راه ترقی - تجارت فردا /متن پیش رو در تجارت فردا منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدفاضل نوربخش| بیت‌کوین (BTC) به عنوان نخستین ارز دیجیتال غیرمتمرکز، از زمان معرفی در سال 2009 از سوی ساتوشی ناکاموتو، تحولات چشمگیری را تجربه کرده است. این ارز دیجیتال با استفاده از فناوری بلاک‌چین، امکان انجام تراکنش‌های همتا به همتا را بدون نیاز به واسطه‌های مالی فراهم می‌کند. این رمزارز شناخته‌شده به‌شدت تحت تاثیر سیاست‌های پولی فدرال‌رزرو قرار دارد، اما ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، مانند عرضه محدود و ماهیت غیرمتمرکز، می‌توانند در شرایط خاص به جذابیت آن بیفزایند. در حالی که سیاست‌های انقباضی ممکن است در کوتاه‌مدت بر قیمت آن فشار وارد کنند، در بلندمدت، بیت‌کوین همچنان می‌تواند نقش مهمی در پورتفوی سرمایه‌گذاران ایفا کند، به‌ویژه در برابر تورم و سیاست‌های پولی انبساطی. بازار بیت‌کوین بازاری پویاست که به ترکیبی از عوامل روان‌شناسی، اقتصادی و فناوری وابسته است. تاثیر روان‌شناسی سرمایه‌گذاران به‌ویژه در مواجهه با سیاست‌های پولی ایالات‌متحده و نوسانات اقتصادی جهانی می‌تواند تغییرات شدیدی در این بازار ایجاد کند. در عین حال، پیشرفت در زیرساخت‌های قانونی و تکنولوژیک می‌تواند به تقویت جایگاه بیت‌کوین در نظام مالی جهانی کمک کند. در نهایت، هرچند بازار بیت‌کوین تحت تاثیر نوسانات شدید است، اما ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن همچنان باعث شده است که این دارایی به عنوان یک گزینه استراتژیک برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مطرح باشد.
سرگذشت BTC
بیت‌کوین در ژانویه 2009 با استخراج اولین بلوک (بلوک جنسیس) آغاز به کار کرد. در ابتدا، ارزش آن تقریباً صفر بود، اما با گذشت زمان و افزایش پذیرش، قیمت آن به‌طور قابل توجهی افزایش یافت. در سال 2010، اولین تراکنش تجاری با بیت‌کوین انجام شد که طی آن 10 هزار بیت‌کوین برای خرید دو پیتزا پرداخت شد. این تراکنش به عنوان نقطه عطفی در تاریخ بیت‌کوین شناخته می‌شود. این ارز دیجیتال به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و عرضه محدود، نوسانات قیمتی بالایی را تجربه کرده است. در سال 2017، قیمت آن به حدود 20 هزار دلار رسید، اما سپس با کاهش مواجه شد. در سال 2021، بیت‌کوین به بالاترین قیمت تاریخی خود یعنی حدود 65 هزار دلار دست یافت.
سال 2024 به‌ویژه برای بیت‌کوین قابل‌توجه بود؛ در این سال، تایید ETFهای بیت‌کوین در ایالات‌متحده و کاهش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو موجب افزایش قیمت و ثبت رکورد جدیدی در حدود 94 هزار دلار شد. در حال حاضر، قیمت بیت‌کوین نزدیک به این سطح تاریخی در نوسان است.
این نوسانات نشان‌دهنده تاثیرپذیری بیت‌کوین از عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. بیت‌کوین به عنوان پیشگام ارزهای دیجیتال، با وجود نوسانات قیمتی، همچنان به عنوان یک دارایی دیجیتال مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد. عوامل متعددی مانند پذیرش نهادی، قوانین و مقررات، و رویدادهای جهانی بر قیمت آن تاثیر می‌گذارند. آینده بیت‌کوین به ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی و فناوری بستگی دارد. سیاست‌های پولی ایالات‌متحده و وضعیت اقتصادی جهانی می‌توانند به‌طور مستقیم بر تقاضا و قیمت بیت‌کوین تاثیر بگذارند. از سوی دیگر، پیشرفت‌های فناوری و افزایش پذیرش بیت‌کوین در جوامع مختلف می‌تواند به تقویت جایگاه آن به عنوان یک دارایی دیجیتال در بلندمدت منجر شود.
سایه سیاست‌های پولی بر بیت‌کوین
بازار بیت‌کوین، به عنوان یکی از پیشروان ارزهای دیجیتال، تحت تاثیر مستقیم و غیرمستقیم عوامل کلان اقتصادی، به‌ویژه سیاست‌های پولی ایالات‌متحده قرار دارد. تصمیمات فدرال‌رزرو، از جمله تنظیم نرخ بهره، چاپ پول یا کاهش آن، می‌تواند به‌شدت بر تقاضا، قیمت و پذیرش بیت‌کوین تاثیر بگذارد. این تاثیرات نه‌تنها به‌واسطه ارتباط بیت‌کوین با دلار و سایر دارایی‌ها، بلکه از طریق تغییرات روان‌شناسی سرمایه‌گذاران نیز اعمال می‌شود. سیاست‌های پولی ایالات‌متحده معمولاً با تقویت یا تضعیف دلار آغاز می‌شوند. افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو معمولاً به تقویت ارزش دلار منجر می‌شود. دلار قوی‌تر هزینه-فرصت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های غیردلاری مانند بیت‌کوین را افزایش می‌دهد. با افزایش نرخ بهره، بازده اوراق قرضه دولتی (Treasuries) افزایش می‌یابد که سرمایه‌گذاران را به سمت این دارایی‌های کم‌ریسک سوق می‌دهد. با توجه به این امر کاهش جریان سرمایه به دارایی‌های پرریسک‌تر مانند بیت‌کوین، باعث کاهش تقاضا و افت قیمت این ارز دیجیتال می‌شود. اما در مقابل، کاهش نرخ بهره برعکس عمل کرده و دلار را تضعیف می‌کند. دلار ضعیف، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های جایگزین با بازده بالقوه بالاتر، مانند بیت‌کوین، هدایت می‌کند. در این شرایط، بیت‌کوین می‌تواند برای سرمایه‌گذاران گزینه جذاب‌تری باشد. سیاست‌های انقباضی فدرال‌رزرو (مانند افزایش نرخ بهره و کاهش خرید دارایی‌ها) اغلب به کاهش نقدینگی در بازار منجر می‌شود. در این شرایط سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌هایی با ریسک کمتر و بازده تضمین‌شده مانند اوراق قرضه حرکت می‌کنند. در این شرایط واکنش بیت‌کوین، به عنوان یک دارایی پرریسک ممکن است نوسانات قیمت منفی را به همراه داشته باشد. به‌طور مثال در سال 2022، زمانی که فدرال‌رزرو برای کنترل تورم، نرخ بهره را افزایش داد، بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت تحت فشار قرار گرفت و بیت‌کوین از بالاترین سطح خود (69 هزار دلار) به حدود 20 هزار دلار و حتی 15 هزار دلار نیز سقوط کرد. در مقابل نیز سیاست‌های انبساطی (مانند کاهش نرخ بهره و چاپ پول) تاثیرات مثبتی بر بازار بیت‌کوین دارند. به‌طوری که کاهش نرخ بهره، سرمایه‌گذاران را به دارایی‌های جایگزین مانند بیت‌کوین جذب می‌کند. از این‌رو بیت‌کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال با عرضه محدود (21 میلیون واحد) در برابر تورم مقاوم است و در چنین شرایطی جذابیت بیشتری پیدا می‌کند. به‌طور مثال در سال 2020، سیاست‌های انبساطی فدرال‌رزرو (شامل کاهش نرخ بهره و چاپ پول به دلیل همه‌گیری کووید 19) سبب افزایش چشمگیر تقاضا برای بیت‌کوین شد. این امر قیمت بیت‌کوین را از 10 هزار دلار در اوایل سال به حدود 60 هزار دلار در پایان سال 2021 رساند.
تاثیر پیشرفت‌های فناوری بر بیت‌کوین
پیشرفت‌های فناوری نقش کلیدی در شکل‌دهی آینده بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دارد. این تحولات نه‌تنها فرآیند استخراج و امنیت شبکه بیت‌کوین را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند نحوه تعامل کاربران و سرمایه‌گذاران با این دارایی دیجیتال را متحول کند. فناوری‌های مرتبط مانند هوش مصنوعی، پردازش گرافیکی پیشرفته و پیشرفت در زیرساخت‌های بلاک‌چین از جمله عوامل اصلی تاثیرگذار بر بازار بیت‌کوین هستند. شرکت‌هایی مانند انویدیا و AMD با تولید کارت‌های گرافیکی پیشرفته، امکان انجام محاسبات پیچیده لازم برای استخراج بیت‌کوین را با سرعت و کارایی بیشتری فراهم می‌کنند. این پیشرفت‌ها به افزایش نرخ هش (Hash Rate) شبکه بیت‌کوین می‌انجامد که نشان‌دهنده قدرت پردازشی شبکه است. افزایش نرخ هش به معنای امنیت بیشتر شبکه است، زیرا حملات سایبری دشوارتر می‌شود و امنیت این دارایی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این تولید دستگاه‌های تخصصی استخراج (ASICs) که عملکرد بهتری نسبت به کارت‌های گرافیکی دارند، فرآیند استخراج بیت‌کوین را کارآمدتر کرده است. به این ترتیب افزایش کارایی چنین سخت‌افزارها و شبکه‌هایی که در نهایت به افزایش سرعت پردازش استخراج در کنار رشد پیچیدگی و سختی استخراج روزافزون منجر می‌شود که ارزش افزوده این رمزارز را رشد می‌دهد. علاوه بر این پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی امکان تجزیه‌وتحلیل حجم گسترده‌ای از داده‌های بازار بیت‌کوین را فراهم می‌کند. الگوهای پیش‌بینی مبتنی بر یادگیری ماشین (Machine Learning) می‌توانند الگوهای پیچیده قیمتی و نوسانات بازار را شناسایی کنند. از این‌رو با گذشت زمان این ابزارها می‌توانند به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر کمک کنند و به کاهش نوسانات بازار منتهی شوند. پیشرفت‌های فناوری در زمینه‌های مختلف، از هوش مصنوعی گرفته تا پردازش‌های گرافیکی و بلاک‌چین، تاثیرات گسترده مثبتی بر بازار بیت‌کوین دارند. این فناوری‌ها نه‌تنها امنیت و کارایی شبکه بیت‌کوین را افزایش می‌دهند، بلکه فرصت‌های جدیدی برای گسترش کاربردهای آن در اقتصاد جهانی فراهم می‌کنند. در نهایت، توسعه مداوم این فناوری‌ها می‌تواند بیت‌کوین را از یک دارایی مالی پرریسک به یک ابزار اصلی در نظام مالی جهانی تبدیل کند و جایگاه آن را در سبد دارایی‌های سرمایه‌گذاران تقویت کند.
سناریوهای چشم‌انداز BTC
همان‌طور که اشاره شد، بازار بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال در کل، به‌شدت تحت تاثیر تصمیمات سیاست‌گذاران جهانی و تغییرات اقتصادی قرار دارد. در این زمینه، چند سناریو قابل پیش‌بینی است. در سناریویی که اگر سیاست‌های انقباضی از سوی فدرال‌رزرو ادامه داشته باشد، ثابت نگه داشتن نرخ بهره در مقادیر بالای کنونی، ممکن است باعث نوسانات بیشتر در بازار بیت‌کوین شود. همچنین سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت ممکن است دارایی‌های خود را به فروش برسانند و به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت کنند. در نهایت این امر می‌تواند قیمت بیت‌کوین را در کوتاه‌مدت کاهش دهد. اما کاهش قیمت ممکن است فرصتی برای سرمایه‌گذاران بلندمدت ایجاد کند.
سناریوی دیگر حرکت به سمت سیاست‌های انبساطی است. اگر فدرال‌رزرو تورم را کنترل کند و به سیاست‌های پولی انبساطی بازگردد، تقاضا برای بیت‌کوین می‌تواند افزایش یابد. علاوه بر این با کاهش نرخ بهره، بازدهی دارایی‌های امن کاهش یافته و بیت‌کوین به عنوان یک دارایی پرریسک اما با پتانسیل بازدهی بالا جذاب‌تر خواهد شد. این سناریو با توجه به سیاست‌های اخیر اتخاذشده از سوی فدرال‌رزرو بیشتر امیدوارکننده است و احتمال وقوع آن از سوی معامله‌گران پیش‌بینی می‌شود. فدرال‌رزرو در سال جاری، نرخ بهره را چند پله کاهش داده است و انتظار می‌رود که این روند در سال‌های آتی همچنان ادامه داشته باشد که در نتیجه، می‌توان به افزایش قیمت بیت‌کوین امیدوار بود.
در این میان، عوامل موثر بلندمدت همچون افزایش سرمایه‌گذاری نهادی و شفافیت قانونی می‌تواند بر روند قیمتی این رمزارز محبوب تاثیرات بسزایی در جهت افزایش داشته باشد. پذیرش نهادی نقش مهمی در افزایش تقاضا و تثبیت قیمت بیت‌کوین دارد. ورود شرکت‌ها، موسسه‌های مالی و دولت‌ها به بازار بیت‌کوین باعث ایجاد اعتماد بیشتر، افزایش سرمایه‌گذاری و بهبود زیرساخت‌های بازار شده است. این پذیرش به چند روش اصلی بر قیمت بیت‌کوین تاثیر می‌گذارد: اول اینکه، با ورود سرمایه‌گذاران نهادی، جریان سرمایه‌های بزرگ به بازار بیت‌کوین افزایش یافته است. به عنوان مثال، تایید ETFهای بیت‌کوین در سال 2024 باعث جلب توجه موسسه‌های مالی شد که به دنبال راه‌های امن‌تر و قانونی برای سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین بودند. این موضوع تقاضای پایدار ایجاد کرده و قیمت‌ها را به بالاترین سطوح تاریخی رسانده است. همچنین، حضور موسسه‌های معتبر باعث کاهش نوسانات بازار شده است. شرکت‌هایی مانند بلک‌راک و فیدلیتی با راه‌اندازی ابزارهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر بیت‌کوین، موجب افزایش نقدینگی و کاهش اثرات معاملات کوتاه‌مدت شده‌اند. این ثبات نسبی قیمت، باعث جذابیت بیشتر بیت‌کوین به عنوان یک دارایی بلندمدت شده است. علاوه بر این، پذیرش بیت‌کوین به‌وسیله موسسه‌های مالی برجسته و استفاده از آن به عنوان ذخیره ارزش یا وسیله پرداخت باعث افزایش اعتماد عمومی به این دارایی شده است. برای مثال، شرکت‌هایی مانند میکرواستراتژی و تسلا و به‌ویژه شرکت‌های بزرگ سخت‌افزاری و تکنولوژی‌محور همانند انویدیا با خرید بیت‌کوین و توسعه زیرساخت‌های فناورانه، سیگنال‌های مثبتی به بازار ارسال کرده‌اند. با افزایش پذیرش نهادی، بیت‌کوین به‌تدریج از یک دارایی صرفاً سفته‌بازانه به یک ابزار سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش تبدیل شده است. اگر این روند ادامه یابد، بیت‌کوین می‌تواند به عنوان یکی از اجزای اصلی پورتفوی سرمایه‌گذاری جهانی مطرح شود.
همچنین تدوین قوانین و مقررات واضح برای ارزهای دیجیتال می‌تواند موانع موجود برای سرمایه‌گذاران نهادی و خرده‌فروشی را کاهش داده و باعث افزایش پذیرش شود. این امر نه‌تنها تقاضا را افزایش می‌دهد، بلکه نوسانات بازار را نیز کاهش می‌دهد.
ریسک‌های ژئوپولیتیک، مانند جنگ‌ها، درگیری‌های تجاری و تحریم‌های اقتصادی نیز می‌توانند سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های غیرسنتی مانند بیت‌کوین سوق دهند. به عنوان مثال، درگیری‌های روسیه و اوکراین در سال 2022 تقاضا برای بیت‌کوین را در مناطقی با محدودیت دسترسی به سیستم‌های مالی افزایش داد. پیروزی ترامپ در انتخابات 2024 می‌تواند اثرات مختلفی بر ریسک‌های ژئوپولیتیک جهانی داشته باشد، به‌ویژه به دلیل سیاست‌های پیش‌بینی‌ناپذیر و تمایل او به استفاده از ابزارهایی مانند تحریم، تعرفه‌های تجاری و روابط دوطرفه در مواجهه با دیگر کشورها این ریسک‌ها به‌شدت در سطح جهانی در حال افزایش هستند. سیاست‌های حمایت‌گرایانه و تعرفه‌های تجاری ترامپ، که احتمالاً گریبان‌گیر چین و حتی کشورهای اروپایی خواهد شد، ممکن است باعث بی‌ثباتی اقتصادی جهانی شود. این بی‌ثباتی می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین سوق دهد، زیرا بیت‌کوین به عنوان یک پناهگاه امن در زمان بحران‌های اقتصادی و سیاسی شناخته می‌شود. عدم تمرکز ترامپ بر نهادهای بین‌المللی و توافقات چندجانبه ممکن است به کاهش اعتماد به نظام مالی جهانی منجر شود. این شرایط معمولاً باعث افزایش تقاضا برای بیت‌کوین به عنوان یک دارایی غیرقابل کنترل از سوی دولت‌ها می‌شود. به‌طور خاص، در مواقعی که اعتماد به ارزهای ملی کاهش می‌یابد، بیت‌کوین به عنوان یک جایگزین دیجیتال جذاب‌تر می‌شود.
اگر ترامپ تنش‌هایی نظیر جنگ اوکراین و جنگ غزه را کاهش دهد، ممکن است سرمایه‌گذاران از بیت‌کوین به سمت دارایی‌های سنتی‌تر بازگردند. با این حال، اعتماد طولانی‌مدت به بیت‌کوین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و مقاوم در برابر سانسور آن، همچنان می‌تواند بالا باقی بماند.
همچنین کشورهایی که تحت تاثیر تعرفه‌های ترامپ یا تحریم‌های وی قرار می‌گیرند، ممکن است پذیرش بیت‌کوین را به عنوان یک ابزار مالی غیرقابل تحریم افزایش دهند. این امر تقاضا برای بیت‌کوین در این مناطق را تقویت می‌کند.
![]()