بزرگنمايي:

راه ترقی - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
گفت وگوی هم میهن با محسن پاک‏ آئین، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان
1- با توجه به رویکردهایی که دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در کارزارهای انتخاباتی‌شان داشته‌اند، به تصور شما نتیجه انتخابات آمریکا چه تاثیری بر ایران خواهد داشت؟
 جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در برخی از اصول مواضع مشخص و ساختاری دارند. برای مثال در مورد حمایت از موجودیت رژیم صهیونیستی و امنیت اسرائیل هر دو حزب یک نظر واحد دارند، هرچند ممکن است روش‌های متفاوتی را برای این هدف دنبال کنند، اما دیدگاه آنها مشترک است. به همین دلیل معتقدم که در مورد مسئله اسرائیل، تفاوتی برای ایران ندارد و هر یک از این دو نامزد به ریاست‌جمهوری انتخاب شوند، نظام حمایتی آمریکا را از اسرائیل حفظ می‌کنند و به تبع آن علیه ایران و متحدان ایران اقدام خواهند کرد. مسئله مهم بین‌المللی دیگر، جنگ اوکراین است. به نظر می‌رسد دونالد ترامپ به دلیل رابطه نزدیکی که با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دارد و به دلیل حضور اقتصادی ترامپ، حتی قبل از ریاست‌جمهوری دوره قبلش در روسیه، علاقه‌مند است که جنگ اوکراین را به نحوی به پایان برساند، چراکه فشارهای اقتصادی جنگ اوکراین بر آمریکا هم زیاد است. اگر دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا برگزیده‌شود، دنبال خاتمه جنگ اوکراین خواهد بود و اگر در این امر توفیق پیدا کند فشارهایی هم که به بهانه حمایت ایران از روسیه در جنگ وارد می‌شود، کاهش پیدا خواهد کرد. در رابطه با سیاست‌های کلی، دونالد ترامپ معمولاً به دنبال حل مشکلات اقتصادی داخل آمریکا است. او در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود نشان داد که نگاه به درون دارد و به دنبال حل مشکلات اقتصادی و مباحث اجتماعی درون آمریکا است. دونالد ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش از اروپایی‌ها خواست تا سهم بیشتری از بودجه خود را به امور دفاعی و نظامی اختصاص دهند تا میزان فشار مالی عضویت در ناتو و حمایت نظامی از اروپا از دوش آمریکا برداشته‌شود. او در عین حال با وضع یا تشدید تعرفه واردات از چین و کشورهای عضو اتحادیه اروپا تلاش کرد تا علاوه بر درآمدزایی، صنایع و بازار کار آمریکا را رونق دهد. این رویکرد ترامپ باعث می‌شود که اختلاف‌ها میان آمریکا و متحدانش به‌ویژه در اروپا و حتی کانادا شکل بگیرد و این رویه باعث می‌شود تا ایجاد اجماع میان واشنگتن و متحدانش در عرصه بین‌المللی مشکل‌تر شود و این فقدان اجماع در غرب می‌تواند به نفع ایران باشد.

2- مقام‌های ایران گفته‌اند که اهمیتی به این نمی‌دهند که چه کسی در انتخابات آمریکا برنده شود و سیاست‌های عملی واشنگتن برای‌شان مهم است. آیا می‌توان پذیرفت که ایران گزینه مطلوبی در انتخابات پیش‌رو ندارد؟
در هر دو حزب آمریکا علاوه بر اجماع در مورد حمایت از موجودیت اسرائیل و حفاظت از امنیت آن، در مورد مخالفت با موجودیت انقلاب اسلامی ایران هم اشتراک‌نظر وجود دارد. در بسیاری از مواقع منافعی که دولت‌هایی از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در منطقه دنبال کرده‌اند، مغایر با منافع جمهوری اسلامی ایران بوده‌است. به همین دلیل چه نامزد حزب دموکرات و چه نامزد حزب جمهوری‌خواه به خصومت با جمهوری اسلامی ایران ادامه خواهند داد. اینگونه نیست که بگوییم نتیجه انتخابات آمریکا برای تهران «اهمیت» ندارد، بلکه درست‌تر این است که تفاوتی میان این دو نامزد از لحاظ استمرار خصومت آمریکا علیه ایران وجود ندارد و هیچ‌یک از آن دو دستاوردی برای ایران نخواهند داشت.
3- پیروزی احتمالی دونالد ترامپ تا چه اندازه می‌تواند برای ایران مشکل‌زا باشد و آیا فکر می‌کنید که سیاست‌های دونالد ترامپ در دوره احتمالی دوم ریاست‌جمهوری‌اش به اندازه دوره اول نسبت به ایران سختگیرانه خواهد بود؟
 دونالد ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری‌اش اقداماتی را علیه ایران انجام داد. او معتقد بود که برجام به نفع ایران تنظیم شده‌است و منافعی برای آمریکا ندارد، به همین دلیل تصمیم گرفت که از برجام خارج شود اما بعد از شکست دونالد ترامپ در انتخابات 2020، جانشین او از حزب دموکرات، یعنی جو بایدن هم همین خط را ادامه داد و تغییر اساسی در سیاست آمریکا ایجاد نشد. دولت دموکرات به برجام بازنگشت و در ماه‌های پایانی دولت بایدن صریحاً می‌شنویم که دولت آمریکا اعلام می‌کند برجام دیگر اولویتی برای واشنگتن ندارد. به نظرم هر یک از این دو نامزد روی کار بیاید رویکرد مشترکی در مورد توافق هسته‌ای با ایران خواهند داشت و به دلیل اینکه در سایه برجام تحریم‌ها علیه ایران لغو خواهد شد و آمریکا علاقه‌ای ندارد گشایش اقتصادی و مالی برای ایران ایجاد شود، هیچ‌یک از دو نامزد اقدام عملی برای رفع تحریم‌ها علیه ایران انجام نخواهند داد. اقدام دیگر ترامپ هم ترور مقام‌ها و مسئولان ایرانی از جمله اقدام به ترور شهید سردار سلیمانی بود. این اقدام نتیجه خواست و اراده رژیم صهیونیستی بود. میان ترامپ و هریس در این زمینه تفاوتی وجود ندارد، همانگونه که در دوران رئیس‌جمهوری بایدن هم دیدیم که علاوه بر چندین فرمانده بلندپایه نظامی ایران از جمله سردار عباس نیلفروشان، افرادی مانند اسماعیل هنیه در داخل خاک ایران و رهبران متحد ایران از جمله سیدحسن نصرالله و سیدهاشم صفی‌الدین با چراغ سبز آمریکا توسط اسرائیل ترور شدند. ترامپ هم اگر روی کار بیاید همین روش‌ها ادامه پیدا خواهد کرد، چراکه این اقدام‌ها صرفاً به موضوع موجودیت رژیم صهیونیستی مربوط است.