بزرگنمايي:

راه ترقی - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حمید شجاعی| این واقعیت که بخش مهمی از ناترازی‌ها میراث دولت‌های گذشته است و مسعود پزشکیان و دولتش شاید کمترین سهم را در این خصوص داشته باشند بر کسی پوشیده نیست، اما اینکه خود این دولت نیز در خصوص این ناترازی‌ها چه واکنشی و رویکردی دارد مساله‌ای است که نباید به سادگی از آن عبور کرد.
پس از خاموشی‌های گسترده در ماه‌های گذشته و اینکه چندی پیش مسئولان امر گفتند که از این مرحله دیگر عبور کردیم و با خاموشی‌ها مواجه نخواهیم بود غروب سه‌شنبه مناطقی از تهران دوباره این خاموشی‌ها را به خود دید و این خبر دوباره در صدر رسانه‌ها قرار گرفت که جدول خاموشی‌های مناطق مختلف دوباره باز خواهد گشت. جالب اینکه پس از خاموشی‌های شامگاه سه‌شنبه شرکت توانیر اولین علل این خاموشی‌ها را مشخص نمود و ضمن اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با توجه به سرمای هوا، افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیت‌های ایجاد شده در روند تامین و انتقال گاز به نیروگاه‌ها، به منظور حفظ پایداری شبکه، برق برخی مشترکان شهر تهران قطع شده است. تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها با کمک وزارت نفت در حال انجام است و حفظ روند کنونی برای تامین برق مورد نیاز کشور نیازمند همکاری همه هموطنان است. این در حالی است که در ادوار گذشته هر زمان قرار بود قطع برقی صورت بگیرد حداقل کاری که انجام می‌شد خبررسانی‌های معمول از طریق پیامک به مردم اعلام می‌شد، اما در این مورد بدون اطلاع‌رسانی برق مناطقی از تهران قطع شد. هر چند که روز گذشته خبر دیگری رسید مبنی بر اینکه قطعی برق‌ برای مشترکان پرمصرف بوده که انجام شده است این در حالی است که این خاموشی‌ها انتقادات تندی را به سمت وزارت نیرو و شخص محمدعلی آبادی وزیر نیرو به راه انداخت و بسیاری از کاربران در فضای مجازی و برخی فعالان رسانه‌ای خواسیتار پاسخگویی دقیق شده بودند. گرچه وزارت نیرو در بیانیه‌ای که منتشر شد توپ را به زمین وزارت نفت انداخت و قطعی برق را به عدم توانایی تامین گازوئیل نیروگاه‌ها مرتبط کرد. اما ماجرا به نحو دیگری پیش رفت. چنانکه وزارت نفت نیز در مقام پاسخ بر آمد و طی اطلاعیه‌ای پاسخ وزارت نیرو را داد و توپ انداخته شده در زمین خود را به زمین وزارت نیرو فرستاد.
واکنش وزارت نفت
پس از اینکه در پی خاموشی اخیر وزارت نیرو کمبود گازوئیل را علت خاموشی عنوان کرد و رسما وزارت نفت را مخاطب قرار داد، روزگذشته وزارت نفت طی اطلاعیه‌ای پاسخ وزارت نیرو را درباره ماجرای کمبود گاز داد. وزارت نفت در پاسخ به وزارت نیرو اعلام کرد: وزارت نیرو به‌جای تمرکز بر سیاست‌گذاری صحیح و اجرای مصوبات مرتبط با مصرف سوخت مایع، تلاش دارد با فرافکنی، کمبود گاز را عامل اصلی خاموشی‌ها جلوه دهد. پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت کرد: تأمین پایدار انرژی در کشور مستلزم مدیریت دقیق سبد سوخت از سوی نیروگاه‌ها است. این سبد شامل گاز طبیعی، نفت‌گاز و نفت‌کوره است که در مجموع به آن «سوخت معادل» گفته می‌شود. رنامه‌ریزی صحیح در مصرف این سوخت‌ها، نقش کلیدی در جلوگیری از مشکلات احتمالی در تولید برق دارد. در حالی که آمارها نشان می‌دهد مدیریت صحیح سبد سوخت می‌توانست از مشکلات اخیر جلوگیری کند، وزارت نیرو به جای تمرکز بر سیاست‌گذاری صحیح و اجرای مصوبات مرتبط با مصرف سوخت مایع، تلاش دارد با فرافکنی، کمبودگاز را عامل اصلی خاموشی‌ها جلوه دهد. این در حالی است که تأمین گاز و سوخت مایع، حتی فراتر از تعهدات انجام شده و در بسیاری از روزها بیش از میزان تکلیف‌شده به نیروگاه‌ها تحویل داده شده است. نادیده‌گرفتن این واقعیت و چشم‌پوشی از نقش مدیریت نامناسب سوخت معادل، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز چالش‌های مشابه در آینده باشد. لزوم برنامه‌ریزی در مصرف سوخت نیروگاهی بر اساس دستورالعمل‌های بالادستی، نیروگاه‌ها موظفند در فصول مختلف سال، به‌ویژه در تابستان که فرصت مناسبی برای ذخیره‌سازی سوخت مایع فراهم است، سبد سوخت خود را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که در ماه‌های سرد سال، تأمین برق بدون چالش ادامه یابد. در اوایل مرداد امسال، تصمیمی اتخاذ شد که نیروگاه‌ها را مکلف می‌کرد از 10 مرداد به بعد، روزانه 40 میلیون لیتر نفت‌کوره مصرف کنند. این در حالی است که مصرف واقعی در نیروگاه‌ها به‌طور میانگین تنها 24 میلیون لیتر در روز بوده است. نتیجه این عدم مصرف، کاهش 2. 3 میلیارد لیتر نفت‌کوره در نیروگاه‌ها بود که به‌جای آن، نفت‌گاز بیشتری مصرف شد. این موضوع نشان‌دهنده عدم مدیریت بهینه سبد سوخت و تأثیر آن در تأمین انرژی در ماه‌های سرد سال است. عملکرد وزارت نفت در تأمین سوخت نیروگاه‌ها با وجود افزایش بی‌سابقه مصرف گاز در دی و بهمن‌ امسال که در برخی روزها رکورد 681 میلیون مترمکعب در روز را ثبت کرد، شبکه گازرسانی کشور پایدار باقی ماند و گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها مطابق تکالیف بالادستی تحویل شد. این در حالی است که محسن پاک‌نژاد وزیر نفت نیز در حاشیه هیأت دولت درباره علت قطعی برق در شهر تهران، اظهار کرد: قطعی برق به‌ویژه در شرق تهران ارتباطی به سوخت نیروگاه‌های حاشیه تهران و تأمین‌کننده برق تهران نداشته است.
یک توپ و دو زمین!
وزارتخانه‌های اقتصادی دولت آنطور که باید منسجم و یکدست نیست و به نظر برخی اختلافات نیز در آن به چشم می‌خورد. وزارت اقتصاد با بانک مرکزی، وزارت نیرو با وزارت نفت و به طور کل چندان همخوانی را شاهد نیستیم. چنانکه در مورد اخیر در ماجرای خاموشی‌ها نیز شاهد این موضوع بودیم که دو وزارتخانه یکدیگر را متهم کردند. این تصویری است که از دولت نزد رسانه‌ها و جامعه می‌ماند. لذا به نظر می‌رسد به جای اینکه بعضا گفته شود که اینگونه تحلیل‌ها در راستای تضعیف دولت است صادقانه بهتر است دولتمردان هماهنگی و پاسخگویی واحد را در خود بالا ببرند که حداقل در یک موضوع مشخص شاهد چند دسته پاسخ بی‌ربط به هم نباشیم. چه اینکه روز گذشته فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز درباره مناقشه بین وزارت نیرو و وزارت نفت درباره خاموشی‌ها بیان کرد: «ما به‌جای اینکه بخواهیم توپ را به زمین یکدیگر بیندازیم و در جامعه فضای اینکه این مقصر است یا آن مقصر است را ایجاد کنیم بهتر است خیلی راحت درباره موضوع صحبت کنیم. نیروگاه برای اینکه بخواهد برق تولید کند باید سوخت داشته باشد. هیچکدام از این دو وزیر بزرگوار به تنهایی مقصر نیستند و هرکدام حداکثر تلاش خود را انجام می‌دهند. البته بسیاری از نیروگاه‌ها در همین مدت سعی کردند اورهال کنند و بازدهی را افزایش دهند اما در مجموع اگر همه کارها خیلی خوب بود شاهد قطع برق نبودیم. ما نباید بگوییم این مقصر است یا آن مقصر است باید مشکل را حل کنیم، رویکرد دولت حل مشکل است به هیچ عنوان انگشت اتهام ما به سمت هیچ کسی نشانه نخواهد رفت. » به نظر می‌رسد دولتمردان باید بیش از این در اتخاذ مواضع هماهنگ عمل کنند و صرفا برای رفع مسئولیت توپ را به زمین یکدیگر نیندازند.