چاپ

راه ترقی - فرهیختگان /متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عبدالرضا فرجی‌راد دیپلمات پیشین ایرانی، مسئله اصلی کشور را سیاست خارجی می‌داند و همه موضوعات در سیاست داخلی را به آن گره می‌زند و معتقد است باید فرایند دیپلماتیک را آزمایش کرد. او همچنین اشاره کرد که سیاست همسایگی در ایران شکست خورده است.
باید وارد یک فرایند دیپلماتیک آزمایشی شویم
فرجی‌راد به لزوم تعریف تاکتیک جدید سیاست خارجی ایران در سال پیش‌رو، اشاره کرد و گفت: «با توجه به شرایط موجود و احساسی که مردم دارند - که احساس خوبی نیست - باید تاکتیک جدیدی انتخاب کنیم که درنهایت منجر به ایجاد امید در جامعه شود. ما باید دقیق‌تر بررسی کنیم که هدف نهایی آمریکا از برخورد با ایران چیست. آیا دولت آمریکا در حال فشار حداکثری برای دستیابی به یک توافق کوچک‌تر است؟ آیا دستور اجرایی ترامپ که در گذشته صادر شده، اکنون به‌عنوان یک اهرم فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد تا ایران را وادار به عقب‌نشینی کند؟ آیا هدف آمریکا صرفاً ایجاد یک فضای تهدید است یا اینکه قصد دارد این فشار‌ها را تا پایان ادامه دهد؟ ما هنوز پاسخ این سؤالات را نمی‌دانیم. پس باید وارد یک فرایند دیپلماتیک آزمایشی شویم. یک یا دو بار سیاست‌های آمریکا را تست کنیم و ببینیم آیا درنهایت به یک توافق کوچک‌تر (به تعبیر از مرگ به تب راضی شدن) قانع خواهد شد یا خیر. اگر متوجه شدیم آمریکا صرفاً به دنبال گرفتن امتیازاتی است و حاضر به عقب‌نشینی در برخی موارد است، آن‌گاه می‌توانیم وارد یک گفت‌وگوی اصلی شویم. اما اگر دیدیم آمریکا قصد دارد این فشار‌ها را ادامه دهد، در آن صورت باید یک استراتژی دقیق داخلی تدوین کنیم تا کمترین آسیب را ببینیم.»
فرجی‌راد در مورد اولویت‌های سیاست خارجی در سال پیش‌رو گفت: «باید چند اقدام اساسی انجام دهیم. 1. اجرای یک فرایند دیپلماتیک آزمایشی: یک فرایند دیپلماتیک آزمایشی انجام دهیم تا ببینیم طرف مقابل چه واکنشی نشان می‌دهد. برخی همسایگان پیام‌هایی را منتقل کرده‌اند که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها یا حتی برخی جریان‌های داخلی در آمریکا در حال تغییر مواضع خود هستند. 2. استفاده از خبرگان و متخصصان سیاست خارجی: باید از افراد خبره و باتجربه در سیاست خارجی استفاده کنیم و تعداد آن‌ها را افزایش دهیم، مشورت‌های بیشتری انجام دهیم و از افرادی که در این حوزه تجربه عملی دارند، بهره ببریم. 3. کنترل و نظارت موقت بر بازار: در اقتصاد آزاد، کنترل قیمت‌ها معمولاً نتیجه نمی‌دهد، اما در شرایط بحرانی لازم است برخی کنترل‌های موقتی اعمال شود، زیرا سیاست خارجی تأثیر مستقیمی بر سیاست اقتصادی داخلی گذاشته و باعث شده است که جامعه در انتظار یک تورم بالا قرار بگیرد.»
بهبود روابط دیپلماتیک با غرب در روابط ایران با همسایگان هم تأثیر می‌گذارد
فرجی‌راد درباره اینکه مسائل مهم در ارتباط با همسایگان چه خواهد بود، گفت: «در سه دولت اخیر، سیاست همسایگی شکست خورده است. در این سال‌ها دائماً تأکید شده که روابط اقتصادی باید بر اساس همکاری با همسایگان باشد، اما در عمل نتیجه‌ای حاصل نشده است. سیاست همسایگی طی 10 تا 15 سال گذشته در دوران تحریم‌ها شکست خورده است و حتی برخی از همسایگان از این وضعیت سوءاستفاده کرده‌اند. در این شرایط، ایران می‌تواند از ظرفیت‌هایی مانند میادین مشترک نفتی و گازی برای کسب امتیازات مالی استفاده کند. مثلاً ایران می‌تواند از برخی همسایگان که میادین مشترک دارند، درخواست وام کند و پس از رفع تحریم‌ها، بدهی خود را پرداخت کند. در مقابل، برخی از کشور‌های کوچک همسایه که احساس می‌کنند ایران تضعیف شده، در حال افزایش فشار‌های خود هستند. این درحالی است که اگر ایران بتواند روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود را با جهان بهبود ببخشد و از نظر مالی تقویت شود، این کشور‌ها نیز جرئت اقدامات خصمانه را نخواهند داشت.»
بازار