راه ترقی - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سرنوشت سوریه همچنان بیش از پیش نامطمئن و نامعلوم است؛ چرا که همسایگانش از شتاب تاریخ به نفع خود بهره‌برداری می‌کنند؛ ترکیه از شمال حریم این کشور را نقض می‌کند و اسراییل از جنوب. ترکیه به دنبال عقب راندن نیروهای کرد در شمال شرق سوریه است و اسراییل نیز قصد دارد ارتش سوریه را که در شرایط کنونی ضعیف شده، به مراتب ضعیف‌تر کند.
دارین خلیفه عضو یک گروه غیرانتفاعی بحران‌های بین‌الملل در گفت‌وگو با نشریه گاردین بازدید کالین رییس سازمان اطلاعات ملی ترکیه از پایتخت سوریه را یک پیروزی توصیف می‌کند و مدعی است که آنکارا به عنوان یکی از بهره‌برداران اصلی از دولت جدید دمشق ظاهر شده است. به اعتقاد دارین خلیفه، سقوط بشار اسد رویکرد رجب طیب اردوغان در قبال سوریه را در داخل ترکیه تایید کرده است و همچنین به آنکارا فرصت‌های جدیدی در منازعه قدرت در مناطق کردی شمال شرق داده و نفوذ تازه‌ای در روند بازسازی سوریه به آن اعطا کرده است. این در حالی است که آنکارا برای ماه‌ها از آغاز حملات تحریر‌الشام جلوگیری کرده و تلاش کرد تا به جای آن، در اوایل نوامبر با مقامات روسی و ایرانی دیدار کند، به امید اینکه نهایتا بشار اسد را به میز مذاکرات بیاورد. اما سرانجام زمانی که ابومحمد الجولانی در اواخر نوامبر به آنکارا نزدیک شد و به آنها اطلاع داد که نیروهایش آماده شروع حمله هستند، ترکیه به خاطر ناتوانی مسکو در متوقف کردن بشار اسد، سرانجام تسلیم شد. خلیفه در ادامه می‌گوید: «در نهایت ترکیه رضایت داد و مدعی شده است که یک درس به آنها (بشار‌اسد) بدهید، اما آنکارا نمی‌دانست که تحریر‌الشام تمام سوریه را تصرف خواهد کرد.»
گونول تول عضو اندیشکده موسسه خاورمیانه می‌گوید پیروزی شورشیان همچنان ترکیه را شگفت‌‌زده کرده است به گونه‌ای که آنکارا آن را «یک موفقیت فاجعه‌بار» می‌‌نامد. چرا که علاوه بر فرصت‌هایی که برای سیاست خارجی ترکیه و شخص اردوغان در داخل کشور ایجاد می‌کند، اما به وضوح خطراتی را نیز به دنبال خواهد داشت. در ادامه یادداشت گاردین در این رابطه آمده در حالی که آنکارا به تازگی شروع به برقراری ارتباط محتاطانه با گروه‌های مسلح کرد که مدت‌ها آنها را سازمان‌های تروریستی می‌‌دانست تغییرات ناگهانی در داخل سوریه در بازه زمانی کوتاهی به وجود آمده است. به گونه‌ای که گروه‌های شورشی تحت حمایت ترکیه اکنون در حال عقب راندن نیروهای کرد مورد حمایت ایالات متحده از شهرهای مختلف در شمال سوریه هستند و به سرعت منطقه تحت کنترل خود را گسترش می‌دهند. به ادعای دیگر نشریات خارجی در حالی که همه نگاه‌ها به دمشق است، در شمال شرق اما هرج و مرج غالب است و آنکارا همه‌چیز را به دست می‌‌آورد. شهر منبج بدون سر و صدا به نیروهای تحت حمایت ترکیه افتاد، بنابراین آنها در شمال شرق پیشروی می‌کنند و این کار را به روشی انجام می‌دهند که هیچگاه قبل از این امکان‌پذیر نبوده است.
این ادعاها در شرایطی مطرح شده است که همزمان وال استریت ژورنال با انتشار گزارشی آورده است که مقام‌های ارشد ایالات متحده مدعی‌اند ترکیه و متحدان شبه نظامی‌اش در حال تقویت نیروهای خود در امتداد مرز با سوریه هستند و این نگرانی را ایجاد کرده‌اند که آنکارا در حال آماده شدن برای یک تهاجم گسترده به مناطقی است که تحت کنترل کردهای سوریه مورد حمایت امریکا قرار دارد. به ادعای این مقام‌ها، این نیروها شامل مبارزان شبه‌نظامی، کماندوهای یونیفرم‌‌پوش ترکیه و تعداد زیادی واحد توپخانه هستند که در نزدیکی کوبانی، شهری با اکثریت کرد در سوریه واقع در مرز شمالی با ترکیه، متمرکز شده‌اند. یکی از مقامات امریکایی در این رابطه اظهار داشت که ممکن است عملیات ترکیه برای عبور از مرز قریبالوقوع باشد. این تجمع نیرو که پس از سقوط دولت مرکزی سوریه در اوایل دسامبر آغاز شد، مشابه تحرکات نظامی ترکیه پیش از تهاجم این کشور به شمال شرق سوریه در سال 2019 به نظر می‌‌رسد.
الهام احمد، یکی از مقامات اداره مدنی کردهای سوریه، روز دوشنبه به دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب امریکا، گفت که به نظر می‌‌رسد عملیات نظامی ترکیه محتمل است و از او خواست به رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، فشار بیاورد تا نیروهایش را از عبور از مرز بازدارد.
احمد همچنین در نامه‌ای به رییس‌جمهور منتخب امریکا نوشت: «هدف ترکیه این است که پیش از آغاز به کار رسمی دولت دوم ترامپ کنترل عملی سرزمین ما را به دست بگیرد و شما را مجبور کند که به عنوان حاکمان سرزمین ما با آنها تعامل کنید. اگر ترکیه به تهاجم خود ادامه دهد، پیامدها فاجعه‌بار خواهد بود...» این در حالی است که سخنگوی سفارت ترکیه در واشنگتن در این زمینه اظهارنظری نکرده است.
تهدیدات ترکیه، نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها را همراه با نیروهای امریکایی در شمال شرق سوریه هفته‌ها پیش از پایان کار دولت بایدن در موقعیتی آسیب‌‌پذیر قرار داده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، هفته گذشته به ترکیه سفر کرد تا درباره آینده سوریه با اردوغان گفت‌وگو کند و اطمینان بگیرد که آنکارا عملیات خود علیه مبارزان کرد را محدود خواهد کرد. اما به ادعای وال استریت ژورنال و به گفته یکی از سخنگویان نیروهای دموکراتیک سوریه، مذاکرات آتش‌‌بس که با میانجیگری امریکا بین کردهای سوریه و شورشیان مورد حمایت ترکیه در کوبانی برگزار شد، روز دوشنبه بدون دستیابی به توافقی فروپاشید. این سخنگو همچنین در ادامه گفت که نیروهای دموکراتیک سوریه اکنون شاهد تجمعات قابل توجه نظامی در شرق و غرب این شهر هستند. در ادامه نامه احمد به ترامپ آمده است که او آن سوی مرز، به وضوح شاهد انباشت نیروهای ترکیه است و غیرنظامیان در ترس دایمی از مرگ و ویرانی قریبالوقوع زندگی می‌کنند.»
سقوط بشار اسد توسط گروه‌های شورشی آینده این کشور را در وضعیتی از عدم قطعیت قرار داد و باعث ازسرگیری درگیری‌ها بین کردهای سوریه و گروه‌های شورشی مورد حمایت ترکیه شد.چرا که سقوط دولت مرکزی سوریه به تشدید عملیات‌های ترکیه علیه نیروهای دموکراتیک سوریه منجر شده است؛ نیروهایی که آنکارا آنها را امتداد حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) ممنوعه می‌‌داند. همزمان با انتشار این ادعاها ترامپ روز دوشنبه اشاره کرد که ترکیه در تسلط هیات تحریر‌الشام بر سوریه نقش داشته است.
الهام احمد به ترامپ هشدار داد که یک تهاجم ترکیه بیش از 200,000 غیرنظامی کرد در کوبانی را همراه با بسیاری از جوامع مسیحی جابه‌جا خواهد کرد. این در حالی است که در دولت اول ترامپ او بخشی از نیروهای امریکایی را از شمال شرق سوریه خارج کرد که راه را برای یک تهاجم گسترده ترکیه هموار ساخت؛ تهاجمی که صدها هزار سوری را کشت و آواره کرد. دولت ترامپ در نهایت به کمک میانجیگری برای برقراری آتش‌‌بس پرداخت، مشروط بر اینکه کردها کیلومترها از اراضی مرزی خود را به ترکیه واگذار کنند. اگرچه ترامپ رسما 20 ژانویه کار دولت خود را آغاز خواهد کرد اما احمد از او خواست تا از رویکرد منحصر به فرد دیپلماتیک خود برای متقاعد کردن اردوغان به توقف هرگونه عملیات برنامه‌ریزی شده استفاده کند. او به یک ملاقات قبلی با ترامپ اشاره کرد و به او یادآوری کرد که در آن زمان رییس‌جمهور وقت وعده داده بود که «ایالات متحده کردها را ترک نخواهد کرد.» احمد در ادامه این نامه نوشت: «ما معتقدیم که شما قدرت جلوگیری از این فاجعه را دارید. اردوغان پیش از این به حرف شما گوش داده است و ما اعتماد داریم که دوباره به درخواست شما پاسخ خواهد داد.»
![]()