بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
با توجه به اینکه کمتر از دو ماه دیگر دونالد ترامپ در کاخ سفید مستقر می‌شود، امروز این پرسش مطرح است که آیا گفت‌وگوهای ایران و کشورهای اروپا، پیش‌‌درآمدی برای مذاکره با واشنگتن است؟ در این رابطه نگاه‌‌های متفاوتی وجود دارد، برخی می‌‌گویند که ممکن است این گفت‌وگوها با هدف فراهم کردن فضا برای مذاکرات ایران و آمریکا باشد. در واقع طرف اروپایی می‌‌خواهد دریابد که آیا تهران مایل به مذاکره با واشنگتن است یا خیر؟
اما دسته‌‌ای دیگر معتقد هستند که اروپایی‌‌ها مسیر خود را طی می‌کنند و در این مسیر، برای آنها بحث فعال کردن مکانیزم ماشه بسیار مهم است. البته با توجه به اینکه پیش‌تر آمریکای ترامپ یک بار از برجام خارج شد و اروپایی‌‌ها نیز نتوانستند به تنهایی این توافق را پیش ببرند، امروز نیز احتمالا نمی‌توانند بدون همراهی آمریکا به سمت فعال کردن مکانیزم ماشه بروند. باوجودی که ایالات متحده از برجام خارج شده و نمی‌تواند دخل و تصرفی در این امر داشته باشد، اما بروکسل بدون رضایت واشنگتن به سمت فعال‌سازی اسنپ‌‌بک نخواهد رفت. در واقع اروپا در بسیاری از سیاست‌‌هایش همواره دنباله‌‌روی آمریکا بوده است.
از سوی دیگر نگاه شخص دونالد ترامپ به مذاکرات احتمالی با ایران نیز حائز اهمیت است؛ ترامپ در جریان رقابت‌‌های انتخاباتی‌‌اش تاکید کرد که برای من مهم است که ایران هیچ‌‌وقت به سلاح هسته‌‌ای دست پیدا نکند. این در حالی است که آمریکا رسما 18 اردیبهشت 1397 یعنی در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ از برجام خارج شد. حدود دو هفته پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، مایک پمپئو وزیر خارجه وقت این کشور شروط 12 گانه دولت ترامپ در قبال ایران را اعلام کرد که از جمله آمده بود که ایران باید غنی‌‌سازی را به طور کامل قطع کند و به بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه دهد به‌صورت بی‌قید و شرط از همه پایگاه‌‌ها در همه نقاط این کشور بازرسی کنند.
اما امروز ترامپ خواهان آن است که ایران به سمت هسته‌‌ای شدن نرود؛ در چنین شرایطی شاید حرف ترامپ را بتوان این‌گونه تفسیر کرد که اگر مذاکراتی با آمریکا انجام بگیرد، واشنگتن خواهان تمدید بند غروب خواهد شد تا نظارت‌‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه‌‌های هسته‌‌ای ایران را دائمی کند. طبق برجام و قطعنامه 2231 که آن را تضمین کرده، مطابق بند غروب اکتبر 2025، برجام منقضی و تمام محدودیت‌هایی که بر ایران اعمال شده برداشته خواهد شد. درواقع اگر همه چیز درست پیش می‌‌رفت قرار بود در آن تاریخ، پرونده هسته‌‌ای ایران تبدیل به یک پرونده عادی شود.
پرسش مهم دیگری که وجود دارد و شاید فعلا نتوان برای آن پاسخی یافت این است که شرط و شروط ترامپ برای مذاکره مستقیم با ایران چه خواهد بود؟ آیا ترامپ گام‌های عملی و مشخص طبق آنچه ظریف در فارن افرز اعلام کرده بر خواهد داشت و به یک توافق متوازن رضایت خواهد داد؟ این عدم‌قطعیت‌ها باعث شده تا برخی این سوال را مطرح کنند که با بازگشت دوباره کمپین فشار حداکثری آیا اساسا میز مذاکره‌ای وجود خواهد داشت؟