بزرگنمايي:

راه ترقی - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سیدآرش حسینی‌میلانی، رئیس کمیته محیط‌زیست پنجمین شورای شهر تهران در گفت‌وگو با هم‌میهن تاکید می‌کند که سخنان رئیس‌جمهور درباره معضلات تهران از دیرباز یکی از دغدغه‌های اهالی محیط زیست بوده است. میلانی درباره نگرانی پزشکیان برای معضل بی‌آبی در پایتخت می‌گوید:«از دهه 80 خورشیدی این موضوع در تهران مطرح شده بود که تهران ظرفیت تامین آب برای جمعیتی7 میلیونی را دارد و برای جمعیتی مازاد بر این عدد ضروریست که منابع و سایر حوضه‌های آبخیز اطراف تهران به این شهر انتقال داده شود؛ اقدامی که در عمل منجر به کاهش حق بهره‌برداری حوضه‌های مذکور چه در حوزه محیط زیست و چه حقابه‌های کشاورزی و صنعتی حوضه‌های مبدأ می‌شود.»
او یادآوری می‌کند که احمدی‌نژاد شاخص‌های طرح جامع را تغییر و بدون توجه به ظرفیت تامین منابع آب از محدوده تهران، ظرفیت جمعیت‌پذیری این شهر را افزایش داد. به گفته این عضو پیشین شورای شهر تهران به دنبال این اقدام احمدی‌نژاد، عملاً حتی تخصیص آب سدهایی مانند سد طالقان به تهران افزایش یافت؛ این درحالی بود که قرار بود عمدتاً تخصیص آب این سد به سمت پایین‌دست آن بوده و عمده آب آن به دشت قزوین و مصارف شرب و صنعتی تخصیص یابد.»
میلانی این را هم می‌گوید که چنین اقداماتی مسائلی را برای منابع آبی اطراف تهران ایجاد می‌کند:«مهم‌ترین مسئله آن است که در حال حاضر اکثر حوضه‌های آبخیز کوهستانی که تامین‌کننده آب شرب تهران هستند دارای سد هستند و بیش از این نمی‌توان سدی بر روی این حوضه‌ها ایجاد کرد. حتی من شنیده‌ام که به محدوده الموت هم در برنامه‌های مطالعات و شناسایی منابع آب فکر می‌کنند. این در حالیست که انتقال منابع آبی که در دوردست تهران واقع شده‌اند هم بسیار پرهزینه است و هم بی‌انصافی در حق مردم آن منطقه است که آب را از نقطه دور به تهران منتقل کنند.»
انتقال پایتخت ضروری اما سخت
رئیس کمیته محیط زیست پنجمین دوره شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه محدودیت منابع آبی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارشناسان محیط زیست بوده است که رئیس‌جمهور به درستی بر آن تاکید کرده، اضافه می‌کند:«اما محدود کردن رشد جمعیت در تهران بسیار دشوار است. یعنی ایجاد محدودیت برای رشد جمعیت این شهر با توجه به اینکه تهران، ‌پایتخت کشور است،‌ عملاً از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به این راحتی مقدور نیست. به‌ویژه این اقدام در یک دوره 4 ساله یا 8 ساله بسیار مشکل است.»
او تصریح می‌کند:«چنین اقدامی نیازمند یک تصمیم بسیار راهبردی و کلان برای نظام و کشور است. یعنی جابه‌جایی پایتخت و انتقال آن به نقطه‌‌ای دیگر از کشور برای اینکه اندکی شتاب موتور توسعه و رشد در تهران کمتر شود. چنین پروژه‌ای بسیار بزرگ و سخت است. در شرایط فعلی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور اجرای چنین پروژه‌هایی نیازمند بسیاری زمینه‌سازی‌ها و بسترسازی‌هاست که بنده چنین مسئله‌ای را در افق آینده نمی‌بینم. از جمله این زمینه‌سازی‌ها تامین مالی بسیار قوی برای انتقال پایتخت است.»
میلانی این را هم می‌گوید که برای کنترل رشد در تهران باید پایتخت را به نقطه‌ای دیگر منتقل کرد تا آهنگ رشد به معنای توسعه‌ای آن اندکی کمتر شود:«با این وجود هم راهکارهایی وجود دارد که بتوان اندکی محدودیت‌های محیط زیستی را کاهش داد. نبود آب برای توسعه شهر نوعی محدودیت محیط‌زیستی است. به این معنا که باید در اموری مانند بازیافت آب، تامین آب شرب از طریق تصفیه فاضلاب، ایجاد تحول در سیستم‌های آبیاری فضای سبز و پیشرفته‌سازی آن و تغییر نوع کشت در شهر، سرمایه‌گذاری شود.»
او توضیح می‌دهد که همه این اقدامات بر کاهش میزان تقاضای عادی برای آب تاثیرگذار است و در کوتاه‌مدت هم مقدور نیست:«نمی‌شود درباره این اقدامات خیلی هم شعار و وعده داد و نیازمند برنامه‌ریزی مناسب و هماهنگی به‌ویژه میان مدیریت شهری، وزارت نیرو، وزارت کشور و سایر دستگاه‌های مربوطه است.»
این متخصص محیط زیست تاکید می‌کند که رسیدن به شرایط مناسب برای تهران راهکارهایی دارد که مستلزم بسیاری اقدامات زمینه‌ایست تا فرایندی را برای کُند کردن آهنگ رشد در تهران فراهم کند:«برای چنین اقداماتی باید علاوه بر منطقه شهری تهران سایر شهرستان‌های استان تهران را هم در نظر بگیرید. نمی‌توان تنها برای رشد در شهر تهران ایجاد محدودیت کرد. زیرا سرریز جمعیتی و تبادل جمعیت و کار این شهرستان‌ها با خود متروپل تهران هم مطرح است. درباره این مناطق هم باید محدودیت رشد اعمال شود. در واقع برنامه آمایش آب‌محور را باید در محدوده فلات مرکزی پیش برد که از این اقدام بسیار دور هستیم. با توجه به شرایط سخت اقتصادی، ‌اجتماعی و سیاسی کشور بسیار زود است. این اقدام به منابع مالی و اعتماد و رضایت عمومی نیاز دارد همچنین نیازمند اراده قوی ساختار حاکم و هماهنگ و وفاقی است که باید برای این کار وجود داشته باشد.

شادی مکی