بزرگنمايي:
راه ترقی - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
رسانه آمریکایی با نقل قول از شاهدان عینی و ارائه تصاویر ماهواره‌ای به روایت جزئیات اقدامات خشونت‌بار نیروهای دولت حاکم سوریه علیه اقلیت‌های مذهبی در یکی از روستاهای علوی‌نشین در حومه لاذقیه پرداخت.
حملات اخیر نیروهای دولت جدید سوریه به اقلیت‌های این کشور، به‌ویژه علویان، این سوال را مطرح می‌کند که آیا «احمد الشرع» سرکرده گروه «تحریرالشام» و رئیس هیات حاکمه سوریه قادر به عمل به وعده خود مبنی بر حکومت به شیوه‌ای فراگیر در سوریه خواهد بود به طوری که امنیت و حفاظت از اقلیت‌ها را تضمین کند و مانع از تبدیل شدن شورش‌ها به تهدیدی برای چشم‌انداز صلح در این کشور شود؟
شبکه سی‌ان‌ان با انتشار این مطلب نوشت: تحقیقات سی‌ان‌ان بر رویدادهای «روستای صنوبر» متمرکز شده است که هزاران نفر از اقلیت‌های سوری از جامعه علویان استان لاذقیه در آن سکونت دارند. حملات به این روستا که زمین‌های کشاورزی وسیع خانه‌ها را احاطه کرده، جزئیات جدیدی از شدت خشونت‌های فرقه‌ای را آشکار می‌سازد که منطقه ساحل سوریه را درنوردید.
این رسانه آمریکایی نوشته با استفاده از گفت‌وگو با هفت بازمانده این حملات، تصاویر ماهواره‌ای و تصاویر راستی‌آزمایی‌شده از محل، توانسته وسعت کشتار در این شهر را آشکار کند؛ جایی که نیروهای هم‌سو با دولت مرتکب اعدام‌های فوری، غارت، به آتش کشیدن و توهین‌های فرقه‌ای علیه روستاییانی شدند که عمدتا غیرمسلح بودند و اجساد آنها در دو گور دسته‌جمعی انباشته شد.
در ادامه گزارش سی‌ان‌ان آمده است: آخرین چرخه خشونت زمانی آغاز شد که نیروهای وفادار به اسد در 6 مارس برای حمله‌ای علیه نیروهای دولت سوریه کمین کرده بودند که به نظر، حمله‌ای هماهنگ‌شده می‌آمد. این بدترین مورد از خشونت‌ها در سوریه از زمان سرنگونی دولت «بشار اسد» رئیس‌جمهور پیشین سوریه بود و منجر به انتقام‌گیری مرگ‌بار در استان‌های لاذقیه و طرطوس شد که دولت سوریه آن را تلاشی برای مهار «بقایای رژیم خودکامه پیشین» سوریه توصیف کرد.
اگرچه، دولت مدعی شده «عوامل سرکش» مسئول کشتارهای دسته‌جمعی هستند. الشرع یک کمیته حقیقت‌یاب را مسئول تحقیقات درباره این کشتارها کرده و وعده داده است که عاملان این جنایت را پاسخگو خواهد کرد.
این حملات فرقه علویان را هدف قرار داد. خانواده اسد نیز که بیش از نیم قرن بر سوریه حکمرانی کردند، متعلق به این اقلیت مذهبی سوریه بودند. در ویدیوهای بررسی‌شده توسط سی‌ان‌ان که از سوی شبه‌نظامیان هم‌سو با دولت الشرع در فضای مجازی بارگزاری شده بودند، درخواست «پاکسازی قومی» علوی‌ها مطرح شده است.
بازار
روایت شاهدان عینی از کشتار خشونت‌بار و توهین فرقه‌ای مهاجمان به روستای صنوبر
در این مطلب آمده است: دیده‌بان حقوق بشر سوریه گفته دستکم 800 نفر در حمله نیروهای هم‌سو با دولت کشته شده‌اند. برخی دیگر از گروه‌های حقوق بشری گفته‌اند شمار بیشتری کشته شده‌اند.
به گفته مقامات سوریه، گروه‌های وفادار به اسد، از آن پس، حملات متعدد کوچک‌تری را علیه نیروهای دولت انجام داده‌اند.
بازماندگان می‌گویند حملات به روستای صنوبر در اولین ساعات جمعه 7 مارس و یک روز پس از آن رخ داد که کمین از سوی وفاداران به اسد گزارش شد.
ویدیویی ضبط شده از حمله به روستای صنوبر مادری را به همراه دختر خردسالش نشان می‌دهد که در حالی که مردان مسلح پشت دروازه جمع شده‌اند، در کنار پنجره زیرشیروانی خانه‌شان پنهان می‌شوند. آنها تلاش می‌کنند هیچ صدایی از آنها به گوش نرسد. اما در ویدیویی که آنها از این لحظه پرتنش ضبط کرده‌اند، مشخص است که آنها به سختی می‌توانند نفس‌های وحشت‌زده خود را کنترل کنند.
پیشتر در همان روز 7 مارس، ریش‌سفید خانواده خلیل به آنها اطمینان داده بود که آنها در خطر نیستند. او استدلال کرده بود که نیروهای هم‌سو با دولت جدید سوریه که به روستای صنوبر آمده بودند، تنها قرار بود به سراغ افرادی بروند که با بشار اسد در ارتباط بوده‌اند.
یکی از بستگانش به یاد می‌آورد که او وقتی در حال تماشای یورش این نیروها به خانه همسایه‌شان بود، گفته بود «ما هیچ کار اشتباهی نکرده‌ایم.» او می‌گوید چند ساعت بعد، بزرگ این خانواده کشته شده و جسدش در کنار جسد پسرش در حیاط خانه افتاده بود.
تصویر یکی از نیروهای مهاجم روستای صنوبر که در حین ارتکاب اعمال خشونت‌بار ویدیویی از خود ضبط کرده و در شبکه اجتماعی فیسبوک به اشترک گذاشته بود. نشان روی بازوی او حاکی از وابستگی به هیات حاکم سوریه است.
یک نظامی ماسک‌دار در حالی که در خانه‌ای غارت‌شده قدم می‌زد، از خود فیلمی ضبط کرده بود که در آن آواز «پاکسازی قومی، پاکسازی قومی» می‌خواند و در صفحه شخصی او در شبکه اجتماعی فیس بوک برای 28 هزار نفر دنبال‌کننده بارگزاری‌اش کرده بود. اعضای خانواده که در طبقه بالا مخفی شده بودند، به سی‌ان‌ان گفتند که صدای این حمله، از جمله اعدام‌ها را شنیده‌اند.
کشتار در خانواده خلیل که از طریق ویدیوها و شهادت بازماندگان روایت شده است، یکی از موارد مشابهی بود که اوایل این ماه در جامعه علویان در منطقه ساحل سوریه رخ داد.
سی‌ان‌ان حداقل، 84 جسد را در ویدیوهایی شمارش کرده است که محل آن روستای صنوبر با چند هزارنفر جمعیت تشخیص داده شده است. افراد محلی گفتند شمار کشته‌ها 200 نفر بوده که بیشترشان مرد بوده‌اند. شاهدان عینی نیز از ترس انتقام‌های احتمالی، به طور ناشناس تجربه خود از این حمله را روایت کردند.
در ادامه این مطلب آمده است: سی‌ان‌ان مردی را که در خانه خلیل از خود ویدیو ضبط کرده بود را از روی مقایسه جزئیات چهره او و دیگر مشخصات ظاهری‌اش با تصاویر موجود از او در صفحه‌اش در فیسبوک شناسایی کرده است. نسخه کَش حساب کاربری او نشان می‌دهد که این ویدیو بعدا حذف شد. دو بازمانده این حمله که فیلم او را در این شبکه اجتماعی دیده بودند نیز گفتند او همان فردی است که در شهرشان مرتکب اعمال خشونت‌بار شده بود.
چند روز بعد از این حمله، ویدیوی دیگری از این مرد او را در حالی نشان می‌دهد که اجساد پشت سر او روی زمین افتاده بودند و آواز سر داده بود که «ما به سوی تو آمده‌ایم. ما به سوی تو آمده‌ایم با طعم مرگ.»
سی‌ان‌ان نوشت که توانسته مکان این ویدیو را با استفاده از ردیفی از درختان کاج، تیرهای برق و جاده‌ای پیچ‌دار که با تصاویر ماهواره‌ای مطابقت داشت، به عنوان ورودی روستا تایید کند. ساکنان نیز اجساد مردانی را که در ویدیو دیده می‌شدند، شناسایی کردند.
مردی که پیشتر به او اشاره شد، در این ویدیو آواز می‌خواند که «شمشیر مردم ادلب فقط تو را می‌خواهد.» او به شهری در شمال سوریه اشاره داشت که پیش از سرنگونی دولت اسد، تحت کنترل گروه تحریرالشام به سرکردگی الشرع قرار داشت. اکنون، نیروهای تحریرالشام بیشتر نیروهای امنیت عمومی سوریه را تشکیل می‌دهند.
خانه‌ای ویران شده در روستای صنوبر در حومه لاذقیه، 13 مارس 2025
تصویر پروفایل او در فیسبوک او را در لباسی نظامی نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد نشان‌های مرتبط با هیات تحریرالشام روی آن دوخته شده است. کارشناسان نظامی گفتند نشان روی شانه او با چند واحد تحریرالشام مطابقت دارد اما این تصویر به اندازه‌ای تار است که نمی‌توان دقیقا مشخص کرد او متعلق به کدام تیپ است.
رسانه آمریکایی در ادامه این گزارش آورده است: یک نظامی دیگر نیز در دو ویدیوی دیگری که سی‌ان‌ان آنها را به روستای صنوبر نسبت داده، شناسایی شده که در حال فیلم‌برداری در جریان این حمله بوده است. این مرد ریش‌دار با موهای سرخ در ویدیوی ضبط‌شده در خانواده خلیل در ورودی روستا دیده می‌شود.
ویدیوی دیگری نیز که توسط سی‌ان‌ان راستی‌آزمایی شده، یکی از شبه‌نظامیان را نشان می‌دهد که مردی میان‌سال را که از سوی اهالی روستا به نام «یزان مصطفی» شناسایی شده را به سمت محل اعدام می‌کشاند که توسط دیگر نظامیان ناشناس انجام می‌شود.
شاهدان عینی نیز در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان، ساعات منتهی به اعدام‌ها را با جزئیات روایت کردند. زنی سه روز پس از اعدام پدر و دو برادرش در این حمله، به سی‌ان‌ان گفت که «آنها(به خانه ما) آمده و گفتند دنبال بقایای رژیم (اسد) یا هر فرد مسلحی می‌گردند.» تصاویری که او از پیامدهای حمله به اشتراک گذاشته، به سی‌ان‌ان کمک کرد که صحت گفته‌های او را تایید کند.
سی‌ان‌ان نوشته او با گریه روایت می‌کرد «اول به خانه‌ها آمده و تلفن‌های همراهی که پیدا کرده بودند را توقیف کرده و بعد روستا را ترک کردند. بعد بازگشته و خانه ما را غارت کرده و رفتند. بار سومی که آمدند، وارد خانه شده و خواستند همه مردها بیرون بروند. پدرم و دو برادرم. پدرم یک معلم بازنشسته 75 ساله بود. آنها به سر پدرم و به قلب برادرم شلیک کردند.»
او در ادامه روایت کرد که برادر دیگرش که با اصابت یک گلوله به سمت راست بدنش مجروح شده بود، در حالی که خون‌ریزی داشت، تظاهر کرد که مرده است و با فرا رسیدن شب، تلاش کرده بود فرار کند. به گفته این شاهد عینی، مهاجمان در حالی که او لنگان در مزارع راه می‌رفت، شش بار هدف قرار دادند.
او گفت که مادرش بهت‌زده و اندوهگین میان اجساد بستگان مردشان نشسته بود که یکی از شبه‌نظامیان اسلحه‌ای روی سرش گذاشته و او را «سگ علوی» خطاب کرد.
سی‌ان‌ان نوشته اهالی روستا گفتند تنها شمار معدودی از مردان جان سالم به در بردند. یکی از مردان به سی‌ان‌ان گفت که تلاش کرده بود با دلیل و منطق به این نیروها توضیح بدهد که در نهایت، توانست جان خود را نجات دهد اما او قادر به نجات جان برادرش نبود که به گفته او، اعدام شد.
جمع‌آوری و دفن اجساد در گورهای دسته‌جمعی
سی‌ان‌ان نوشت: سه تن از اهالی روستا به سی‌ان‌ان گفتند اجساد به مدت سه روز در روستای صنوبر پراکنده شده بود و نیروهای مسلح مانع از جمع‌آوری آنها شده بودند. به گفته ساکنان روستا، مردان مسلح در 10 مارس، بر پس گرفتن اجساد نظارت کردند که دو روز طول کشید.
اهالی روستا گفتند که اجساد در گورهای دسته‌جمعی در نزدیکی زیارتگاه روستا انباشته شدند. برخی از این صحنه‌ها در تصاویری که سی‌ان‌ان آنها را منتسب به این منطقه دانسته است، قابل مشاهده است که برای مشخص کردن تاریخ دقیق آن با تصاویر ماهواره‌ای تطبیق داده شده است.
تصاویر ماهواره‌ای شرکت «مکسار» از گورهای دسته‌جمعی در روستای صنوبر
(راست)14 مارس 2025
(چپ)10 مارس 2025
در یک از تصاویری که سی‌ان‌ان تایید کرده، آرامگاه زیارتگاه روستا دیده می‌شود که حداقل 10 جسد کفن‌پوش در گورهای باریکی قرار داده شده‌اند.
در یک ویدیو نیز سی‌ان‌ان حداقل 42 جسد کفن‌پوش را در کنار جاده و سه جسد دیگر را نیز در گوری باریک شناسایی کرده است. در زمین‌های کناری موارد دیگری از دفن اجساد نیز به چشم می‌خورد.
در ویدیوی راستی‌آزمایی‌شده دیگری نیز 29 جسد در گورهای باریک در حالی قابل مشاهده است که با یک بیل مکانیکی روی آنها خاک ریخته می‌شود.
اگرچه، سی‌ان‌ان قادر به تایید این نبوده است که اجساد در این دو ویدیو و عکس، مربوط به افراد مختلفی بوده‌اند یا نه.
رسانه آمریکایی نوشت: تصاویر ارائه‌شده شرکت ایرباس مربوط به 11 مارس نشان‌دهنده حفر شدن زمین در نزدیکی زیارتگاه روستا است که سی‌ان‌ان آنها را به عنوان گور تایید کرده است. این تصاور همچنین اجسادی کفن‌پوش را نشان می‌دهد که همان بیل مکانیکی مشاهده‌شده در تصاویر ویدیویی ضبط‌شده، روی آنها خاک می‌ریزد.
تصاویر ماهواره‌ای شرکت «مکسار» مربوط به 14 مارس نیز شواهدی از جابجایی خاک را نشان می‌دهد. مکسار به سی‌ان‌ان گفت که مساحت تقریبی حفر خاک و بعد صاف کردن خاک زمینی که گورها در آن قرار داشت، 26 در 16 بوده است.
شادی سلطان زاده