راه ترقی - ایسنا / نمایش «رفتن» یادآور تلخی‌ها و شیرینی‌های زیسته در دوران هشت‌سالۀ دفاع مقدس است که می‌توان با درنگ و تفکر در رویدادهای آن روزها صدای دلیرمردان و زنانی را شنید که آثار ایستادگی‌شان در جای‌جای شهرهای ایران قابل‌مشاهده است. امروز اما ما مانده‌ایم و روایت مقاومت و یاد دلیرانی که باید در زنده نگاه‌داشتن آن تا ابد بکوشیم.
نمایش «رفتن» یادآور روزهایی است که خیلی‌ها در آن دوران نبوده‌اند و ندیده‌اند، اما می‌شنوند و می‌بینند که این کشور چه روزها و شب‌هایی به خود دیده، چه دلیرمردانی را پرورانده و خاکش چه خون‌هایی را در خود کشیده تا ما بمانیم؛ بمانیم و بدانیم که ایستادگی آسان نیست اما ممکن است. بدانیم که حق، مردنی نیست اما به مراقبت نیاز دارد. شاید دیگر نباشند آزادمردانی که جان، برایشان تهی‌ترین دارایی بود؛ شیرزنان و شیر مردانی که حدود 5 دهه است آوازه‌شان در گوش تاریخ پیچیده و طنین دلاوری‌شان در خاطره‌ها ثبت‌شده است.
«رفتن» یادآور رشادت دلیرمردان و زنانی است که آثار ایستادگی‌شان در جای‌جای شهر قابل‌مشاهده است؛ یادآور صداهای گوش‌خراش و دلهره‌های ناتمامی است که 8 سال از عمر آدم‌ها با آن سپری شد.و البته خرمشهری که حق زیادی به گردن این برهه غریب از تاریخ دارد، خونین‌شهری که باوجود جهان‌آراها، از عصیان خواستن‌های باطل رها و به‌حق دار خود بازگشت؛ به همان افرادی که به خاک آن تعلق داشته و در آنجا زیسته بودند. امروز اما ما مانده‌ایم و روایت مقاومت و یاد دلیرانی که باید در زنده نگاه‌داشتن آن تا ابد بکوشیم؛ چراکه این حقی است بر گردن ما، دِینی که تا ابد ادا کردن آن بر دوش ما و آیندگان است؛ که یادمان نرود چه بودیم و چه باید باشیم.
حبیب نریمانی و گروهش این شب‌ها در تماشاخانه ماه حوزه هنری عمارت تاریخی سعدی اصفهان، راوی قسمت غریب و فراموش‌نشدنی از تاریخ کشورمان هستند؛ روایتی از 8 سال تاب آوردن و نگه‌داشتن امید. 8 سال دفاع مقدس...
نمایش «رفتن» فرصتی است برای آموختن حق‌طلبی و دانستن فداکاری‌ها و رشادت دلیرمردانی که دیگر نیستند، اما آثار ایستادگی‌شان تا ابد در دل تاریخ حک‌شده است.
حبیب نریمانی، نویسنده و کارگردان نمایش «رفتن» در گفت‌وگو با ایسنا و با اشاره به اینکه نمایشنامۀ «رفتن» را تحت تأثیر عکسی که از دوران حصر خرمشهر برجای‌مانده نوشته است، گفت: آن عکس، عکس معروفی است که در آن پنج نفر پشت به دوربین روی پل قدیم خرمشهر در حال رفتن هستند؛ آن پنج نفر رفتند تا جلوی سپاه زرهی عراق بایستند و فرصت بخرند که مردم بیشتری بتوانند شهر را ترک کنند و جان خود را نجات دهند. در این عکس شهامت، دلاوری، دلیری، مردانگی و پهلوانی قابل‌مشاهده است و روی من تأثیر بسیاری گذاشت.
وی ادامه داد: به نظر من هرروز و هز ساعت از آن 35 روز حصر خرمشهر، همراه با یک فضای دراماتیک است. هرچند تلخ و غمبار است و ما برای مدتی خرمشهر را از دست می‌دهیم ولی اتفاقاتی که در آنجا می‌افتد، پر از شهامت است و شجاعت در اینجا معنا پیدا می‌کند و اگر بتوان غزلی برای مردمانی که دلباخته سرزمینشان هستند سُرایید باید از غوغای این مردمان در این 35 روز مقاومت الهام گرفت. این بسیار دراماتیک است و دفاع مردم از شهرشان اتفاق جذابی است که ما بسیار کم به آن پرداخته‌ایم.
نریمانی گفت: یکی دیگر از ویژگی‌های نمایش «رفتن»، پرداختن به شخصیت زن است! زنانی که در آن دوران ایستادند، جنگیدند و یادآور اسطوره‌ای چون گُردآفرید شدند که در دل ادبیات کهن ایران جای دارد و آن را بازآفریدند. من در نمایش رفتن، نگاه عمیقی به شخصیت زن داشته و او را در موقعیتی قرار داده‌ام که راه‌گشا، پیش رو، آگاه و جسور است و در دل خطر می‌رود. زنانِ نمایش «رفتن»، تعریفی نو از ترس و ترسیدن را روایت می‌کنند و شجاعت را به چالش می‌کشند. آنان قدم به میدان رزم گذاشته و در برابر هجوم بیگانه محکم، همچون مردان می‌ایستند و یادآور می‌شوند که هنگام خطر، زن ایرانی پابرجا و استوار به‌پیش می‌تازد.
او افزود: ما بچه‌های دوران جنگ هستیم و خاطرات کودکی‌مان آمیخته با اتفاقات مختلف جنگ است. هنگامی‌که جنگ تازه تمام‌شده بود من سفری به خرمشهر داشتم و هنوز آثار آن هجوم در شهر قابل‌مشاهده بود و این تصویر از کودکی در ذهن من حک‌شده است. همچنین اقوام و اطرافیان خاطراتی از دوران جنگ تعریف می‌کنند که قطعاً درآمیخته با اندوه، هراس و دل‌آشوبی است ولی ازنظر دراماتیک بسیار جذاب و نقطه عطفی برای من دارد.
این کارگردان در خصوص انتخاب بازیگران این نمایش نیز توضیح داد: سال‌ها است که من گروهی به اسم گروه مستقل هنری بیدار دارم و سعی کرده‌ام که هنرمندان نوپا را از همان ابتدا جذب این گروه کنم و از سال 97 در حال همکاری با یکدیگر هستیم و داشتن یک گروهی که با ایده‌ها و فکر من آشنایی داشته باشند و بتوانند چیزی را که می‌خواهم به‌خوبی ارائه دهند، بسیار مهم است. هرساله تعدادی به این گروه اضافه‌شده‌اند و این جذاب است که بتوان بر اساس توانایی‌های هرکدام از اعضای این گروه، برایشان نقش و دیالوگ نوشت و هنگام اجرا شاهد انتخاب درست خود هستم.
نریمانی بابیان اینکه در نمایش «رفتن» قصد نوشتن یک تریلوژی را داشته است، بیان کرد: من تلاش کردم در تمام کارهایم فضایی را فراهم کنم که تکراری و تیپیکال نباشد؛ بلکه فضایی باشد که هنگامی‌که تماشاگر نسل نو به تماشای آن می‌نشیند، با باورها و زیست اجتماعی او نزدیک و درعین‌حال یک حس نوستالژیک هم داشته باشد که یادمان نرود که چه اتفاقی افتاده است، کجا بوده‌ایم و اطرافمان چخبر است. من تلاش کرده‌ام به‌گونه‌ای این نمایشنامه را بنویسم که با اقشار مردم با آن ارتباط برقرار کنند و برایشان جذاب باشد.
نویسنده نمایش «رفتن» بابیان اینکه ژانر این نمایش جنگی است، در خصوص هدف خود از اجرای آن خاطرنشان کرد: جدا از جنبه‌های سیاسی، اجتماعی و فضای فرهنگی که ما نسبت به جریان جنگ در ایران و تاریخ معاصر خودداریم، قطعاً اولین هدف من از اجرای این نمایش، کار در حوزه تاریخ معاصر ایران و یادآوری اتفاقاتی است که در طول آن افتاده است. همان‌گونه که در تئاتر و سینمای جهان می‌بینیم که هنوز هم آثاری در خصوص جنگ جهانی و اتفاقات مشابه آن ساخته می‌شود که آثار گرانبهایی است و آن را در حافظه تاریخی مردم نگه می‌دارند، طبیعتاً من نیز چنین هدفی داشتم و علاوه بر آن‌یک چالش تکنیکالی نیز برای خود من نیز است به این دلیل که ازلحاظ داستانی طرفدار فضای مخاطره‌ای و پرتنش هستم.
نریمانی تصریح کرد: قطعاً نمایش «رفتن» یک فضای متفاوتی دارد و من سعی داشته‌ام که ازلحاظ تکنیکی یک تئاتر خاص را به نمایش بگذارم و این برای من یک چالش بود؛ زیرا مانند این است که تماشاگر هم در حیاط خانه نشسته و هم در حال تماشای داخل آن خانه است و هم‌زمان چند اتفاق و رویداد در آن خانه در حال رخ دادن است و این تماشاگر است که انتخاب می‌کند کدام حرف را بشنود و کدام اتفاق را ببیند و این هم برای من و هم برای گروه بازیگری یک چالش بود که شاهد واکنش مخاطب نسبت به این حرکت باشیم که خداراشکر در این چند شب، اجرای این‌گونه نمایشی بازخورد خوبی داشت و به نتیجه رسیدیم.
او اضافه کرد: در این نمایش، مهران هادی، هومان فتحی، عماد عمادی، ستاره سالاری، محدثه رضایی، علی حسن‌زاده، امین شب انگیز، دریا شنویی و یوسف یبلویی به ایفای نقش پرداخته‌اند. همچنین رسول هنرمند به‌عنوان تهیه‌کننده، ساقی محمدرضایی به‌عنوان مشاور کارگردان، پریا زالی به‌عنوان دستیار کارگردان و بابک جمالی به‌عنوان مدیر تولید در این نمایش حضور دارند.
نریمانی افزود: هانیه امیری منشی صحنه و احمد عزیزی مدیر صحنه است و امیرمحمد طاهری آهنگسازی را بر عهده دارد. همچنین مهدی صادقی به‌عنوان چهره‌پرداز، الهام باقر زاد به‌عنوان طراح لباس، حمید رضویی به‌عنوان طراح صحنه و هادی شبان به‌عنوان طراح نور در این نمایش حضور دارند.
انتهای پیام