بزرگنمايي:

راه ترقی - ایرنا / سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین با انتقاد از سوءاستفاده غرب از تریبون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای مقاصد سیاسی، تأکید کرد که درخواست ارائه گزارش جامع درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران فاقد هرگونه مبنای قانونی بوده و یک بدعت خطرناک محسوب می‌شود.
محسن نذیری اصل روز چهارشنبه طی سخنانی در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «بر اساس جدیدترین گزارش اجرای پادمان‌ها (SIR 2023)، از میان 46 کشوری که دارای توافقنامه پادمان هستند اما پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کنند، جمهوری اسلامی ایران به‌تنهایی 75 درصد از کل بازرسی‌های پادمانی آژانس را شامل می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه حدود یک‌چهارم از کل بازرسی‌های آژانس به تأسیسات هسته‌ای ایران اختصاص یافته است، افزود: «این در حالی است که این تأسیسات تنها سه درصد از مجموع تأسیسات هسته‌ای جهان را تشکیل می‌دهند. چنین سطحی از دسترسی برای آژانس، بدون همکاری مستمر ایران امکان‌پذیر نبود.»
نذیری اصل تأکید کرد: «این گزارش باید بر همکاری بی‌سابقه ایران در آژانس تأکید می‌کرد. در سال 2024، به‌طور میانگین 9 بازرس یا کارشناس آژانس روزانه در ایران حضور داشته‌اند و در برخی روزها این تعداد به 19 نفر نیز رسیده است. در مجموع، تیم پادمان آژانس در سال جاری بیش از 3 هزار و 400 روز کاری در ایران حضور داشته است. چنین سطح بالایی از همکاری، بدون تعامل سازنده ایران با آژانس امکان‌پذیر نبوده است.»
وی با اشاره به تعهد ایران برای ادامه همکاری صادقانه با آژانس در چارچوب توافقنامه جامع پادمان (CSA)، یادآور شد که این تعهد در نامه رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به مدیرکل آژانس نیز مورد تأکید قرار گرفته است. نذیری اصل تصریح کرد: «همکاری ما با آژانس صرفاً فنی نبوده، بلکه ایران در دو سال گذشته به‌طور فعالانه گفت‌وگوهای سازنده‌ای را دنبال کرده است. این رویکرد منجر به سفرهای متعدد مدیرکل آژانس به ایران شده و زمینه را برای انجام وظایف وی و تقویت همکاری‌های دوطرفه فراهم کرده است. با این حال، سه کشور اروپایی (E3)/اتحادیه اروپا و ایالات متحده همواره تلاش کرده‌اند تا این روند را تضعیف کنند و مانعی بر سر راه پیشرفت در حل و فصل مسائل موجود ایجاد کنند.»
بازار
درخواست گزارش جامع درباره اقدامات مخرب غرب
سفیر کشورمان با انتقاد از رویکرد غیرسازنده سه کشور اروپایی و آمریکا، تأکید کرد: «اکنون نیاز مبرمی به یک گزارش جامع وجود دارد که به‌طور دقیق به اقدامات مخرب و تحریک‌آمیز این کشورها بپردازد، از جمله بیانیه مشترک آنها در نشست شورای حکام در سپتامبر 2023 و ارائه قطعنامه‌های اخیر، آن هم در شرایطی که مدیرکل آژانس با همکاری مقامات عالی‌رتبه ایران تمام تلاش خود را برای تقویت همکاری‌ها و حل دو مسئله باقی‌مانده به کار گرفته است.»
وی افزود: «این نهاد مهم نباید رویکرد غیرسازنده سه کشور اروپایی (E3)/اتحادیه اروپا و ایالات متحده را نادیده بگیرد. نمونه بارز آن قطعنامه‌ای است که در نشست قبلی شورای حکام در نوامبر 2024 ارائه شد و کمترین میزان رأی مثبت ثبت‌شده در تاریخ را به خود اختصاص داد. این قطعنامه در زمانی مطرح شد که مدیرکل آژانس در حال انجام مذاکرات فعال با مقامات ارشد ایرانی در تهران بود؛ مذاکراتی که در نهایت به یک تفاهم مشترک برای حل مسائل مورد علاقه طرفین منجر شد.»
نذیری اصل تصریح کرد: «سه کشور اروپایی (E3)/اتحادیه اروپا و ایالات متحده در حالی که از تریبون شورای حکام سوءاستفاده می‌کنند، منافع محدود و سیاسی خود را بر منافع کل جامعه بین‌المللی ترجیح داده‌اند. جامعه بین‌المللی همچنان شاهد نقض تعهدات این کشورها ذیل پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است، به‌ویژه از طریق به‌اشتراک‌گذاری تسلیحات هسته‌ای، عدم پایبندی به تعهدات ماده 6، و محروم‌سازی نظام‌مند کشورهای عضو از حقوق مسلم خود بر اساس ماده 4 معاهده NPT و اساسنامه آژانس.»
قطعنامه‌های اخیر؛ اقدامی در راستای تشدید تنش‌ها
وی با اشاره به اینکه ارائه قطعنامه علیه ایران، بخشی از راهبرد غرب برای تشدید تنش‌ها و پیچیده‌تر کردن اوضاع است، گفت: «دستورکار این کشورها کاملاً روشن است. از همین رو، تصویب این قطعنامه در شورای حکام تأثیر منفی بر فضای مثبت ایجادشده ناشی از همکاری مستمر ایران و آژانس، از جمله سفر اخیر مدیرکل، گذاشت.»
نذیری اصل با اشاره به درخواست این قطعنامه برای ارائه یک ارزیابی جامع درباره مسائل باقی‌مانده، تأکید کرد که مسائل گذشته قبلاً در گزارش‌های رسمی آژانس بسته شده است و مسائل باقی‌مانده فعلی نیز از طریق مذاکرات فنی در حال بررسی است. وی افزود: «بنابراین، درخواست برای ارائه ارزیابی جامع از سوی مدیرکل فاقد هرگونه مبنای قانونی بوده و اقدامی غیرموجه و تنش‌زا است.»
حفظ حقوق کشورهای عضو؛ اصل کلیدی در نظام پادمان‌ها
نذیری اصل با تأکید بر ضرورت حفظ یکپارچگی نظام پادمان‌های آژانس گفت: «ایران در حال اجرای توافقنامه جامع پادمان (CSA) است و چارچوب همکاری، ارائه اطلاعات و دسترسی‌های لازم به آژانس به‌طور شفاف در این توافق مشخص شده است. از این رو، تفسیر ارائه‌شده از سوی حامیان این قطعنامه درباره وظایف آژانس و تعهدات کشورهای عضو، نگران‌کننده است. چنین رویکردی می‌تواند بدعتی خطرناک ایجاد کند که نه‌تنها نظام پادمان‌های آژانس را تضعیف می‌کند، بلکه حقوق مسلم کشورهای عضو را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
وی تصریح کرد: «ما در شرایط حساسی قرار داریم که موضوع مورد بحث، نه‌فقط پرونده ایران، بلکه اصول کلی نظام پادمانی آژانس را نیز دربرمی‌گیرد. در این راستا، باید تمام تلاش‌ها صورت گیرد تا حقوق کشورهای عضو کاملاً حفظ شده و به خطر نیفتد.»
جمع‌بندی: مسیر همکاری به جای تنش‌زایی
سفیر کشورمان در پایان ابراز امیدواری کرد که رویکرد همکاری بر تقابل غلبه کند و افزود: «ایران کاملاً به همکاری با آژانس متعهد است، اما هرگونه اقدام تحریک‌آمیز که همکاری‌های متقابل را تضعیف کند، با واکنش متناسب در چارچوب حقوق مشروع ما مواجه خواهد شد.»
وی خاطرنشان کرد: «هیچ توجیهی برای اقدامات مخرب وجود ندارد، به‌ویژه در شرایطی که همکاری‌های مستمر و سازنده ادامه دارد. رویکرد تقابلی هیچ هدفی را محقق نخواهد کرد، بلکه صرفاً وضعیت را پیچیده‌تر خواهد ساخت.»