راه ترقی - کیهان /متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
وزیر اقتصاد، دلیل اصلی تورم را کسری بودجه بر جا مانده از دولت قبل عنوان کرد.
عبدالناصر همتی در کانال خود در فضای مجازی نوشت: «گزارش اخیر دیوان محاسبات از تفریغ بودجه سال‌های 1401 و 1402 نشان می‌دهد که کسری بودجه درآن سال‌ها به ترتیب 597 و 437 هزار میلیارد تومان و در مجموع دو سال، جمعاً 1034 هزار میلیارد تومان بوده است.
اگر کسری سنگین بجا مانده در بودجه سال جاری را هم به آن اضافه کنیم، دلیل اصلی چرایی تداوم تورم که در کنار تنش‌های منطقه از دلایل اصلی افزایش نرخ ارز هستند، روشن می‌شود.
دولت چهاردهم مصمم است که همراه با راهبرد کاهش تنش‌های سیاسی و خارجی، با پشتوانه اعتماد مردم و به تدریج با انجام اصلاحات اساسی، ناترازی‌ها در بخش‌های مختلف را علاج، رانت‌ها را حذف و کسری بودجه را کاهش دهد».
![]()
درباره این ارزیابی آقای همتی و نکات نادرست و یا درج نشده در آن گفتنی است که آقای روحانی، دولت را با 480 هزار میلیارد تومان کسری تحویل شهید رئیسی دادند و اگر این میراث خسارتبار به شکل عادی و با لحاظ نرخ تورم 59 تا 35 درصدی در طول سه سال افزایش می‌یافت، باید به بیش از هزار هزار میلیارد تومان می‌رسید و حال آن که به 437 هزار میلیارد تومان در سال 1401 و 597 هزار میلیارد تومان در سال بعد محدود شده است. این در حالی است که رقم کسری در سال 1392 مقارن با آغاز دولت روحانی، حدود 52 هزار میلیارد تومان بود و در واقع طی هشت سال، هشت و نیم برابر شد. اگر قرار بود با همان سرعت کسری بودجه افزایش یابد، رقم کسری باید در طول سه سال اخیر دست کم 300 درصد افزایش می‌یافت اما مهار شد.
به علاوه باید به برخی تعهدات سنگین به ارث رسیده از سوی دولت روحانی به دولت رئیسی اشاره کرد که در وضعیت مضیقه مالی، ذاتاً موجب کسری بیشتر می‌شود؛ مانند 1500 هزار میلیارد تومان بدهی انباشته، 500 هزار میلیارد تومان سود و اصل اوراق فروخته شده، و تعهدات دیگری درباره اصلاح حقوق بازنشستگان و فرهنگیان و پرداخت طلب گندمکاران. به عنوان یک نمونه 60 هزار میلیارد تومان به اجرای برخی تعهدات مانند متناسب‌‌سازی حقوق فرهنگیان و برخی اقشار دیگر اختصاص یافت.
نکته عجیب این که آقای همتی، کسری دو سال را با هم جمع زده و رقم 1034 هزار میلیارد تومان را به دست داده و حال آن که کسری 437 هزار میلیاردی سال 1401، به رقم 597 هزار میلیارد در سال بعد افزایش یافته است.
از سوی دیگر، باید به کارنامه مالی و پولی و اقتصادی دولت روحانی در چند سال پایانی هم که آقای همتی در آن رئیس کل بانک مرکزی و نقش‌آفرین بود اشاره کرد که تعمداً مسکوت گذاشته می‌شود. در مقایسه میان دو وضعیت می‌توان به این واقعیت اشاره کرد که وزیران دولت روحانی در اولین جلسه با آقای رئیسی گزارش دادند: دولت پولی برای پرداخت حقوق کارمندان در مرداد 1400 ندارد.
گفتنی است برخی رکوردهای منفی ثبت شده در دولت روحانی به ویژه سه سال پایانی آن، منحصر به فرد است از جمله تورم 59 درصدی، 9 برابر شدن حجم نقدینگی، 9 برابر شدن نرخ ارز، معدل رشد اقتصادی 6 دهم درصدی و سقوط صادرات نفت و تاثیرات آن بر کسری بودجه و تورم.