بزرگنمايي:

راه ترقی - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پریسا هاشمی| روز گذشته خیابان بهشت حوادث بزرگی را تجربه کرد؛ «از درخواست انتخاب مجدد شهردار تهران توسط مهدی اقراریان و اعتراض نرجس سلیمانی، عضو شورای شهر تهران به مدیریت شورا و تشبیه کردن آن به سیاه‌چاله‌ها گرفته تا تجمع کارمندان شرکت بهره‌برداری مترو مقابل شورای شهر تهران و شهرداری.»
با بررسی سیصد و هجدهمین جلسه شورای شهر تهران این سوال پیش می‌آید؛ «زاکانی که قرار بود تا آخر انتخابات ریاست‌جمهوری بماند و نگذارد که مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور شود، حالا با انصراف از این انتخابات می‌تواند تا آخرش در شهرداری بماند؛ آن‌هم با این حمایت بی‌سابقه از شهردار تهران از سوی برخی اعضا و رئیس شورای شهر پایتخت؟»
اینطور که پیداست حال تحمل مدیریت یکسویه و گاه خارج از چارچوب شورای شهر تهران برای آنهایی که قرار است به نفع مردم و شهر کار کنند سخت شده و آنها را به ستوه آورده است. چراکه روز گذشته موضوعاتی درباره سوال از شهردار تهران و تحقیق و تفحص از سازمان املاک و بررسی ویژه عملکرد شرکت همشهری طوری مطرح شد که مشخص بود، رئیس شورای شهر تهران از حق وتوی خود بیش از حد و در راستای حمایت از شهردار تهران (نه نظارت بر عملکرد شهرداری) استفاده کرده است.
رئیس شورای شهر تهران خوب می‌داند که با احصای تخلف در تحقیق و تفحص پرونده به سرعت به مراجع قضایی ارجاع و خارج از وقت رسیدگی می‌شود. این موضوع برای مدیران دوره ششم حوزه شهری پایتخت جای نگرانی دارد.
تحقیق و تفحص شهریور کلید خورد
ماجرای تحقیق و تفحص از سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران در فاصله سال 1400 تا 1403 به شهریور سال گذشته برمی‌گردد. نرجس سلیمانی، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران در 20 شهریور 1403 اعلام کرد: «شهرداری موظف بود که هر 6 ماه یکبار گزارش عملکرد سازمان املاک و مستغلات را به شورای شهر تهران ارائه کند که از سال 95 (تاریخ مصوبه تاکنون) گزارشی ارائه نشده است. با توجه به شفاف‌سازی کارنامه دوره ششم مدیریت شهری قبل از پایان فعالیت انجام تحقیق و تفحص از عملکرد برنامه مالی و اجرایی سازمان املاک از نظر حقوقی و صرفه و صلاح شهر به هیئت رئیسه داده شده و انشاالله اعلام وصول بفرمایید.»
و از اینجا بود که این تحقیق و تفحص کلید خورد. اما از آن روز تاکنون این تحقیق و تفحص به هیچ نتیجه‌ای نرسیده است. علیرضا زاکانی، شهردار تهران درباره تحقیق و تفحص شورای شهر تهران از سازمان املاک شهرداری تهران گفت: «ما بی‌عیب و نقص نیستیم؛ اما در راستای شفاف شدن موضوعات کمک می‌کنیم.»
واکنش ابتدایی مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران به این موضوع این بود: «اقدامات مقدماتی به موقع طی نشده و فعلاً متوقف مانده و اگر مجدداً درخواست شود، بررسی خواهد شد.»
اما نرجس سلیمانی اعلام کرد: «توقفی در کار نیست.» و از موضع خود کوتاه نیامد. از سوی دیگر برخی از امضاکنندگان این تحقیق و تفحص نیز از توقف آن اظهار بی‌اطلاعی کرده و بر این باور بودند که به دلیل بررسی بودجه فعلاً تحقیق و تفحص از املاک به تعویق افتاده است. در همان زمان شنیده‌ شد که محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه نیز با وجود دو نامه‌ای که نرجس سلیمانی به او زده هنوز از امضای شروع تحقیق و تفحص سرباز زده تا حرفی روی حرف رئیس شورای شهر تهران نزند. در آخرین روزهای سال 1403 مهدی چمران یک بار در پاسخ به خبرنگار هم‌میهن گفت: «روی این کار شما هم تحقیق و تفحص کنید، به یک جایی می‌رسید، انشاالله.»
و بار دیگر (در سال 1404) در پاسخ به سوال درباره سرنوشت تحقیق و تفحص تاکید کرد: «شما نمی‌خواهد در مسائل داخلی ما ورود پیدا کنید خودمان به اندازه کافی ورود داریم.»
پست‌های درشت شهرداری همچون غنائم جنگی
اما ادعای ورود به موضوع تحقیق و تفحص کاملاً مغایر با تذکر روز گذشته نرجس سلیمانی و گلایه‌هایش از مدیریت شهری بود که آن را به سیاه‌چاله‌ها تشبیه کرد. سلیمانی در تذکری پیش از دستور ابتدا از شرایط مدیریت منابع انسانی و انتصابات انتقاد کرده و گفت: «هر شخصی بنا به هر دلیل اگر صلاحیت ندارد نباید در یک جایگاه قرار گیرد. اگر خلاف این موارد باشد و منصوب شود، باید اسباب قانونی آن فراهم و حکم آن کامل اجرا شده باشد. اگر در مواردی بر شخصی اشکال مالی وارد است و حکم قضایی (که متاسفانه در مواردی ما این موارد را داریم) یا مشکل نظارتی و حراستی دارد، باید پیش از قرارداد فرد در پست در نظر گرفته و تعیین تکلیف شود. اما در صورتی که مشکلی متوجه فردی نیست و مدت طولانی در پست سرپرستی هستند، بلافاصله احکام آنها صادر شود.»
رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران با کنایه گفت: «پست‌های درشت شهرداری بین دوستان همچون غنائم جنگی تقسیم شده‌ است، آنچه در مناطق و نواحی باقی مانده بهتر است به کارمندان شهرداری که توانمند و کاربلد هستند و با مردم ارتباط دارند در نظر گرفته شود.»
سیاه‌چاله مدیریت زمان در شورا
سلیمانی با اشاره به «طرح تحقیق و تفحص از سازمان املاک و مستغلات شهرداری» و «درخواست ویژه و بررسی دقیق و موردی از شرکت همشهری» تاکید کرد: «رویه‌ای بر اثر تجربه در نحوه مدیریت شورا توسط مدیریت باسابقه شورای شهر لحاظ می‌شود که مبتنی بر تعریف به‌خصوص زمان است. یعنی برای بعضی از امور زمان فشرده و برای برخی دیگر زمان کش می‌آید. هرچند مصادیق قانون در خط‌کش زمان که قانونگذار تعیین کرده استانداردهای خود را دارد اما تنوع یادداشت پیشکسوتان که برای بررسی در دسترس هم نیست، فرصت‌های یگانه‌ای برای مواجه شدن با موضوعات از زوایای متعدد است. البته این ظرفیت به طور ویژه در اختیار ریاست شورای شهر تهران است. به شکل ساده و موردی اگر بخواهم توضیح دهم، یکی طرح سوال بنده از شهردار تهران است. مدت‌ها بعد از طی کلیه فرآیندهای قانونی این سوال متوقف ماند و نهایتاً بعد از چند تذکر و پیگیری به صحن آمد.
اردیبهشت سوال را طرح کردم و به اضافه چند تذکر کتبی به هیئت‌رئیسه تقدیم کردم اما بعد از تذکرات و با وجود آنکه قانونگذار 10 روز را برای حضور شهردار معین کرده بود، شهردار 3 ماه بعد به صحن شورای شهر آمد و جالب اینجاست که در دستور کار صحن ثبت نشد که حضور شهردار تهران برای پاسخ به سوال بنده است. من از پشت این تریبون از رئیس شورای شهر سوال کردم که آیا آقای زاکانی برای پاسخ به سوال من حضور پیدا کردند؟ آقای چمران هم گفتند: بله. اما هیچ‌وقت در دستور جلسات صحن ثبت نشد و این جای تأمل دارد.»
او افزود: «به هر حال اگر بخواهم افق رویداد در شورای شهر را توصیف کنم، بی‌شباهت به نحوه عملکرد سیاه‌چاله‌ها در فضا و تأمل آنها با بازی زمان نیست. تحقیق و تفحص از سازمان املاک ماه‌‌هاست در حال پیگیری است و تمام مسائل قانونی آن در زمان لازم انجام شده و هدف آن هم اصلاح امور شهرداری و با دوری از تبلیغات و بزرگ‌نمایی است. معطل گذاشتن و جلوگیری از انجام آن (تحقیق و تفحص) با بازی در ظرف زمان شایسته شورای شهر تهران نیست.
به نظر می‌رسد حاصل 20 جلسه سکوت و مطالعه دقیق من در اوایل شورای شهر از قوانین و فرآیند‌ها و تطابق آن با حقایق شورای شهر تهران عیب‌یابی درستی بوده که در تذکر آیین‌نامه‌ای بنده مشهود است و آن‌هم عدم تعیین تکلیف و شفاف بودن آیین‌نامه شوراست که تا امروز هم ادامه دارد. اگر افق رویداد رضایت انجام تحقیق و تفحص را داشته باشد انشاالله در این روزهای پایانی (دوره ششم مدیریت شهری) شاهد اصلاح در فرآیندهای آسیب‌زای شهرداری خواهیم بود.»
لزوم انتخاب مجدد شهرداران در این دوره
اما تحقیق و تفحص تنها موضوعی نبود که در شورای شهر روز گذشته مطرح شد. مهدی اقراریان، عضو و رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران به مصوبه مجلس درباره تمدید 10 ماهه شوراها پرداخته و ادامه فعالیت زاکانی در شهرداری تاکید کرد که شهردار تهران بر اساس عملکردش: «با مصوبه مجلس شورای اسلامی، دوره شورای ششم به مدت 10 ماه تمدید شد. یک حادثه اتفاق تلخی در کشور رخ داد آن‌هم دوران ناتمام ریاست‌جمهوری شهید رئیسی بود. نگاه‌ها و اختلاف نظرات مختلفی وجود داشت و نهایتاً تصمیم بر این شد که این دوره شوراها تا ده ماه دیگر ادامه پیدا کند. این امر استثنا است. اصل بر این است که دوره شوراها و انتخاب شهرداران برای یک دوره 4 ساله باشد.»
او افزود: «من اصلاحیه مجلس را نگاه کردم.طبق بند یک ماده 80 وظایف شورای اسلامی شهر، شهردار برای مدت چهار سال است. این مسئله مختص تهران نیست بلکه به تمام شوراها در سراسر کشور مربوط می‌شود. اکنون تفسیری وجود دارد که با تمدید دوره شوراها، دوره مدیریتی شهرداران نیز تمدید شود. یعنی آقای زاکانی تا پایان این دوره حضور داشته باشند. البته ما نیز مانند همه کشور تابع قانون هستیم، اما وقتی از نظر حقوقی و شکلی این موضوع را بررسی کردم و این بند یک ماده 80 اصلاح نشده و کماکان به قوت خود باقی است، خواسته‌ من این است که این موضوع هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شود.
فرض کنید که آن حادثه تلخ رخ نمی‌داد، ما برنامه چهارساله‌ای داشتیم و آقای زاکانی برای یک دوره 4 ساله انتخاب شده بود و برنامه‌هایی داشت. با این شرایط انتخابات باید در خردادماه برگزار و سند تغییر و تحول شورای ششم آماده می‌شد تا در مردادماه شورا به منتخبین مردم تحویل شود. یعنی زمان وعده‌ها، قول‌ها و تعهداتی که شهرداری داده قاعدتاً در این روزها به پایان می‌رسد.»
اقراریان با اشاره به اینکه از منظر نظارتی شورا می‌گویم، تاکید کرد: «باور من این است که امروز روز ارزیابی عملکرد، اقدامات و برنامه‌های آقای زاکانی در این دوره چهارساله است. یعنی اقداماتی که او و همکاران‌شان در موضوعات مختلف انجام داده‌اند. البته برخی از ما منتقدین در مورد عملکرد آقای زاکانی اختلاف داریم؛ آن هم در روایتی که از دستاوردها و موفقیت‌های شهرداری مطرح می‌شود. دوستان در شهرداری روایت خود از فعالیت‌هایشان دارند و تلاش می‌کنند با هزینه‌های گوناگون، برنامه‌های تلویزیون، گفت‌وگوهای ویژه خبری و تریبون‌های گسترده‌ای که در اختیار آنهاست، این روایت را به جامعه منتقل کنند.
اما وقتی بررسی می‌کنیم، بین واقعیت‌هایی که اتفاق افتاده و روایتی که به‌عنوان دستاورد، موفقیت و اقدامات بی‌سابقه مطرح می‌شود، فاصله وجود دارد. ما نمی‌گوییم اتفاقی نیفتاده. به‌هرحال تعدادی اتوبوس با جهت‌گیری‌ شورا و بودجه در نظر گرفته شده تهیه شده است. درخواست می‌کنم اقدامات و وعده‌هایی که شهرداری داده در این مدت (4 سال) مورد ارزیابی قرار گیرد. از نگاه جمعی از دوستان در شورای شهر تهران استمرار حضور آقای زاکانی در کرسی مدیریت شهرداری تهران منوط به وعده‌ها و برنامه‌هایی است که در این 4 سال داده و قرار بوده به آن عمل کند. در مجلس به این مسئله توجه کنند و این فرصت را به شوراها بدهند که اگر شهرداری در این 4 سال موفق نبود، امکان جابه‌جایی این شهردار در فرصت باقی‌مانده به وجود آید تا در جایی که شهر از ریل خود خارج شده، دوباره به مسیر خود بازگردد.»
شعار علیه زاکانی مقابل شهرداری تهران
روز گذشته تعدادی از کارمندان شرکت بهره‌بردار مترو (که تعداد آنها کم نبود) ابتدا مقابل شورای شهر تهران و پس از آن مقابل شهرداری تهران تجمع کرده و خواستار حق و حقوق خود شدند. تجمع‌کنندگان خواستار پرداخت حقوق بر اساس مصوبه شورای عالی و بدون اعمال سقف غیرقانونی حقوق بودند. همچنین خواستار ابطال اساسنامه جدید شرکت به دلیل عدم رعایت حقوق محاسبه پرسنل و بلااثر شدن آیین‌نامه استخدامی شرکت شدند.
آنها شعار می‌دادند: «مدیر بی‌لیاقت نمی‌خواهیم، نمی‌خواهیم»، «زاکانی حیا کن، مترویی را رها کن»، «مشکل ما حل نشه، تجمع بیشتر میشه».
کارکنان مترو و راهبران مدت‌هاست که در سکوت و با آرامش دنبال احقاق حقوق خود بودند. اما پیگیری‌های آنان به نتیجه نرسید و برخی از آنها مقابل شهرداری تجمع کردند. تجمع‌کنندگان با هیچ کس مصاحبه نکردند تا این تجمع با حاشیه روبه‌رو نشود. آنها خواسته‌هایی را فریاد زدند اما هیچ یک از اعضای شورای شهر تهران در میان آنها حضور پیدا نکردند. در نهایت شهرداری با آنها به گفت‌وگو پرداخت.
بازار