راه ترقی - آگاه/متن پیش رو در آگاه منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حماس در عملیات رسانه‌ای آزادسازی اسرای اسراییلی، از تاکتیک‌های پیچیده‌ای برای تقویت روحیه و جلب حمایت بین‌المللی استفاده کرد.
این گروه با انتشار ویدیوها و تصاویر از روند آزادسازی اسرا، سعی در نمایش قدرت و سازمان‌یافتگی خود داشت. همچنین، از رسانه‌های اجتماعی و خبری برای انتشار پیام‌های خود بهره برد تا توجه جهانیان را به وضعیت اسرا و شرایط فلسطینیان جلب کند. حماس از ابزارهای رسانه‌ای و ارتباطی به‌طور گسترده و حساب‌شده‌ای استفاده کرد تا اهداف خود را پیش ببرد. این موضوع، باتوجه‌به سانسور شدید رژیم صهیونیستی در رسانه و سعی در کنترل خروجی‌ها به نفع این رژیم، چنان نتیجه‌ای داشت که رژیم اسراییل، میدان بازی رسانه را به گونه‌ای باخت که فکر آن را نمی‌کرد، چه اینکه رژیم صهیونیستی، تمام تمرکز خود را بر تحقیر و اعلام ناتوانی مخالفان خود گذاشته بود و از تمام لابی‌های خود استفاده می‌کرد تا بتواند پس از 15ماه جنگ نابرابر و نسل‌کشی، خود را برنده میدان نشان دهد. برای درک دقیق‌تر عملکرد حماس در عملیات رسانه‌ای آزادسازی اسرای اسراییلی، می‌توان مراحل مختلف این عملیات را به‌صورت جزئی‌تر بررسی کرد. این مراحل شامل برنامه‌ریزی، اجرا و پیام‌رسانی است که هرکدام با دقت و استراتژی خاصی پیش برده شدند.
مرحله برنامه‌ریزی و جمع‌آوری اطلاعات
حماس پیش از هر اقدامی، اهداف خود را مشخص کرد. این اهداف شامل آزادسازی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسراییل، افزایش فشار بر اسراییل و جلب حمایت بین‌المللی بود. این گروه اطلاعات دقیقی از محل نگهداری اسرای اسراییلی، شرایط آنها و نحوه انتقالشان جمع‌آوری کرد. این اطلاعات برای برنامه‌ریزی عملیات و همچنین تولید محتوای رسانه‌ای استفاده شد. حماس با گروه‌های شبه‌نظامی دیگر در غزه و همچنین شبکه‌های ارتباطی خود هماهنگی کرد تا اطمینان حاصل شود که عملیات به‌طور هماهنگ پیش می‌رود.
مرحله اجرای عملیات
حماس در سلسله عملیاتی دقیق، اسرای اسراییلی را از ارتش رژیم صهیونیستی دستگیر کرد. این اقدام معمولا با دقت و برنامه‌ریزی قبلی انجام شد تا حداقل تلفات و حداکثر تاثیر را داشته باشد. اسرا در مکانی امن و مخفی نگهداری شدند. حماس سعی کرد شرایط نسبتا مناسبی برای آنها فراهم کند تا در صورت انتشار تصاویر یا ویدیوها، بتواند نشان دهد که با اسرا به‌طور انسانی رفتار شده است.
مرحله تولید محتوای رسانه‌ای
حماس از اسرا فیلم‌ها و عکس‌هایی تهیه کرد که نشان می‌داد آنها زنده و در اختیار این گروه هستند. این محتواها اغلب بادقت انتخاب می‌شدند تا پیام‌های موردنظر حماس را منتقل کنند. در همه خروجی‌های رسانه‌ای پس از آن، اسرا به‌شکل مناسبی نگهداری می‌شدند و روحیه انسانی حماس در برخورد با اسرا، نشان‌دهنده تسلط بر تاثیرگذاری رسانه بر مخاطبان آن بود. این گروه بیانیه‌هایی صادر کرد که در آنها خواسته‌های خود را مطرح می‌کرد، مانند آزادسازی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسراییل. این بیانیه‌ها به‌طور همزمان به زبان‌های مختلف ترجمه و منتشر می‌شدند. در ویدیوها و تصاویر، از نمادهایی مانند پرچم فلسطین، شعارهای مبارزاتی و عبارات مذهبی استفاده شد تا ضمن تاثیر بر احساسات مردم و جلب حمایت آنها، شرایط میدانی را نیز به رخ دشمن بکشد.
مرحله انتشار محتوا
حماس از پلتفرم‌هایی مانند تلگرام، توییتر، فیسبوک و اینستاگرام برای انتشار سریع و گسترده محتوای خود استفاده کرد. این پلتفرم‌ها به‌دلیل دسترسی آسان و گستردگی مخاطبان، ابزارهای موثری برای انتقال پیام بودند. علاوه بر آن این گروه با رسانه‌های خبری بین‌المللی و منطقه‌ای ارتباط برقرار کرد تا اخبار و تصاویر مربوط‌به اسرا را منتشر کنند. این اقدام باعث شد روایت حماس در سطح جهانی پخش شود. انتشار محتواها با زمان‌بندی دقیق انجام می‌شد تا حداکثر تاثیر را داشته باشد؛ برای مثال، ویدوها یا بیانیه‌ها در ساعاتی منتشر می‌شدند که بیشترین مخاطب آنلاین وجود داشت.
مرحله جنگ روانی و تبلیغاتی
با انتشار تصاویر و ویدیوها، حماس سعی کرد فشار روانی بر دولت و مردم اسراییل وارد کند. این اقدامات باعث نگرانی خانواده‌های اسرا و افزایش فشار بر دولت اسراییل برای مذاکره شد. حماس با برجسته‌کردن موضوع اسرای فلسطینی در زندان‌های اسراییل، سعی کرد توجه جامعه بین‌المللی را به وضعیت فلسطینیان جلب کند. این گروه با اعلام این امر که اقداماتش در راستای دفاع از حقوق فلسطینیان است، به تقویت روحیه درون‌گروهی خود پرداخت. انتشار موفقیت‌های عملیات و تصاویر اسرا، باعث تقویت روحیه نیروهای حماس و طرفداران این گروه در غزه و سایر مناطق شد.
مرحله مذاکرات و آزادسازی
حماس معمولا از طریق واسطه‌هایی مانند مصر یا قطر، با اسراییل وارد مذاکرات غیرمستقیم می‌شد. در این مذاکرات، خواسته‌های خود را مطرح می‌کرد، مانند آزادسازی اسرای فلسطینی در ازای آزادی اسرای اسراییلی. این مراحل نیز ازطریق رسانه‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی اطلاع‌رسانی می‌شدند و به‌عنوان ابزارهای فشار به کار گرفته می‌شدند؛ بنابراین خبر دست‌اول از طرف حماس منتشر می‌شد و رژیم صهیونیستی، فرصتی برای تغییر اخبار به نفع خود نداشت. در برخی موارد، اسرا به‌صورت تدریجی و در چند مرحله آزاد می‌شدند. حماس از این فرآیند برای ادامه فشار رسانه‌ای و تبلیغاتی استفاده می‌کرد. پس از آزادی اسرا، حماس تصاویر و ویدیوهایی از این مراحل منتشر می‌کرد تا موفقیت خود را به نمایش بگذارد و روایت خود را تقویت کند. این تصاویر تاثیر بسزایی در روحیه مخاطبان و نتایج مذاکرات داشتند، چراکه هم فلسطینیان و طرفداران مردم مظلوم فلسطین به حمایت از حماس می‌پرداختند و هم دشمن اسراییلی، روحیه خود را می‌باخت.
مرحله پس از عملیات
حماس عملکرد خود را در عملیات رسانه‌ای و نظامی تحلیل می‌کرد تا نقاط قوت و ضعف را شناسایی کند. این اطلاعات برای بهبود عملیات‌های آینده استفاده می‌شد. همچنین با تبلیغات بلندمدت، این گروه از موفقیت‌های خود در عملیات بعدی استفاده می‌کرد؛ برای مثال، ویدیوها و تصاویر مربوط به عملیات در سال‌های بعد نیز منتشر می‌شدند تا روحیه طرفداران را تقویت کنند.
حماس، برنده میدان
درنهایت حماس در عملیات رسانه‌ای آزادسازی اسرای اسراییلی، از یک استراتژی چندوجهی استفاده کرد که شامل برنامه‌ریزی دقیق، اجرای نظامی، تولید محتوای رسانه‌ای، انتشار گسترده و استفاده از ابزارهای روانی بود. این اقدامات باعث شد این گروه بتواند اهداف خود را تا حد زیادی پیش ببرد و توجه جهانیان را به موضوع فلسطین جلب کند. با آزادسازی انتهایی اسرای فلسطینی، حماس توانست نشان دهد که اسرای خود را با روحیه‌ای مضاعف تحویل گرفته و اسرای رژیم صهیونیستی را به شکلی انسان‌دوستانه تحویل داده است.
تعریف کردن روایت هر اسیر، از نگاه رسانه به‌نحوی‌که نشان دهد دلیل دستگیری اسرای خود چه بوده است و چه مدت در چنگال رژیم اسراییل به بهانه‌های واهی گرفتار شده بوده‌اند، چه اتفاقاتی برای اسرای فلسطینی در زندان‌های رژیم صهیونیستی افتاده و چه میزان انتظار در فلسطین برای آنان وجود داشته است، در برابر دلایل اسارت اسراییلیان با اسلحه، لباس‌های جنگی، فعالیت علیه مردم بی‌پناه و نیز برخوردهای انسان‌دوستانه با آنان در اسارت، باعث شد چشمان دنیا به جنایت‌های اسراییل بیش‌ازپیش باز شود. کاری که رژیم اسراییل، باوجود تمام تلاش خود برای نشان دادن انسان‌دوستی، از پس آن برنیامد.
![]()