چاپ

راه ترقی - خراسان / «ایلان ماسک ما کجاست؟» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم سید عباسعلی وهاب زاده موسوی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
همزمان با پیروزی دولت جدید آمریکا خبر تشکیل وزارتخانه بهره‌وری در آمریکا توسط ایلان ماسک در جهان بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد، او حالا به عنوان عضوی افتخاری در دولت حضور پیدا می‌کند تا با شناخت ضعف‌های سازمان ها و فرایندها، بهره‌وری دولت را افزایش دهد. هرچند نمی‌دانیم او چگونه و چه خواهد کرد، اما آن چه تاکنون مشخص است این است که این کار توسط «نخبگان و عموم مردم» و «به صورت رایگان» انجام خواهد شد. این انتخاب، هوشمندی‌های ویژه‌ ذیل را داراست:1-انتخاب ماسک و راماسوامی دیگر کارآفرین آمریکایی برای ریاست این وزارتخانه، پیامی شفاف برای وزارتخانه‌های آمریکا دارد که از این‌پس شاخص بهره‌وری شان، توسط خصوصی‌ها سنجیده خواهد شد که شوک بزرگی به بدنه فشل دولت خواهد بود؛ چرا که تاکنون ادارات با شاخص‌ داخلی سنجیده و مصداق بارز «خود گویی و خود خندی...» بوده‌اند و به صورت غیرواقعی، موفق قلمداد شده و جایزه دریافت‌کرده‌اند.2- انتخاب دو فرد از بیرون دولت‌، سبب می‌شود تعلقات سازمانی‌شان، در تصمیم‌گیری‌ها دخالت نکرده و فارغ از مصلحت‌سنجی‌های اداری، اقدامات تحولی‌ را پیشنهاد دهند.3- برای امور این وزارتخانه قرار نیست دستمزدی پرداخت شود و نخبگان به صورت رایگان در آن خدمت خواهند کرد؛ یعنی نه ساختار مضاعفی ایجاد می شود و نه هزینه مازاد.4- ماسک ادعا کرده در راستای تحقق حکمرانی خوب تمامی اقدامات وزارتخانه خود را مستند و شفاف در اختیار عموم برای اظهار‌نظر قرار می‌دهد. مردم در چنین رویکردی، احساس خوبی داشته و مشارکت بیشتری در حکمرانی خواهند داشت. زوایای انتخاب ماسک و تأسیس وزارتخانه بهره‌وری در این چند خط نمی‌گنجد، اما آنچه نویسنده را واداشته این یادداشت را بنویسد، دیدن جای خالی این نهاد در نظام حکمرانی ایران به ویژه در سازمان های دولتی و شبه‌دولتی است. نگارنده وجود شفافیت و بهره‌وری را مَأخوذ از آموزه‌های دینی دانسته و معتقد است وجود آن ها سبب افزایش بهره وری نظام اسلامی خواهد شد. امام علی(ع) به مالک اشتر می‌فرمایند: «اگر مردم گمان کردند که تو با اعمالت نسبت به آن‌ها ستمی داشته‌ای، عذر خود را برای آنان شفاف کن و گمان‌های سوئی را که به تو پیدا کرده‌اند، برطرف کن.»این فراز هم به مسئله شفافیت اشاره دارد و هم کارکرد شفافیت را که افزایش سرمایه اجتماعی است، بیان می‌فرماید.در بیانات معصومین به فراوانی می‌بینیم که به مفاهیم شفافیت، بهره‌وری، نظارت و... امر فرمودند که در فرصتی دیگر بدان خواهیم پرداخت.اینک با گذشت چهل و اندی از انقلاب ضرورت دارد نهادی مشابه وزارتخانه ماسک در ایران به صورت کلان و در دستگاه‌ها به صورت خاص ایجاد شود تا با بررسی ساختار‌ها و مأموریت‌ها، اولا امکان‌سنجی ادغام دستگاه‌ها درهم و حتی حذف آن ها را بررسی کند و ثانیا با بازبینی فرایندها، ارتقای بهره‌وری را تدارک ببیند. چه‌بسا دستگاه‌هایی که اکنون هزینه‌های جاری و حقوق‌شان چند‌برابر ارزش خدمتی است که ارائه می‌کنند یا فرایند‌هایی که سبب اطاله خدمت‌رسانی و بی‌اثرکردن و افزایش بهای آن می‌گردند. ایجاد چنین نهادی در ایران لوازمی به شرح ذیل دارد: 1 _این نهاد باید حتما بیرون از ساختارهای موجود دولتی و به عنوان بازوی مشورتی دولت طراحی شود تا کارایی لازم را داشته باشد و با دسترسی و جرئت کافی، مداخله اصلاحی را انجام دهد. 2_مدیران این نهاد باید از مدیران خبره و تحول‌خواهِ خصوصی انتخاب شوند،زیرا هزینه خطر در این اقدامات بالاست و باید خطر این اقدامات را با انتخاب افراد لایق کاهش داد.3_برای تضمین همکاری و موفقیت این نهاد، باید بخشی از منافع مکتسبه را به کارکنان سازمان‌های هدف و نهاد نظارت اختصاص داد. 4_اقدامات اصلاحی و نتایج آن ها باید مستمر و شفاف به اطلاع عموم مردم رسانده شود. باید بهره‌وری به عنوان یک مطالبه عمومی تلقی شود تا نهادهای عمومی خود را در برابر افکار عمومی پاسخگو بدانند. 5_ضروری است در طراحی این نهاد مردم به عنوان مشارکت‌کننده مهم دانسته شوند و فرایندهای مشارکت دقیق تبیین شود. این امر سبب به کارگیری خرد جمعی و نظارت همگانی در و بر سازمان ها می شود. امیدواریم پیش از ازدست دادن فرصت‌ها و سرمایه‌های ملی، این نهاد شکل گرفته و اقدامات اصلاحی آن عملیاتی شود.