی و فرای همه محدودیت‌های ادبی است.»و حال پرسش‌های بنیادینی که مطرح می‌شود این است که آیا ما به‌شایستگی توانسته‌ایم از این گنجینه ادبی بهره ببریم؟ آیا کسی که سخنش «فراتر از مرزهای فرهنگی» است و حرف‌هایی برای همه بشریت دارد، در سرزمین خودش جز همین یادروز 25 فروردین دیده می‌شود؟ آیا هنرمندان ما در کنار این همه اقتباس ادبی از آثار خارجی، از آثار بی‌نظیر او که ظرفیت عظیمی از جنبه‌های روایی و داستانی و دراماتیک دارد، بهره‌ای برده‌اند؟ ظرفیتی که به‌دلیل ابعاد معناشناختی، روایی و نمادگرایانه آثار عطار می‌تواند در سینما و تئاتر و پویانمایی به‌خوبی اقتباس شود.