بزرگنمايي:

راه ترقی - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
به نظر می‌رسد ایلان ماسک وسط جریان اصلی سیاسی اروپا بر سر موضوعاتی از مهاجرت گرفته تا آزادی بیان، نارنجک انداخته است و دولت‌ها برای پاسخگویی به این میلیاردر و مشاور کلیدی دولت آینده ترامپ، دچار معضل جدی شده‌اند.
در روزها و هفته‌های اخیر، ماسک با یک سری پست‌های تحریک‌آمیز در رسانه‌های اجتماعی در مورد سیاست اروپا، از جمله حمایت از یک حزب راست افراطی پیش از انتخابات در آلمان، متهم کردن نخست‌وزیر بریتانیا به همدستی در یک باند تجاوز جنسی و محکوم کردن قضات در ایتالیا و انتقاد از کمیسیون اروپا، عرصه سیاسی اروپا را متشنج کرده است.
وال استریت ژورنال نوشته است: جریان پست‌های ثروتمندترین مرد جهان به یک دردسر دیپلماتیک تبدیل شده و گویی به چندین حزب سیاسی اصلی اروپایی پشت پا زده است. تنها چند هفته قبل از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، بسیاری از رهبران اروپایی نسبت به رویارویی علنی با ماسک احتیاط کرده‌اند، زیرا نگران هستند که این امر به روابط با ترامپ آسیب برساند و به سادگی باعث شود که این کارآفرین فناوری حملات خود را دو برابر کند.
اما پست‌های مکرر به 211 میلیون دنبال‌کننده‌اش در ایکس، پلتفرم رسانه‌های اجتماعی که او مالک آن است، اکنون دستور کار اخبار را در چندین کشور تنظیم می‌کند و نادیده گرفتن آن را غیرممکن می‌کند. رهبران غیرمحبوب اروپا نگران هستند که ماسک می‌تواند از ایکس برای بسیج رای دهندگان سرخورده استفاده کند، آن هم در زمانی که رشد اقتصادی ضعیف اعتماد به جریان اصلی سیاست را از بین برده و بی ثباتی سیاسی را دامن زده است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز دوشنبه به سفرا گفت: اگر 10 سال پیش کسی به ما می‌گفت که مالک یکی از بزرگترین شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی جهان از یک جنبش ارتجاعی جدید بین‌المللی حمایت می‌کند و مستقیماً در انتخابات از جمله در آلمان مداخله می‌کند، چه کسی باور می‌کرد؟
رویکرد بی‌قید و بند ماسک به امور خارجی، چالشی را که متحدان ایالات متحده در مسیر ریاست جمهوری بعدی ترامپ با آن مواجه هستند، برجسته می‌کند. آخرین باری که ترامپ در کاخ سفید بود، دولت‌های خارجی مجبور شدند با اظهارات غیرقابل پیش بینی او در اواخر شب در شبکه‌های اجتماعی مقابله کنند. اکنون آنها باید ماسک را هضم کنند.
کر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، بخش بزرگی از کنفرانس مطبوعاتی روز دوشنبه خود را صرف رد پست‌های ماسک در مورد سابقه نخست‌وزیر در زندانی کردن متجاوزان به کودکان در دوره قبلی به عنوان دادستان کل بریتانیا کرد تا تمرکز بر سیستم بهداشتی کشورش. استارمر گفت که «نمی‌خواهد این موضوع را به ایلان ماسک یا شخص دیگری اختصاص دهد»، بلکه چندین دقیقه را صرف دفاع از سابقه خود و محکوم کردن کسانی کرد که «در حد امکان دروغ‌ها و اطلاعات نادرست را منتشر می‌کنند». پیش از کنفرانس مطبوعاتی استارمر، ماسک پیامی را به بالای فید ایکس خود چسبانده بود: «آمریکا باید مردم بریتانیا را از دست دولت ظالمشان آزاد کند». استارمر از اظهار نظر در این مورد خودداری کرد.
سیاستمداران و بازرگانان اروپایی همیشه در مورد سیاست ایالات متحده اظهار نظر می‌کنند - اغلب برای انتقاد از ترامپ - اما تعداد کمی از آنها بر رای دهندگان ایالات متحده تأثیر دارند. با این حال، استراتژیست‌های سیاسی بیم آن دارند که ماسک بتواند با استفاده از پلتفرم ایکس خود به عنوان ابزاری قدرتمند برای مبارزات انتخاباتی برای احزاب مورد حمایت خود، زمین بازی را تغییر دهد.
در آلمان، برخی از استراتژیست‌ها و سیاستمداران نگران هستند که دیدگاه‌های شخصی ماسک در نهایت بر انتخابات عمومی در فوریه امسال تأثیر بگذارد. ماسک سال گذشته، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان را «احمق» خواند و در هفته‌های اخیر از حزب راست افراطی AfD آلمان حمایت کرد. او روزهای آتی میزبان یک گفتگوی زنده در ایکس با آلیس وایدل، رئیس مشترک AfD است و در مقاله‌ای در یک روزنامه مشهور آلمانی نوشت که حزب او را «آخرین جرقه امید برای این کشور» می‌داند.
AfD نسبت به سایر احزاب مشابه ضد تشکیلات و ضد مهاجرت در اروپا در سمت راست قرار دارد. سازمان اطلاعات داخلی آلمان برخی از شعبات منطقه‌ای AfD را به عنوان سازمان‌های افراطی طبقه‌بندی کرده است. پیش‌نویس برنامه انتخاباتی این حزب می‌گوید تحریم‌ها علیه روسیه باید برداشته شود، سیاست خارجی و انرژی آلمان از نفوذ آمریکا رها شود و آلمان باید اتحادیه اروپا را ترک کند. برخی از رهبران این حزب از فرهنگ آلمان برای یادآوری هولوکاست انتقاد کرده‌اند. لایف-اریک هولم، قانونگذار ارشد AfD، گفت: تایید ماسک «یک نقطه مقابل خوشامد برای کمپین منفی علیه ما است که هر روز در آلمان اتفاق می‌افتد» و می‌تواند یک «تغییر دهنده بازی» باشد. فردریش مرتس، رئیس حزب راست میانه CDU و بر اساس نظرسنجی‌ها، محتمل‌ترین برنده انتخابات فوریه، به رسانه‌های آلمانی گفت که مداخله ماسک «دخالت‌ و خودپسندانه» بود و افزود: «نمی‌توانم مورد مشابهی از دخالت در مبارزات انتخاباتی یک کشور دوست در تاریخ دموکراسی‌های غربی را به یاد آورم.»
استیو بنن، استراتژیست سابق ترامپ، تلاش کرد تا قبل از انتخابات پارلمان اتحادیه اروپا در سال 2019، شبکه‌ای از احزاب راست‌گرا بسازد که تأثیر محدودی داشت. خوزه ایگناسیو توربلانکا، کارشناس ارشد سیاست در اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا، می‌گوید که ماسک با تمرکز بر انتخابات داخلی اروپا و مسلح شدن به یک شرکت رسانه اجتماعی، می‌تواند موفق‌تر باشد. توربلانکا گفت: «او خود را ناجی دموکراسی ایالات متحده از پیشروها می‌داند. او فکر می‌کند که این نباید در خانه متوقف شود و باید در اروپا ادامه یابد.»
با این حال، موانعی وجود دارد. به عنوان مثال، طبق نظرسنجی یو گاو، در بریتانیا، تنها 26 درصد از مردم دیدگاه مثبتی نسبت به ماسک دارند، همان سطح استارمر و به گفته آفکام، میانگین کاربران روزانه ایکس از 10.3 میلیون در روز در مه 2022 به 8.6 میلیون در ماه مه 2024 کاهش یافته است. ارقام خود ایکس نشان می‌دهد که میانگین تعداد کاربران فعال در سراسر اتحادیه اروپا از اکتبر 2023 تا تابستان 2024 حدود 5 میلیون کاهش یافته است.
کمیسیون اتحادیه اروپا، شعبه اجرایی اتحادیه، روز دوشنبه گفت که در حال بررسی توسعه تحقیقات موجود در ایکس برای شامل پخش زنده‌ای است که ماسک با AfD آلمان میزبانی می‌کند. توماس رگنیر، سخنگوی کمیسیون روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: «شما آزاد هستید که نظرات خود را بیان کنید، اما محدودیت‌های خاصی برای آن وجود دارد. ماسک قبلاً گفته بود که هرگونه گزارش اتحادیه اروپا علیه ایکس را در دادگاه به چالش می‌کشد. قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا به کمیسیون اجازه می‌دهد تا 6 درصد از درآمد جهانی را جریمه کند.
با توجه به اینکه ماسک بر شش شرکت از جمله اسپیس ایکس و تسلا نظارت می‌کند و همچنین رئیس مشترک وزارت کارآیی دولت جدید ایالات متحده است، برخی از مقامات اروپایی ابراز شگفتی می‌کنند که او از پهنای باندی برخوردار است که می‌تواند به امور داخلی کشورهایشان توجه زیادی داشته باشد.
در آلمان، دانیل تاپ، سخنگوی وایدل، گفت که این حزب از قبل از انتخابات اروپا در تابستان گذشته و پس از درخواست اسنادی در مورد پلتفرم AfD با کارکنان ماسک در تماس بوده است. او گفت، با این حال، تأیید ماه دسامبر غافلگیرکننده بود.
بریتانیا هدف خاصی برای ماسک بوده است. فید ایکس او در آخر هفته تحت تأثیر پست‌هایی بود که از استارمر انتقاد می‌کرد که چرا اقدامات بیشتری برای تعقیب باندهایی که عمدتاً از مردان پاکستانی تشکیل شده‌، که بیش از هزار دختر جوان را در شهرهای سراسر بریتانیا در یک رسوایی که قدمت آن به بیش از یک دهه گذشته می‌رسد، مورد تجاوز قرار دادند، انجام نداده است. او یک دهه بررسی‌های مستقل پلیس بریتانیا را به خاطر چشم پوشی از باندها مورد انتقاد قرار داده، تا حدی به این دلیل که قربانیان را باور نمی‌کردند و تا حدودی به این دلیل که افسران می‌ترسیدند در صورت اقدام علیه مردانی که دارای پیشینه‌های اقلیت هستند، متهم به نژادپرستی شوند. استارمر می‌گوید زمانی که دادستان اصلی بود چندین پرونده مرتبط با حلقه‌های قاچاق کودکان را بازگشایی کرد و نحوه رسیدگی به این جنایات را اصلاح کرد.
ماسک همچنین بارها خواستار آزادی تامی رابینسون، فعال راست افراطی شد که در حال حاضر در زندانی در بریتانیا به دلیل اهانت به دادگاه پس از تکرار ادعای نادرست علیه یک پناهجوی سوری به سر می‌برد.
ماسک در آخر هفته پس از اینکه نایجل فاراژ گفت از پیوستن رابینسون به اصلاحات حمایت نمی‌کند، با نایجل فاراژ، رهبر پوپولیست حزب راست‌گرای اصلاح‌طلب اختلاف پیدا کرد.
در مقابل، جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا، یکی از معدود رهبران اروپای غربی است که ماسک او را تحسین می‌کند. از زمانی که ملونی در اواخر سال 2022 قدرت را به دست گرفت، این دو بارها با یکدیگر ملاقات کرده‌اند. رهبر جناح راست ایتالیا بیش از بسیاری از همتایان اروپایی خود با نظرات ماسک در مورد مهاجرت، کاهش نرخ زاد و ولد و «بیداری» هماهنگ است. ملونی در مصاحبه‌ای با روزنامه کوریرا دلا سرا که روز جمعه منتشر شد، گفت اگرچه گاهی اوقات با ماسک مخالف است، اما او «من را به خنده می‌اندازد» که چگونه افرادی که تا دیروز از ماسک به عنوان یک نابغه استقبال می‌کردند، اکنون او را به عنوان یک هیولا به تصویر می‌کشند، فقط به این دلیل که انتخاب او سمت «اشتباه» سنگرها در نظر گرفته شده است.