بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
دستیاران رئیس‌جمهوری ایالات متحده می‌گویند که جو بایدن شروع به اعتراف کرده است که زمانش برای کمک به آتش‌بس و معامله گروگان‌ها رو به اتمام است و تا این زمان هیچ‌وقت خطر جنگ گسترده‌تر را این‌گونه حس نکرده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، حمله وحشیانه اسرائیل به حزب‌الله، خشونت‌آمیزترین نبرد تل‌آویو با گروه شبه‌نظامی لبنانی از سال2006، نه تنها دمیدن به آتش یک جنگ بزرگ‌تر است، بلکه شکاف قابل توجهی هم بین رئیس‌جمهور ایالات متحده و نخست‌وزیر اسرائیل به‌وجود آورده است.

اکنون یک‌سال است که بایدن به‌طور علنی و خصوصی درباره لزوم اجتناب از یک جنگ منطقه‌ای هشدار داده است؛ جنگی که می‌تواند به راحتی به درگیری مستقیم بین اسرائیل و ایران تبدیل شود. زمانی که چند روز پس از حمله حماس به اسرائیل، به سرزمین‌های اشغالی سفر کرد، «رعایت احتیاط» توصیه اصلی رئیس‌جمهور آمریکا بود. او قول داد که آمریکا هم در کنار اسرائیل خواهد ایستاد هم اینکه هشدار داد که اشتباهات آمریکا را در فردای 11سپتامبر2001 تکرار نکند. بایدن به‌قدری خوش‌بین بود که حتی به توافق صلح متحول‌کننده برای خاورمیانه امیدوار بود و یک سال پیش فکر می‌کرد این امر قابل درک و حصول است. رئیس‌جمهوری آمریکا معتقد بود حتی زمانی که جنگ بین حماس و اسرائیل موجب ترک خوردن شیشه امید وی شده است، اما همچنان صلح می‌تواند قابل حصول باشد.
اکنون، دستیاران بایدن می‌گویند، رئیس‌جمهور شروع به اعتراف کرده که وقتش روبه اتمام است. درحالی‌که تنها چهار ماه از زمان ریاست‌جمهوری باقی مانده است، احتمال آتش‌بس و معامله گروگان‌ها با حماس، کمتر از هر زمان دیگری به‌نظر می‌رسد. علاوه بر اینکه خاورمیانه بیش از هر زمان دیگری به یک جنگ بزرگ‌تر نزدیک شده است. حداقل در ظاهر، مقامات دولتی آمریکا اصرار دارند که تسلیم نشده‌اند. آنها می‌گویند درحالی‌که موشک‌ها برای شمال اسرائیل و جنوب لبنان مرگ و ویرانی می‌آورند، به سادگی نمی‌توانند قدم از قدم بردارند. با این حال آنها امیدوارند که این سطح از مبادلات موشکی و راکتی بین اسرائیل و حزب‌الله به جنگ منطقه‌ای تبدیل نشود؛ چیزی که آنها سعی در جلوگیری از آن دارند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن می‌گوید: «ما می‌توانیم هر لحظه، با هر مجموعه موشکی که حزب‌الله پرتاب می‌کند یا هر کارزار هوایی که اسرائیل در جنوب لبنان انجام می‌دهد، این سوال را با خود مطرح کنیم که آیا این تشدید تنش است؟» او تنها چند ساعت پس از آن صحبت کرد که اسرائیل یکی از رهبران حزب‌الله را که به خاطر نقشش در دو بمب‌گذاری سال1983 در بیروت تحت تعقیب بود، به شهادت رساند. در آن بمب‌گذاری بیش از 350نظامی آمریکایی کشته شدند. سالیوان ادامه داد: «برای ما مفیدترین اقدام این است که هر دو طرف را به جایی برسانیم که در آن نتیجه‌ای توافق‌شده و بادوام به دست آوریم؛ چراکه می‌تواند به چرخه خشونت پایان دهد و ما را از سوق دادن به جنگ بزرگ‌تر باز دارد.»
از بسیاری جهات، سالیوان نمی‌تواند دیدگاه متفاوتی داشته باشد، حداقل در ظاهر. هیچ فایده‌ای در اعلام اینکه برنامه‌های بایدن در حال حاضر به هم ریخته است، وجود ندارد. درحالی‌که سالیوان روز شنبه مدعی بود که «هنوز معتقدم راهی برای رسیدن به آن نقطه وجود دارد» او تصریح کرد: «مسیری پر پیچ و خم و ناامیدکننده در پیش است و بسیاری از اطرافیان بایدن فکر می‌کنند ساعت برنامه رئیس‌جمهوری به تیک‌تاک افتاده است.» در واقع، آنها خاطرنشان می‌کنند، ایالات متحده حتی نتوانسته است «طرح پل زدن» را به آتش‌بس نهایی گره بزند؛ چیزی که سه هفته پیش گفته بود قریب‌الوقوع است.
حالا نه نتانیاهو و نه یحیی سنوار حاضر به بررسی آن در این زمان نیستند. سالیوان گفت: «خب، در حال حاضر این احساس را نداریم که اگر چیزی را بخواهیم مطرح کنیم، هر دو طرف آمادگی آن را داشته باشند که «بله» بگویند.» بهترین امید بایدن در حال حاضر، در ماه‌های آخر ریاست‌جمهوری‌اش، این است که جانشین او توافقی متحول‌کننده را پذیرا شود که در آن عربستان سعودی، اسرائیل را به رسمیت بشناسد و اسرائیل با راه‌حل دو دولتی موافقت کند که به موجب آن به فلسطینیان خانه و جایگاه واقعی بدهد. اما در خلوت، بسیاری از اعضای تیم امنیت ملی بایدن این روزها تلاش کمی برای پنهان کردن خشم خود از نخست‌وزیر اسرائیل انجام می‌دهند.
آنها اکنون با صراحت بیشتر درباره فریادهای رئیس‌جمهور در تماس‌های تلفنی با نتانیاهو یا دیدارهای ناامیدکننده آنتونی جی.بلینکن وزیر امور خارجه از قدس صحبت می‌کنند. آنها اکنون با صدای بلند شگفت‌زدگی‌های خود را مطرح می‌کنند که آیا نخست‌وزیر اسرائیل به امید حفظ ائتلاف شکننده خود یا برای باقی ماندن در قدرت و فرار از دادگاه، مدام شرایط جدیدی را در مذاکرات آتش‌بس مطرح می‌کند و درحالی‌که مشاوران بایدن مدعی‌اند که نخست‌وزیر اسرئیل حق دارد به حزب‌الله حمله کند، اما این نکته را هم گوشزد می‌کنند که بعد از انفجار پیجرها در جیب نیروهای حزب‌الله و مردم لبنان هیچ تماس تلفنی بین نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا برقرار نشده است. این‌گونه به نظر می‌رسد که این دو گویا حرف کمی برای گفتن با یکدیگر دارند.
دنیس بی.راس، مذاکره‌کننده قدیمی خاورمیانه، روز دوشنبه در مصاحبه‌ای گفت که بخشی از مشکل این است که بایدن و نتانیاهو هرگز یک چشم‌انداز مشترک ندارند. نتانیاهو به بهانه وجود تهدید برای رژیمش مدعی است که قصد ریشه‌کن کردن هر نوع تهدیدی دارد و بایدن هم به‌دنبال صلح پایدار است که از زمان ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده معطل مانده و رؤسای‌جمهور و نخست‌وزیران رژیم اسرائیل از آن طفره رفته‌اند.
راس که اکنون یکی از اعضای برجسته موسسه واشنگتن است، گفت: «کشورداری تماما در راستای همسویی اهداف و ابزارها است و من اهداف یا ابزار دستیابی به آنها را در کاری که اکنون اسرائیل انجام می‌دهد، نمی‌بینم.» راس گفت: «محاسبات اشتباه اسرائیل این بوده که می‌تواند رهبر دیرینه حزب‌الله، حسن نصرالله را وادار کند که بدانند برای ادامه حمله به شمال اسرائیل تا زمانی که با حماس در غزه هماهنگ هستند، بهای گزافی را خواهند پرداخت. برای همین اسرائیلی‌ها به‌دنبال این راهکارها بوده‌اند: راه‌اندازی کمپین موشکی که عملیات فرماندهی و کنترل حزب‌الله و انبارهای تسلیحات آنها را هدف قرار دهد و تهدید به اینکه مرکز درگیری‌ها در حرکت به سمت شمال و به سمت لبنان است.»
ترکاندن پیجرها نشان از آن دارد که اسرائیل به‌دنبال گسترده کردن کارزار جنگی خود است، هرچندکه هنوز به‌طور رسمی این عملیات را بر عهده نگرفته است. اکنون به‌نظر می‌رسد که آن کمپین آغاز شده است. نیروهای ویژه اسرائیل وارد سوریه شدند و تاسیساتی را منفجر کردند که گمان می‌رود موشک‌هایی تولید می‌کرد که تامین‌کننده حزب‌الله بود. به نظر می‌رسد در لبنان، موشک‌های اسرائیلی به سمت تونل‌های ذخیره‌سازی زیرزمینی و هر جایی هدایت می‌شوند که اطلاعات اسرائیل معتقد است ده‌ها یا صدها هزار سلاح در آن پنهان شده است. مقامات آمریکایی و اسرائیلی می‌گویند که تعداد انفجارهای ثانویه قابل مشاهده در برخی فیلم‌های این حملات نشان می‌دهد که حداقل برخی از این اطلاعات دقیق بوده است.
دامنه و مقیاس عملیات نشان می‌دهد که نتانیاهو دیگر راضی به کنار آمدن با هیچ طرحی نیست. به نظر او، 7 اکتبر همه چیز را تغییر داد و زمان آن فرا رسیده است که مشکل یک‌بار برای همیشه حل شود؛ چه در غزه و چه در لبنان. اما تصور اینکه نتانیاهو بتواند حزب‌الله را از بین ببرد، سخت است، همان‌طور که نتوانسته حماس را از بین ببرد. همان‌گونه که تصور اینکه نخست‌وزیر اسرائیل زمان زیادی را به نگرانی‌های بایدن اختصاص دهد، دشوار است. او می‌داند که اگر دونالد جی.ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا انتخاب شود، دست بسیار آزادتری برای پیگرد جنگ علیه حماس و حزب‌الله به شیوه‌ای که صلاح می‌داند، خواهد داشت.
استیون ای.کوک از شورای روابط خارجی که به تازگی از سفری برای گفت‌وگو بازگشته است، گفت: «اسرائیلی‌ها، به‌ویژه جناح راست ائتلاف نتانیاهو، مصمم به حل این موضوع هستند و فکر می‌کنند که همه، اینها را برای مدت طولانی رها کرده‌اند. آنها فکر می‌کنند که از ایالات متحده توصیه‌های نامناسب و بدی دریافت کرده‌اند.» او به‌نوبه خود خاطرنشان کرد که بایدن «هرگز واقعا از اهرم فشار خود بر نتانیاهو استفاده نکرد»؛ اشاره‌ای به قدرت رئیس‌جمهور برای قطع انواع خاصی از کمک‌های نظامی در صورت نادیده گرفتن توصیه‌هایش از سوی نخست‌وزیر اسرائیل.