چاپ

راه ترقی - ایلنا / کارشناس حوزه سیاست خارجی گفت: مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کشورهای منطقه، یعنی ایران، عربستان و همچنین ترکیه، باید به توافقی برای از بین بردن این کانون‌های تروریستی و بی‌ثباتی دست یابند؛ در غیر این صورت، دامنه این مشکلات ممکن است به سایر کشورهای منطقه نیز سرایت کند و دامن آن‌ها را نیز آلوده کند.
ساسان کریمی استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به سفرهای دیپلماتیک وزیر امور خارجه کشورمان به منطقه و نقش ایران در کاهش تنش‌ها، گفت: باید بگویم که سفر همیشه مفید است و به همگرایی و روحیه‌بخشی کمک می‌کند. فعالیت دیپلماتیک همواره به ثبات کمک می‌نماید. قطعاً سفرهای آقای عراقچی نیز در همین راستا خواهد بود. دیپلماسی به عنوان دریچه‌ای به سوی ثبات در نظر گرفته می‌شود.
ردپایی از حمایت برخی کشورها در حمایت از گروه‌های تروریستی فعال در سوریه وجود دارد

وی ادامه داد: در مورد تحولات منطقه و نقش ایران، واقعیت این است که گروه‌هایی که در شمال سوریه باقی مانده‌اند، بدون اینکه غیرمسلح یا خلع سلاح شوند، دوباره خود را بازیابی کرده‌اند. اینکه این گروه‌ها با چه پشتوانه‌ای فعال شده‌اند، به‌طور دقیق مشخص نیست و حرفه‌ای نیست بر اساس فرضیات در این مورد قضاوت کنیم. البته منافع برخی از کشورهای منطقه ایجاب می‌کند که از این گروه‌ها پشتیبانی کنند، ضمن اینکه از این گروه‌ها ردپاهایی وجود دارد. تنازع این گروه‌ها در گذشته با نیروهایی که به حمایت آمریکایی‌ها در آنجا مستقر بودند، دیگر وجود ندارد. آقای محمد الجولانی، رهبر این گروه، چند ماه پیش در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که دیگر منازعه‌ای با نیروهایی که آمریکا از آن‌ها حمایت می‌کند، ندارند.آمریکایی‌ها هم اگرچه پشتیبانی نمی‌کنند، پالاس منفی هم نسبت به این موضوع نشان ندادند.
ایران، عربستان و ترکیه باید به توافقی برای از بین بردن کانون‌های تروریستی برسند
کریمی با بیان اینکه پیش از این، مسأله تنش و صادرات تروریسم از سوریه به‌عنوان یک تهدید جدی مطرح است و هیچ کشوری در منطقه نمی‌تواند از این موضوع غافل شود، تصریح کرد: به نظر می‌رسد که مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کشورهای منطقه، یعنی ایران، عربستان و همچنین ترکیه، باید به توافقی برای از بین بردن این کانون‌های تروریستی و بی‌ثباتی دست یابند؛ در غیر این صورت، دامنه این مشکلات ممکن است به سایر کشورهای منطقه نیز سرایت کند و دامن آن‌ها را نیز آلوده کند.
ترکیه به هیچ یک از تعهدات خود در تفاهم‌نامه آستانه عمل نکرده است
این کارشناس سیاست خارجی در رابطه با اهمیت روند آستانه در رفع چالش‌هایی که سوریه را درگیر کرده است و ادامه این مذاکرات که قرار است در ابتدای هفته آینده در دوحه برگزار شود، عنوان کرد: به هر حال در گذشته نیز این ابتکار، یعنی روند آستانه، توانسته بود موضوع را در سوریه به صلح برساند و مسائل را تا حدودی حل کند. البته قرار بود در نشستی که بعد از روند آستانه بین ترکیه و روسیه در سال 2018 برگزار شد، ترکیه نیروهایی را که در شمال سوریه مستقر کرده بود، یا خلع سلاح کند یا از آنجا تخلیه نماید که متأسفانه هیچ‌یک از این اقدامات انجام نشد. من از آغاز دوباره روند آستانه به شکل اصیل خود با حضور هر سه کشور ترکیه، ایران و روسیه استقبال می‌کنم. البته باید توجه داشت که وضعیت روسیه به دلیل درگیری در جنگ اوکراین بسیار متفاوت از سال‌های 2017 و 2018 است. در عین حال، ترکیه نیز باید قانع شود که چنین حرکاتی به نفع هیچ‌کس در منطقه نیست. امیدوارم که در چنین نشستی، روند آستانه به سمت کاهش تنش‌ها پیش برود.
توقف گفت‌وگو فقط به بدتر شدن شرایط کمک می‌کند
این استاد روابط بین الملل ادامه روند مذاکرات ژنو را برای ایران آن‌ هم در شرایط آشفته منطقه مفید دانست و اظهار کرد: گفت‌وگو تنها راهی است که وجود دارد و پیش روی ماست. بنابراین، باید به گفت‌وگو ادامه داد. کشوری مانند ایران و در منطقه‌ای از جهان مانند اروپا، تنها یک مسئله‌ ندارد، مسائل مختلفی مانند مسئله هسته‌ای، مسئله غزه، جنگ اوکراین، مسئله سوریه، لبنان و غیره وجود دارد که البته الزاما همه آن‌ها موضوع گفت‌وگو نیستند ولی نمی‌توان به خاطر یکی از این مسائل یا موضوعاتی که ممکن است فی ما بین وجود داشته باشد، گفت‌وگوها را متوقف کرد. اصولاً توقف گفت‌وگو، کار سازنده‌ای نیست و فایده چندانی ندارد. اگر به تاریخ دیپلماسی نیز مراجعه کنید، معمولاً توقف گفت‌وگو فقط به بدتر شدن شرایط کمک می‌کند.
در دیپلماسی عدم دستیابی به نتیجه به معنای سوت پایان نیست
وی خاطرنشان کرد: من از این که در دور اول، یک بارش فکری در مذاکرات ایران و اروپایی‌ها انجام شده است، استقبال می‌کنم. اما در دوره‌های بعد، اگر اروپایی‌ها در موضع منطقی قرار بگیرند، ممکن است به نتیجه‌ای منجر شود. البته تنها نتیجه مهم نیست، مانند هر امر دیگری، نتیجه تعیین‌کننده این نیست که اقدام انجام شود یا نشود. حتی یک جنگ هم ممکن است بدون نتیجه باشد. بنابراین، در دیپلماسی، عدم دستیابی به نتیجه به این معنا نیست که نباید ادامه پیدا کند. حتماً باید پنجره دیپلماسی باز باشد چرا که بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌حل برای رفع سوءتفاهم‌ها، تنش‌ها و سوءنیت‌ها تنها گفت‌وگو است.