چاپ

راه ترقی - همشهری /متن پیش رو در همشهری منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
تلویزیون همشهری در گفت‌وگو با بیژن عبدالکریمی روند حاکم بر گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا را به بحث گذاشته است که در ادامه می‌خوانید.
چرا رسانه‌های غربی همچنان در حال مانور دادن روی کلیدواژه «ایران ضعیف» هستند و چه هدفی را دنبال می‌کنند؟
عبدالکریمی: با توجه به اینکه دانش‌آموخته فلسفه هستم، می‌خواهم از همین منظر به تحولات این حوزه بپردازم. من بر این گمانم که ایده یک کشور مستقل که می‌تواند از خود دفاع کند، در جهان کنونی بسیار ساختارشکنانه است. درواقع برای کشورهایی که امنیت خود را به آمریکا یا ناتو سپرده بودند، ایده «کشور مستقل» بسیار خطرناک است و به هر طریقی، باید الگوی مقاومت در برابر باج‌خواهی غربی شکسته شود. ازسوی دیگر ایده ایران ضعیف ایده تن دادن به خواسته‌های نظم جهانی را دنبال می‌کند؛ نظمی که تنها حافظ منافع حدود 20کشور است؛ بنابراین یک امر استراتژیک وجود دارد مبنی بر اینکه تصویر «ایران قوی» باید مختل شود. ازسوی دیگر یک امر تاکتیکی هم وجود دارد؛ امری که براساس آن سیاست آمریکا به‌طورکلی و ترامپ به‌طورخاص مبتنی بر قدرت‌نمایی است تا طرف مقابل عقب‌نشینی کند و کنار بکشد تا بتوانند امتیازهای مدنظرشان را بگیرند.
برای ارتقای بازدارندگی ایران در برابر رویکردهای دشمن چه باید کرد؟
عبدالکریمی: از منظر کسی که به تقدیر این کشور عشق می‌ورزد، بیشتر از «درون» نگرانم تا عوامل بیرونی. نکته مهم این است که به دلایل مختلف تاریخی، انسجام ملی ما تا حدودی ضربه خورده‌است. به هرحال از زمانی که با مدرنیته آشنا شدیم، جامعه‌ای دوقطبی بوده‌ایم و شکافی در بنیان تاریخی ما ایجاد شده است. درواقع مردم ما 2ملت بودند که در 2‌جهان متفاوت می‌زیستند؛ بخشی در عالم سنت و بخشی در عالم مدرن. این گسست که خود را در انقلاب مشروطه و دوران پهلوی، به‌ویژه در مقطع نهضت ملی شدن صنعت نفت، نیز نشان داد، پاشنه آشیل جامعه ماست و بر این گمانم که همه متفکران و نخبگان جامعه به هر طریقی باید بر این شکاف اجتماعی غلبه کنند. ازسوی دیگر متأسفانه بخشی از جامعه نیز به‌دلیل غرب‌زدگی می‌کوشد تحت‌تأثیر فرایندهای جهانی، تصویر خام «ایران ضعیف» را القا کند؛ تصویری که گمان می‌کند چنانچه در برابر غرب تسلیم شویم، سرنوشت کشور خوب می‌شود. این تصویر، غیرواقع‌بینانه است و با واقعیت‌های جاری در جهان همخوانی ندارد.
برآورد ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش واقعا «فروپاشی» بود و دلیل اینکه چنین اتفاقی رخ نداد، چه بود؟
عبدالکریمی: فکر می‌کنم آنها کماکان راهبرد «فروپاشی» را دنبال می‌کنند، اما چند عامل مهم در این زمینه وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین عوامل، عامل انسانی است؛ بچه‌های گفتمان انقلاب در این حوزه نقشی اساسی ایفا کردند و پیشرفت‌های قابل‌توجهی را برای کشور رقم زدند. ازسوی دیگر استراتژی شکل‌گیری ایده «جبهه مقاومت» نیز بسیار اثرگذار بود و غرب را متوجه کرد که با ایران هرکاری نمی‌تواند بکند. خرد ایرانی نیز در این عرصه بسیار مهم است. با وجود فشارهای بسیار در عرصه‌های مختلف، مردم ایران در بزنگاه‌ها، انتخاب درستی داشته‌اند که تشییع پیکر شهید سلیمانی با حضور طیف‌های متنوع مردم، یکی از نمونه‌های آن است. به‌هرحال مجموعه این عوامل فرهنگی، اعتقادی و انسانی اجازه نداده جامعه ما دچار فروپاشی شود.
بازار