بزرگنمايي:

راه ترقی - اقتصاد نیوز /متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
در باب همکاری موشکی ایران و روسیه ادعاهایی مطرح شده، با این همه گروهی مدعی‌اند که مسکو و تهران در پس زمینه همکاری‌های خود پلن‌های پنهانی دارند و از همین رو در این مسیر محتاطانه گام برمی‌دارند. این گروه در ادامه به بی‌میلی روسیه جهت ارسال جنگده‌هایی چون اس-400 و سوخو-35 به ایران اشاره کرده و به چرایی انفعال کرملین می‌پردازند.
اخیرا نشریه وال استریت ژورنال با انتشار گزارش ادعایی از ارسال موشک های بالستیک ایران برای روسیه خبر داد؛ ادعایی که ایران به شدت آن را تکذیب کرد اما بازیگران غربی، ایالات متحده و اروپا، با توسل بدین ادعا برای اعمال فشارهای بیشتر علیه تهران گام برداشتند؛ فشارهایی که به باور ناظران نمی تواند روابط روسیه و ایران و همکاری دو بازیگر را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دهد.
در این میان شورای آتلانتیک با انتشار یادداشتی به این گزاره اشاره کرده و همزمان این سوال را مطرح می‌کند، انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه چه تاثیری بر روابط دو بازیگر خواهد داشت. به طور مشخص، آیا وابستگی پهپادی و موشکی روسیه به ایران، به تهران اهرم فشاری در برابر مسکو خواهد داد یا نه، حال اگر پاسخ مثبت است تهران با توسل به این اهرم از روسیه چه می خواهد؟
چرایی بی میلی روسیه برای ارسال جنگده ها به ایران
شورای آتلانتیک در ادامه یادداشت خود مدعی شد، بر اساس گزارش‌های ادعایی، ایران مدت‌هاست که خواهان هواپیماهای جنگنده سوخو-35و سامانه‌های موشکی دفاع هوایی اس-400 روسیه است، اما مسکو هنوز این جنگده ها را در اختیار ایران قرار نداده است.
همانطور که هانا نوت و جیم لامسون در یادداشتی که ماه اوت منتشر شد اشاره کردند، تهران تمایل زیادی دارد تا سیستم‌ها و فناوری‌های تسلیحاتی روسی در اختیار داشته باشد. به باور این دو، دسترسی ایران به هرکدام از این جنگده‌ها نشان خواهد داد که تهران به خوبی توانسته از این اهرم فشار علیه مسکو استفاده کند.
با این حال، مسکو فعلا از ارسال این جنگده‌ها به ایران خودداری کرده، چراکه همکاری نظامی با تهران در این مسیر موجب خواهد شد تا روابط روسیه با رقبای ایران، بازیگرانی چون عربستان سعودی و امارات متحده عربی برهم خورده، گزاره‌ای که به نوبه خود می‌تواند زمینه ساز نزدیکی این گروه از بازیگران به ایالات متحده و حتی اسرائیل شود.
به ادعای ناظران بعید به نظر می رسد دور شدن این گروه از کشورها از روسیه خواست ایران نیز باشد.همکاری عربستان و روسیه در قالب اوپک پلاس موجب شده تا بهای جهانی نفت نسبتاً بالاتر از حد لازم تعریف شود، گزاره‌ای که در خدمت منافع ایران نیز هست. به دلیل تحریم‌های غرب، هم روسیه و هم ایران مجبورند نفت خود را با تخفیف بفروشند، اما اگر سعودی‌ها به این نتیجه برسند که روسیه به یکی از متحدان جدی ایران تبدیل شده و دو بازیگر تصمیم به افزایش تولید نفت گرفتند، کاهش بهای نفت به برای مسکو تهران پرهزینه خواهد بود. روسیه و ایران به خوبی می دانند که ریاض در گذشته تمایل داشته تا بهای پایین تر نفت را پذیرفته، بازار را در اختیار داشته و به رقبایش آسیب برساند.
موشک؛ اهرم چانه زنی تهران؟
علاوه بر این، اگرچه تهران ممکن است از مسکو بخواهد که سوخو-35، اس-400 و سایر سیستم‌ها و فناوری‌های تسلیحاتی را منتقل کند، دریافت فوری آنها هدف اصلی مقام های تهران نیست. ایران غالبا خواهان رویارویی نظامی مستقیم نیست، بلکه ترجیح می‌دهد اعضای مقاومت، گروه هایی چون حزب‌الله، حوثی‌ها و مقاومت مستقر در عراق و سوریه، در میدان نبرد فعال باشند.
بنابراین، تهران ممکن است روسیه را نه به عنوان قدرت بزرگ، بلکه به سان یکی از بازیگران هم‌پیمان قلمداد کند،بازیگری که تمایلش برای مبارزه با دشمن مشترک در راستای منافع ایران هست و به تهران فرصت می دهد تا از هزینه های جنگ با دشمن مشترک اجتناب کند. اوکراین البته تهدیدی برای ایران نیست.
با این همه به ادعای ناظران اما به واسطه آن که ایالات متحده و سایر کشورهای غربی توجه و منابع خود را به حمایت از اوکراین اختصاص داده اند، برای مقابله ادعایی با ایران به منابع کم تری دسترسی دارند. به ادعای ناظران یکی از نگرانی‌های بزرگ تهران ممکن است این باشد که روسیه در جنگ خود با اوکراین شکست بخورد و در نتیجه به ایالات متحده و متحدان غربی‌اش اجازه دهد روی ایران متمرکز شوند. این گروه در ادامه ادعا می کنند که انتقال پهپادهای مسلح و حالا موشک بالستیک به روسیه ممکن است در قاب سرمایه‌گذاری تهران در همین زمینه قابل تبیین باشد. از آنجای که تهران ترجیح می دهد خود وارد رویارویی های ادعایی نظامی نشود، نگاهش به روسیه و جنگ در اوکراین با لحاظ کردن تحلیل فوق، شاید قابل قبول باشد.

ساناز نفیسی