راه ترقی - آخرین خبر / اگر راننده‌ی تپسی باشید یا به‌طور کلی استفاده‌ی روزانه و مداومی از خودرو دارید، حتماً به اهمیت سلامت فنی خودرو پی برده‌اید. یکی از بخش‌هایی که در عملکرد کلی ماشین و حتی درآمد شما تأثیر مستقیم دارد، گیربکس یا همان جعبه‌دنده است. این بخش از خودرو، وظیفه‌ی انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد و در صورت اختلال، می‌تواند باعث افت کیفیت رانندگی و مشکلات جدی‌تر شود.
در این مقاله به بررسی مشکلات گیربکس ماشین پرداخته‌ایم تا بتوانید با آگاهی بیشتری از خودرو خود مراقبت کنید و در صورت بروز نشانه‌های اولیه، به‌موقع اقدام نمایید.
آشنایی با گیربکس خودرو
گیربکس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای فنی خودرو، وظیفه دارد نیروی تولیدشده در موتور را متناسب با شرایط رانندگی به چرخ‌ها منتقل کند. به‌طور کلی دو نوع گیربکس در خودروها رایج است: گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک. در مدل‌های دستی، راننده با استفاده از کلاچ و دسته‌دنده اقدام به تعویض دنده می‌کند، اما در مدل‌های اتومات، این فرآیند به‌صورت خودکار انجام می‌شود.
گیربکس‌ها تحت فشار و استفاده‌ی مداوم قرار دارند، به‌ویژه در خودروهایی که ساعات طولانی در ترافیک یا مسیرهای متنوع شهری تردد می‌کنند؛ مانند خودروهایی که توسط رانندگان تپسی استفاده می‌شوند.
مشکلات رایج گیربکس ماشین
گیربکس خودرو ممکن است به دلایل مختلفی دچار اختلال شود؛ از جمله فرسودگی قطعات داخلی، استفاده‌ی نادرست، عدم تعویض به‌موقع روغن، یا بروز نشتی. برخی از رایج‌ترین مشکلات گیربکس ماشین، به شرح زیر است:
⏺ شنیده شدن صدای غیرعادی هنگام تعویض دنده
⏺ تأخیر یا سختی در جا رفتن دنده‌ها
⏺ تقه زدن خودرو هنگام حرکت یا تعویض دنده
⏺ روغن‌ریزی از زیر گیربکس
⏺ لرزش یا واکنش غیرعادی خودرو در هنگام شتاب‌گیری
توجه به این نشانه‌ها می‌تواند از بروز خرابی‌های بزرگ‌تر جلوگیری کند و هزینه‌های نگهداری خودرو را کاهش دهد.
روغن‌ریزی گیربکس
یکی از مشکلات گیربکس خودرو که در بسیاری آنها، چه گیربکس دستی و چه اتوماتیک، مشاهده می‌شود، روغن‌ریزی گیربکس است. نشتی روغن ممکن است بر اثر شل شدن پیچ‌ها، خرابی کاسه‌نمد، ترک در پوسته‌ی گیربکس یا فرسودگی واشرها اتفاق بیفتد.
چنانچه متوجه لکه‌های روغن در محل توقف خودرو شدید یا احساس کردید که دنده‌ها به‌درستی عمل نمی‌کنند، احتمال بروز این مشکل وجود دارد. روغن‌ریزی گیربکس، در صورت رسیدگی‌نشدن، می‌تواند موجب کاهش روان‌کاری، افزایش دمای گیربکس و در نهایت آسیب جدی به اجزای داخلی شود. بنابراین، شناسایی به‌موقع علت روغن ریزی گیربکس و رفع آن، اهمیت بسیار زیادی دارد.
تقه زدن گیربکس اتومات و دستی
یکی از نشانه‌های رایج خرابی گیربکس، تقه زدن خودرو هنگام تعویض دنده یا حرکت است. در خودروهای دارای گیربکس دستی، این مشکل ممکن است به علت فرسودگی صفحه‌کلاچ، خرابی دسته‌دنده یا اختلال در هماهنگی بین قطعات داخلی رخ دهد.
در گیربکس‌های اتوماتیک، تقه زدن معمولاً به دلیل خرابی شیر برقی، مشکلات در کنترل‌کننده‌ی الکترونیکی گیربکس (TCU) یا کاهش سطح یا کیفیت روغن گیربکس اتفاق می‌افتد. این حالت نه‌تنها رانندگی را ناخوشایند می‌کند، بلکه نشانه‌ای از نیاز به بررسی و سرویس فوری است. برای آگاهی از دلایل و راهکارهای مرتبط، می‌توانید به مقاله‌ی علت تقه زدن گیربکس اتومات و دستی مراجعه کنید.
روش‌های تعمیر گیربکس ماشین
تعمیر گیربکس یکی از تخصصی‌ترین و حساس‌ترین فرآیندهای فنی در خودرو است و نیاز به دانش و ابزار خاص دارد. روش‌های تعمیر بستگی به نوع خرابی و مدل گیربکس دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین راهکارها را مرور می‌کنیم:
⏺ تعویض روغن گیربکس: اگر مشکل ناشی از آلودگی یا کاهش سطح روغن باشد، تعویض آن می‌تواند عملکرد گیربکس را به حالت طبیعی بازگرداند.
⏺ تنظیم مجدد سیستم کنترل الکترونیکی: در گیربکس‌های اتوماتیک، در برخی مواقع نیاز به بازنشانی یا به‌روزرسانی نرم‌افزار کنترل‌کننده وجود دارد.
⏺ تعویض قطعات داخلی: در صورتی که مشکل از قطعات مکانیکی مانند دنده‌ها یا یاتاقان‌ها باشد، این بخش‌ها باید توسط تعمیرکار مجرب بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
⏺ بازسازی کامل گیربکس: در مواقعی که آسیب شدید است یا چند قطعه به‌صورت هم‌زمان دچار خرابی شده‌اند، تنها راه‌حل ممکن بازسازی کامل گیربکس خواهد بود.
در صورتی که خودرو شما دارای گیربکس دستی است و با مشکلی مواجه شده‌اید، توصیه می‌شود به مراکز معتبر جهت تعمیر گیربکس دنده‌ای مراجعه نمایید.
جدول مشکلات رایج گیربکس خودرو و دلایل احتمالی آن

اهمیت نگهداری گیربکس؛ از پیشگیری تا رانندگی با کیفیت
گیربکس خودرو به‌عنوان یکی از اجزای اصلی و پیچیده‌ی سیستم فنی، نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت رانندگی و سلامت کلی خودرو دارد. رانندگان تپسی، به دلیل استفاده‌ی طولانی‌مدت و مکرر از خودرو، بیش از دیگران نیاز به توجه ویژه به عملکرد گیربکس دارند.
با شناخت نشانه‌های خرابی و مشکلات گیربکس ماشین، مانند روغن‌ریزی، تقه زدن یا تعویض دنده‌ی غیرعادی، می‌توان از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. همچنین نگهداری منظم و مراجعه به مراکز تخصصی، باعث افزایش طول عمر قطعات خودرو و بهبود کیفیت رانندگی خواهد شد.
تپسی همواره در تلاش است تا با ارائه‌ی اطلاعات کاربردی، همراه رانندگان خود در مسیر ارتقاء کیفیت خدمات باشد. اگر علاقه‌مند هستید اطلاعات بیشتری درباره‌ی نگهداری فنی خودرو و سرویس‌های دوره‌ای دریافت کنید، بخش محتوای آموزشی آن را از دست ندهید.