بزرگنمايي:

راه ترقی - هم میهن / یک فعال سیاسی معتقد است معاون اول حکم دستیار رئیس‌جمهور را دارد و در واقع یک شخصیت مستقل حقوقی نیست. او در گفت‌وگو با روزنامه هم‌مهین توضیحاتی دراین‌باره و همچنین معاون اولی محمدرضا عارف و نکات مثبت و منفی که به این انتصاب وارد است داده.
جزئیات گفتگوی محمد مهاجری را در ادامه می‌خوانید:
*‌نخستین حکم رئیس‌جمهور چهاردهم پس از مراسم تنفیذ، انتصاب معاون اول بود. درباره اهمیت این سمت لطفاً توضیح دهید و آیا فکر می‌کنید با جایگزینی این سمت با جایگاه نخست‌وزیری کارکرد لازم را داشته است یا خیر؟

البته زمانی که جایگاه نخست‌وزیری برداشته شد و معاون اولی جایگزین شد به معنای این نبود که این سمت دقیقاً همان جایگاه نخست‌وزیر را دارد. نخست‌وزیر در آن زمان رئیس هیئت وزیران بود و در آن مقطع ریاست‌جمهوری یک پست نسبتاً تشریفاتی بود. اما با تغییر قانون اساسی اتفاقاً پست معاون اولی یک پست تشریفاتی شد. برای مثال در زمان آقای رئیسی نیز این سمت یک پست نیمه‌تشریفاتی بود، در زمان آقای روحانی، در دوره دوم ریاست او، تقریباً می‌توان گفت یک پست تشریفاتی بود و جایگاه این سمت در دولت‌ها اینگونه است. در حکم آقای پزشکیان به آقای عارف هم که توجه کنید، در اولین سطر اشاره کرده است: «ریاست جلسات هیئت دولت و ابلاغ مصوبات دولت»؛ در واقع نقش میدان‌دار بودن را به معاون اول تفویض نکردند. معاون اول بیشتر یک دستیار ارشد برای رئیس‌جمهور محسوب می‌شود و نه یک شخصیت مستقل حقوقی.
*‌از نظر شما آقای عارف ویژگی‌های معاون اولی را دارند؟ برای این انتصاب نظرات مخالف و موافق بسیاری مطرح شد. موافقان معتقدند ایشان در دولت آقای خاتمی معاون اول خوبی بودند و مخالفان معتقدند عملکرد ایشان در سال‌های اخیر خوب نبوده، به‌ویژه سکوتی که زمان نمایندگی مجلس داشته‌اند و سن عارف بالاست و نمی‌توانند همانند آن دوران عملکرد داشته باشند. آیا ایشان می‌توانند عهده‌دار این مسئولیت باشند یا خیر؟
همین مسئله که اشاره کردید در مورد آقای عارف وجود دارد. برخی از منتقدین ایشان می‌گویند سن ایشان بالاست و سه سال هم از رئیس‌جمهور بزرگتر است و در دهه اخیر هم کاری انجام نداده و حتی در دهه اخیر هم که رئیس فراکسیون امید بود کار خاصی از نظر سازماندهی و تشکیلاتی انجام نداده است. موافقین اما بیشتر روی تخصص و سواد ایشان و دوره مسئولیت ایشان به‌عنوان معاون اول دولت خاتمی تکیه می‌کنند. از آنجایی که ایشان در بین شخصیت‌های اصلاح‌طلب یک وزنه سیاسی قابل اعتنا محسوب می‌شود و به شخص آقای خاتمی نزدیک است و برداشت من این است که از طرف آقای خاتمی به آقای پزشکیان معرفی شده‌اند، می‌تواند در دولت به‌عنوان یک عامل وحدت عمل کند و تا این اندازه معتقدم می‌شود به عنوان معاون اول به عارف اعتماد کرد.
*‌به طور کلی فکر می‌کنید معاون اول باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد و با توجه به شرایطی که جامعه ما الان در آن قرار دارد، نیاز ما به چه معاون اولی است؟
برداشت من این است که معاون اول در ایران مانند معاون اول در آمریکا است و تا زمانی که رئیس‌جمهور خودش همه‌کاره است، معاون اول کاره‌ای نیست. مثلاً آقای مخبر در دوره بعد از شهادت آقای رئیسی به‌عنوان معاون اول، رئیس دولت شد اما قبل از آن نقش مؤثری نداشت و بیشتر نقش دستیار را داشت. در اینجا هم به نظرم آقای عارف چنین نقشی را برای رئیس‌جمهور بازی می‌کند و همین هم در عرف سیاسی جامعه پذیرفته شده است.
*‌با توجه به شرایط کشور و ویژگی‌هایی که خود آقای پزشکیان دارند، آیا انتخاب درستی در مورد معاون اول داشتند یا خیر؟
من البته در مقامی نیستم که بگویم آقای رئیس‌جمهور انتخاب درستی داشته یا نه. اما فکر می‌کنم در بین گزینه‌هایی که به ایشان پیشنهاد شد، حتماً آقای عارف مورد اعتماد ایشان بود. یک دوره در مجلس همکار بودند، حرف‌هایی هم زده شده که روزگاران قدیم هم با همدیگر رفیق بودند احتمالاً مورد اعتمادترین فردی که هم اصلاح‌طلب باشد، هم تندرو نباشد، هم بتواند عامل وحدت کابینه باشد و اگر این موارد را ملاک قرار دهیم، انتخاب درستی بوده است.