راه ترقی - دنیای اقتصاد/ مرکز آمار متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در آبان‌ماه را منتشر کرد.
براساس محاسبات «دنیای اقتصاد» نسبت هزینه‌های ماهانه اقلام خوراکی برای یک خانوار 4نفره در آبان‌ماه به حداقل حقوق به 56.8درصد رسیده است. این عدد در مدت مشابه سال گذشته معادل 64.8درصد بوده است. با‌این‌حال در ماه گذشته نسبت هزینه‌های ماهانه تهیه اقلام خوراکی خانوار به حداقل حقوق برابر با 55.4درصد بود و در آبان‌ماه رشد 1.4واحد درصدی را تجربه کرده است. بنابر‌این سهم خوراکی‌ها از سبد مخارج خانوار نسبت به سال گذشته بهبود داشته است، ولی در مقایسه با مهرماه افزایش را نشان می‌دهد.

مرکز آمار تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها در آبان ماه سال جاری را معادل 29.3درصد اعلام کرده که نسبت به مهر‌ماه 3.3واحد درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت کالاهای خوراکی در حالی ادامه دارد که نسبت به رقم تورم کل کشور 3.2واحد درصد پایین‌تر است. این در حالی است که در ماه گذشته تفاوت بین تورم خوراکی و تورم کل در کشور معادل 5.6واحد درصد بود. تورم خوراکی به معنای افزایش قیمت مواد غذایی و اقلام خوراکی است که می‌تواند تاثیر قابل‌‌توجهی بر هزینه‌های خانوارها و الگوی مصرفی آنها داشته باشد. این نوع تورم که بخشی از تورم عمومی محسوب می‌شود به دلایل مختلفی از جمله کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش هزینه‌های تولید، تغییرات نرخ ارز، رشد تقاضا یا سیاست‌های مرتبط با واردات و صادرات رخ می‌دهد. با توجه به سهم بالای مواد غذایی در سبد هزینه‌های خانوار در ایران، افزایش قیمت اقلام خوراکی می‌تواند به‌طور مستقیم بر قدرت خرید و رفاه عمومی تاثیرگذار باشد.

سهم 56.8 درصدی خوراکی از دستمزد
»دنیای ‌اقتصاد» بر اساس سبد اقلامی که وزارت رفاه آن را برای توزیع کالابرگ مشخص کرده، هزینه‌های لازم برای تامین این سبد را طی سال‌های اخیر براساس قیمت‌های اعلام‌شده از سوی مرکز آمار محاسبه کرده است. این بررسی نشان می‌دهد در آبان‌ماه سال جاری سهم هزینه مواد غذایی مصرفی یک خانوار 4نفره از حداقل حقوق به 56.8درصد رسیده است. این در حالی است که سهم مذکور از حداقل حقوق در مدت مشابه سال گذشته معادل 64.8درصد بود. با‌این‌حال در ماه گذشته سهم مواد غذایی یک خانوار 4نفره از حداقل حقوق برابر با 55.4درصد بود و در ماه جاری رشد 1.4واحد درصدی را ثبت کرده است.
صدرنشینان تورم ماهانه
نگاهی به جزئیات تورم ماهانه خوراکی‌ها در دومین ماه پاییز نشان می‌دهد اقلامی مانند گوجه‌فرنگی، کدو‌سبز و هندوانه به‌ترتیب پرچم‌داران تورم آبان‌ماه بوده‌اند. تورم ماهانه این اقلام به ترتیب 79.1، 25.8 و 21درصد بوده است.تحلیلگران بر این باورند که تغییر فصل یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت گوجه‌فرنگی است. با آغاز پاییز گوجه‌فرنگی‌های برخی از مناطق کشور به دلیل سرمازدگی آسیب دیده‌اند و از طرفی گوجه فرنگی‌های جنوب کشور هم هنوز به صورت انبوه وارد بازار نشده‌اند. این دو عامل بر قیمت گوجه‌فرنگی تاثیر گذاشته است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بعد از عبور از این دوره زمانی، قیمت گوجه‌فرنگی به روند عادی خود برگردد. روند قیمت گوجه‌فرنگی در حالی افزایشی است که بخشی از گوجه‌فرنگی‌های صادراتی به عراق بازگشت خوردند. تحلیلگران معتقدند که باتوجه به کمبود عرضه گوجه در بازار توجه به تامین نیاز بازار داخل باید قبل از انجام صادر‌ات توسط صادر‌کنندگان انجام می‌شد.
در گروه نان و غلات بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل 7.1درصد ثبت شده که مربوط به برنج خارجی درجه‌یک بوده است. از آنجا که روند صعودی افزایش قیمت‌ها ادامه دارد و قدرت خرید خانوارها به دلیل عدم تناسب افزایش دستمزدها با تورم کاهش یافته، برنج خارجی به گزینه‌ای پرطرفدار نسبت به برنج ایرانی به دلیل قیمت پایین‌تر در میان خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است. این مساله لزوم توجه سیاستگذاران به کنترل قیمت این کالای اساسی را دوچندان می‌کند. در گروه نان و غلات، بعد از برنج خارجی درجه‌یک، بیشترین افزایش قیمت ماهانه مربوط به شیرینی خشک با 2.4درصد است.
قیمت مرغ 3 رقمی شد
در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن بیشترین افزایش قیمت ماهانه همانند ماه گذشته مربوط به مرغ ماشینی با 4.4درصد است. بر اساس گزارش مرکز آمار، در آبان‌ماه سال جاری حداقل قیمت یک کیلو مرغ ماشینی حدود 85هزار و صد تومان و حداکثر قیمت آن حدود 102هزار و 600 تومان بوده است. همین امر باعث شده میانگین قیمت یک کیلو مرغ ماشینی به حدود 96هزار تومان برسد. با ادامه روند افزایش قیمت مرغ، تامین این کالای اساسی که برای بسیاری از خانواده‌ها به عنوان جایگزین اصلی گوشت قرمز در سبد مصرفی‌شان محسوب می‌شود، به چالشی جدی تبدیل شده است. به اعتقاد تحلیلگران چالش در روند جوجه‌‌‌ریزی و افزایش تقاضای مردم برای خرید گوشت ‌‌‌مرغ از مهم‌‌‌ترین دلایل افزایش مجدد قیمت مرغ طی آبان‌ماه عنوان می‌‌‌شود.
گوشت گوسفند در آبان‌ماه با نوسان قیمتی کمی همراه بوده و تورم ماهانه 0.3درصدی را تجربه کرده است. تحلیلگران معتقدند دلیل ثبات نسبی قیمت گوشت گوسفندی، در کنار عرضه گوشت دولتی، به افزایش عرضه دام در این مقطع زمانی بر‌می‌گردد. همچنین تورم ماهانه گوشت گاو یا گوساله نسبت به ماه گذشته تغییری نداشته و تورم صفردرصدی را تجربه کرده است.در گروه لبنیات، تخم‌‌مرغ و انواع روغن بیشترین افزایش قیمت ماهانه به‌ترتیب مربوط به کره پاستوریزه، خامه پاستوریزه و ماست پاستوریزه با 14.9، 11.9 و 9.4درصد بوده است. کارشناسان بر این باورند که رشد قیمت جهانی کره، همراه با افزایش صادرات این محصول از کشور و کاهش موجودی آن در بازار داخلی منجر به افزایش قیمت این محصولات در داخل شده است.
در گروه میوه و خشکبار بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به هندوانه با 21درصد و هلو با 9.3درصد و همچنین بیشترین کاهش قیمت مربوط به پرتقال با منفی 20.2درصد و انار با منفی 5.2درصد بوده است. به گفته تحلیلگران، علت کاهش قیمت پرتقال و انار رسیدن به فصل برداشت این میوه‌ها و افزایش عرضه است.در گروه قند، شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به رب گوجه‌فرنگی با 5.3درصد و سس گوجه‌فرنگی با 3.4درصد بوده است.
جزئیات تورم نقطه‌به‌نقطه
نگاهی به تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها نشان می‌دهد در آبان‌ماه سال جاری خیار با تورم حدود 96.8درصدی، پرچمدار تورم مواد خوراکی است. پس از آن، گوجه‌فرنگی و لیموترش با تورم 96.7و 80.9درصدی در رتبه‌های بعدی پرتورم‌ترین خوراکی‌ها قرار گرفته‌اند. در آبان همچون دو ماه گذشته سه کالای روغن مایع، روغن نباتی جامد و پسته تورم نقطه‌به‌نقطه منفی ثبت کرده‌اند.