راه ترقی - زومیت / ایلان ماسک، قهرمان سال‌های اخیر علاقه‌مندان به فضا این روزها با اظهارات تند، غیرمنطقی و عجیب خود در رسانه‌ها، تصویری زشت از خود به نمایش گذاشته است.
ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس ایکس و رئیس وزارت بهره‌وری دولت ایالات متحده (DOGE)، هفته‌ی گذشته در ادامه‌ی رفتارهای خارج از عرف خود، آندریاس موگنسن، فضانورد آژانس فضایی اروپا را در شبکه اجتماعی ایکس مورد اهانت قرار داد. پس از آن، اسکات کلی و مارک کلی، فضانوردان ناسا در حمایت از همکار خود، به اظهارات ماسک واکنش نشان دادند.
اما چرا مدیرعامل و مالک برترین شرکت خصوصی فضایی جهان باید با فضانوردان وارد درگیری لفظی شود؟ برای درک این اتفاق، باید به سراغ پیش‌زمینه‌ی آن برویم. همان‌طور که احتمالا تاکنون در اخبار خوانده‌اید، اواخر خرداد امسال، دو فضانورد ناسا به‌نام‌های سونیتا ویلیامز و بری بوچ ویلمور با کپسول استارلاینر بوئینگ به ایستگاه فضایی بین‌المللی سفر کردند.
اقامت دو فضانورد در فضا قرار بود فقط هشت روز طول بکشد؛ اما به دلیل مشکلات فنی پیش‌آمده برای فضاپیمای بوئینگ، آن‌ها نتوانستند در تاریخ تعیین‌شده به زمین بازگردند. صرف چندین ماه زمان برای عیب‌یابی استارلاینر نیز بی‌فایده بود و این فضاپیما در شهریورماه بدون سرنشین روی زمین فرود آمد. هرچند وضعیت پیش‌آمده برای ویلیامز و ویلمور، ایده‌آل نبود، فضانوردان در گذشته پس از بروز مشکلات مشابه، مجبور به تمدید اقامت خود در فضا شده بودند.
![]()
ناسا وقتی بدین نتیجه رسید که بازگشت فضانوردان با استارلاینر بیش از حد خطرناک است، تصمیم گرفت آن‌ها را با کپسول کرو دراگون اسپیس ایکس به زمین بازگرداند. سپس قرار شد ماموریت سرنشین‌دار بعدی به ایستگاه فضایی بین‌المللی به نام «کرو 9» با دو سرنشین کمتر انجام شود و ظرفیت خالی فضاپیما به ویلیامز و ویلمور اختصاص یابد. از آنجایی که فضانوردان استارلاینر جانشین دو خدمه‌ی حذف‌شده‌ی کرو 9 شدند و مسئولیت‌های آن‌ها را برعهده گرفتند، اقامتشان در فضا تا حوالی ماه اسفند تمدید شد.
فضانوردان استارلاینر از اقامت طولانی‌مدت خود در فضا ناراضی به‌نظر نمی‌آمدند و حتی در پیاده‌روی فضایی در خارج از ایستگاه نیز شرکت کردند. ویلیامز در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان در 13 فوریه گفت: «ما اینجا وضعمان خوب است. از غذا و لباس برخوردار هستیم و همراهان فوق‌العاده‌ای در ایستگاه داریم.»
درطول اقامت ویلیامز و ویلمور در ایستگاه فضایی، رسانه‌ها اغلب از عبارت «فضانوردان گیرافتاده در فضا» در اشاره به آن‌ها استفاده می‌کردند. اما ناسا همواره تاکید داشت که این مسئله صحیح نیست. ویلمور در مصاحبه‌ی اخیر خود گفت: «ما احساس گیرافتادن نمی‌کنیم. درک می‌کنم که چرا دیگران ممکن است چنین فکری کنند. ما آماده و متعهد هستیم و این همان چیزی است که پروازهای فضایی انسانی نیاز دارد: آمادگی برای هرگونه پیشامد و شرایط ممکن.»
از لحاظ فنی نیز نمی‌توان گفت که فضانوردان استارلاینر در فضا گیر افتاده‌اند؛ زیرا در صورت نیاز به تخلیه‌ی ایستگاه فضایی درصورت وقوع هرگونه اتفاق غیرمنتظره، ویلیامز و ویلمور می‌توانند به لطف ظرفیت خالی کپسول دراگون ماموریت کرو 9، به سلامت زمین بازگردند. بااین‌حال، طبق رویه‌های معمول ماموریت‌های انسانی 6 ماهه، آن‌ها باید تا زمان آغاز ماموریت کرو 10 در 22 اسفند و سپردن امور ایستگاه به فضانوردان بعدی، در فضا بمانند.
اما با وجود مشارکت اسپیس ایکس در بازگرداندن ویلیامز و ویلمور با فضاپیمایی که از مهرماه به ایستگاه متصل است و اظهارات خود فضانوردان، ماسک و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در هفته‌های اخیر چندین بار مدعی شده‌اند که فضانوردان استارلاینر توسط دولت بایدن در فضا رها شده‌اند. ایلان ماسک 29 ژانویه در ایکس نوشت: «پرزیدنت ترامپ از اسپیس ایکس خواسته است تا دو فضانورد «گیرافتاده» در ایستگاه فضایی را هرچه زودتر به خانه بازگردانیم.»
مدیرعامل اسپیس ایکس همچنین در گفتگوی اخیر خود با شبکه فاکس‌نیوز که به‌طور مشترک با دونالد ترامپ انجام شد، با تکرار ادعای قبلی‌اش گفت: «ما درحال تسریع بازگشت فضانوردانی هستیم که اقامتشان به‌طرز مضحک به تعویق افتاده است. آن‌ها به دلایل سیاسی در آنجا رها شدند که خوب نیست.» سپس کاربران ایکس با ثبت یک «کامیونیتی نوت» که اکنون ظاهراً حذف شده است، ادعای ماسک را دروغ خواندند. ایلان ماسک نیز در واکنش نوشت: «این کامیونیتی نوت اشتباه است. رسانه‌های سنتی منبع مطمئنی نیستند!»
همین مصاحبه بود که خشم آندریاس موگنسن، فرمانده سابق ایستگاه فضایی بین‌المللی را برانگیخت. او در ایکس نوشت: عجب دروغی! آن هم از طرف کسی که از عدم صداقت رسانه‌های جریان اصلی اظهار نارضایتی می‌کند. ایلان ماسک اندکی بعد در واکنش به این پست، عبارت توهین‌آمیز «کندذهن» را خطاب به موگنسن به‌کار برد و همان ادعای قبلی خود را تکرار کرد.
موگنسن سپس پاسخ داد: «ایلان، من از مدت‌ها پیش تو و کارهایی را که به‌ویژه در اسپیس ایکس و تسلا انجام داده‌ای، تحسین کرده‌ام. به خوبی می‌دانی که طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده از سپتامبر گذشته، بوچ و سونی به همراه فضانوردان کرو 9 بازمی‌گردند. حتی الان قرار نیست فضاپیمای نجاتی برای بازگرداندن آن‌ها به خانه بفرستی؛ زیرا آن‌ها با کپسول دراگونی که از سپتامبر گذشته در ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار دارد، به خانه برمی‌گردند.»
پس از همین نزاع لفظی، اسکات کلی و مارک کلی، فضانوردان سابق ناسا به دفاع از موگنسن برخاستند. اسکات کلی در ایکس نوشت: «وقتی آندریاس موگنسن اولین ماموریت فضایی‌اش را انجام داد، من فرمانده ایستگاه فضایی بین‌المللی بودم. او یکی از شایسته‌ترین، مطمئن‌ترین و صادق‌ترین افرادی است که تاکنون ملاقات کرده‌ام. این صحبت‌ها از حد فراتر رفته؛ اما متاسفانه تعجب‌آور نیست. او شایسته‌ی این بی‌احترامی نیست.»
ماسک سپس در پاسخ به اسکات کلی نوشت: «نخیر او شایسته‌ی همین بی‌احترامی است. او یک احمق است که با وجود آنکه نمی‌دانست واقعا چه اتفاقی افتاده، به‌طور علنی به من حمله کرد. راستی برادر تو ادعا می‌کند که مستقل است؛ اما مخفیانه از دموکرات‌ها حمایت می‌کند.»
درنهایت، مارک کلی، برادر اسکات، فضانورد سابق و سناتور کنونی ایالات متحده در ایکس نوشت: «هی ایلان ماسک. بالاخره هر وقت جرات کردی سوار سفینه فضایی شوی، بیا با ما سه نفر صحبت کن.»
توهین‌های عجیب و غیرضروری ماسک به دنبال دیگر اظهارات اخیر او مبنی بر تمایلش به خروج زودتر از موعد ایستگاه فضایی بین‌المللی از مدار رخ می‌دهد. او در ایکس نوشت: «زمان شروع آماده‌سازی برای خروج ایستگاه فضایی از مدار است. این اقامتگاه مداری به هدف خود دست یافته و دیگر مزیت چندانی ندارد. بیایید به مریخ برویم.»