بزرگنمايي:
راه ترقی - ایسنا / مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اظهارات تازه‌ای با ادعایی درباره پیشرفت فعالیت‌های هسته‌ای ایران، گفت که توافق هسته‌ای (برجام) به‌رغم حفظ کردن برخی ویژگی‌های مثبت، دیگر برای رسیدگی به موضوع برنامه هسته‌ای ایران کارآمد نیست و باید با در نظر گرفتن تحولات ژئوپولتیکی، جایگزین مناسبی برای آن پیدا کرد. همچنین گروسی می‌گوید دولت تازه آمریکا آماده توافق هسته‌ای تازه با ایران است.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه پرسش و پاسخی در حاشیه نشست داووس اظهار داشت: «آژانس به گفت‌وگو با مقامات ایرانی ادامه می‌دهد. امیدواریم با دولت ترامپ در مورد دستیابی به توافق تازه با ایران تعامل داشته باشیم.»
وی در جلسه پرسش و پاسخی در حاشیه نشست داووس مدعی شد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا خلوص 60 درصد به حدود 200 کیلوگرم رسیده است.
خبرگزاری ترند با انتشار این مطلب گزارش داد که گروسی در اظهارات خود در این جلسه، درباره دسترسی نظارتی آژانس در ایران گفت: فکر می‌کنم در ایران دید کافی ندارم.
فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از به هم گسیخته شدن برجام توسعه یافته است
مدیرکل آژانس با تاکید بر این که ایران در حال حاضر، تسلیحات اتمی در اختیار ندارد، گفت که برنامه هسته‌ای آن از زمانی که برجام(توافق هسته‌ای) از سال 2018 شروع به از هم گسیخته‌شدن کرد، به طور قابل توجهی توسعه یافته است.
او در این باره بیان کرد: اگر این وضعیت در 2018 را با وضعیتی که الان در 2025 به سمت آن پیش می‌رویم، مقایسه کنید، فعالیت‌های هسته‌ای ایران از هر جهت ممکن پیشرفت کرده است. این نشان می‌دهد که برجام در شکل فعلی آن، دیگر کارآمد نیست و باید به فکر چارچوب جدیدی باشیم.
اظهارات گروسی در حالی مطرح می‌شود که ایران به‌رغم خروج یک‌جانبه دولت آمریکا از توافق هسته‌ای در سال 2018 در دور اول ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، به تعهدات خود در متن توافق متعهد بوده و تنها پس از یک سال و نیم تحمل تحریم‌ها و بدعهدی شرکای اروپایی توافق در عمل به تعهداتشان مبنی بر ایجاد سازوکاری برای کاهش تاثیر تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط تجاری با ایران، اعلام کرد در چند گام تعیین‌شده از تعهدات داوطلبانه خود در توافق هسته‌ای فاصله می‌گیرد.
این اقدام ایران، واکنشی مشروع به بدعهدی طرفین توافق، ذیل بند 36 برجام و با اطلاع آژانس بوده است. با این حال، مقامات ایران اعلام کردند به‌رغم بازگشت تمامی طرفین به اجرای تعهداتشان، این اقدامات بازگشت‌پذیر به حالت اولیه بازگردانده خواهند شد.
مذاکرات وین در دولت «جو بایدن» برای احیای این توافق بی‌نتیجه ماند، اما ایران تاکید کرده است در صورتی که طرفین اراده سیاسی نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو تحریم‌ها خواهد بود.
تفکر معامله‌ای پشت برجام هنوز معتبر است
خبرگزاری ترند در ادامه نوشت گروسی با اشاره به ویژگی‌های برجام گفت که تفکر معامله‌ای پشت برجام که در اصل، مبتنی بر امتیازات دوجانبه بود، هنوز معتبر است.
اگرچه، او تصدیق کرد که توافقی جدید مستلزم تغییراتی اساسی خواهد بود تا بازتاب تحولات چشم‌انداز ژئوپولیتیکی باشد.
او در این باره اظهار کرد: ما باید درباره این ساختار تجدید نظر و در مذاکرات شرکت کنیم. رویه عوض شده و نبود تفاهم میان بازیگران اصلی کارها را پیچیده می‌کند.
مدیرکل آژانس به افزایش اختلافات میان اعضای اصلی مذاکرات اشاره کرده و گفت: در گذشته، با وجود اختلافات هم اتفاق نظری اساسی وجود داشت. این مبنا دیگر وجود ندارد.
گروسی بر نقش جامعه جهانی در صیانت از اصول توافق منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای(ان‌پی‌تی) تاکید کرد.
او همچنین اظهار کرد که هرگونه توافقی مستلزم تضمین‌های قوی و مشارکت فعالانه آژانس برای اطمینان یافتن از پایبندی به تعهدات آن خواهد بود.
مدیرکل آژانس تاکید کرد: ما به عنوان نگهبانان ان‌پی‌تی، باید نقش جدایی‌ناپذیری در شکل دادن به چارچوب آینده برای برنامه هسته‌ای ایران داشته باشیم.
طبق گزارش رسانه آمریکایی «المانیتور»، با وجود خروج یک‌جانبه دولت آمریکا از توافق هسته‌ای در سال 2018 در دور اول ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا گروسی نسبت به آمادگی ترامپ برای انعقاد توافق هسته‌ای تازه با ایران ابراز امیدواری کرد.
او همچنین تأکید کرد که گفت‌وگوها و همکاری‌های آژانس و ایران درباره مسائل باقی‌مانده از جمله ذرات ادعایی کشف شده در تأسیسات اعلام نشده ادامه دارد.
با این وجود گروسی مدعی شد: «هنوز نتوانستیم منشأ این ذرات را روشن کنیم.»
او در ادامه ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را زیر سوال برد و ادعا کرد: «غنی‌سازی فی نفسه ممنوع نیست. اما ایران تنها کشوری در جهان است که سلاح هسته‌ای ندارد، اما در حال غنی‌سازی تا این اندازه و خلوص است.»
گروسی مدعی شد: «این چیزی است که من به آن‌ها (ایران) می‌گویم. وقتی به اورانیوم غنی‌شده با خلوص 60 درصد رسیدید، یک قدم با سطح تسلیحاتی 90 درصد فاصله دارید. این یک جنبه فنی است. بنابراین، اگر شما موادی با درجه تسلیحات دارید، این یک نشانه سیاسی بسیار قدرتمند و همچنین یک قابلیت فنی است که شما را در مسیر انجام کاری قرار می‌دهد.»
با وجود اظهارات اولیه او مبنی بر ادامه یافتن همکاری‌های آژانس و ایران، او مدعی شد: «اگر کشوری در آن سطح غنی‌سازی می‌کند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شفافیت بالاتری نسبت به آنچه ایران در حال حاضر ارائه می‌کند می‌خواهد.»
این در حالی است به اذعان شخص گروسی و اعضای شورای امنیت سازمان ملل، برنامه هسته‌ای ایران تحت شدیدترین نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
او در بخش دیگری از اظهارات خود گفت که با دولت ترامپ درباره توافق با ایران تماس گرفته و امیدوار است «بسیار زود» با دولت دوم ترامپ تعامل کند.
مدیرکل آژانس تأکید کرد: «مایلم از آن‌ها (دولت ترامپ) بشنوم و همچنین این فرصت را داشته باشم تا توضیح دهم که چگونه چیزها را می‌بینیم. به باور من، دولت ترامپ و تیم او تمایل به دستیابی به توافق تازه با ایران دارد».
گروسی در ادامه اظهارات خود هرگونه احتمال برای بازگشت ترامپ به برجام را رد کرد.
او مشابه اظهارات پیشین خود مدعی شد که برجام دیگر برای «حالت کنونی برنامه هسته‌ای ایران کافی نیست.»
مدیرکل آژانس افزود: «دولت ترامپ نیز از بازگشت به برجام حمایت نخواهد کرد. شرایط میدانی نیز بسیار فراتر از برجام است. در مقایسه با دولت اول ترامپ، برنامه هسته‌ای ایران بسیار توسعه یافته است.»
گروسی پیشتر با اشاره به ویژگی‌های برجام گفت که تفکر معامله‌ای پشت برجام که در اصل، مبتنی بر امتیازات دوجانبه بود، هنوز معتبر است.
اظهارات مدیرکل آژانس در حالی مطرح می‌شود که ایران به‌رغم خروج یک‌جانبه دولت آمریکا از توافق هسته‌ای در سال 2018، به تعهدات خود در متن توافق متعهد بوده و تنها پس از یک سال و نیم تحمل تحریم‌ها و بدعهدی شرکای اروپایی توافق در عمل به تعهداتشان مبنی بر ایجاد سازوکاری برای کاهش تاثیر تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط تجاری با ایران، اعلام کرد در چند گام تعیین‌شده از تعهدات داوطلبانه خود در توافق هسته‌ای فاصله می‌گیرد.
این اقدام ایران، واکنشی مشروع به بدعهدی طرفین توافق، ذیل بند 36 برجام و با اطلاع آژانس بوده است. با این حال، مقامات ایران اعلام کردند به‌رغم بازگشت تمامی طرفین به اجرای تعهداتشان، این اقدامات بازگشت‌پذیر به حالت اولیه بازگردانده خواهند شد.
مذاکرات وین در دولت «جو بایدن» برای احیای این توافق بی‌نتیجه ماند، اما ایران تاکید کرده است در صورتی که طرفین اراده سیاسی نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو تحریم‌ها خواهد بود.