راه ترقی - خبرآنلاین /دانشمندان یک سیاه‌چاله فوق عظیم با جرم خیره‌کننده 36 میلیارد برابر خورشید را در مرکز سامانه کهکشانی نعل اسب کیهانی کشف کرده‌اند.
اخترشناسان پیش از این در سال 2007 سامانه «نعل اسب کیهانی» متشکل از چندین کهکشان را در فاصله پنج و نیم میلیارد سال نوری از زمین پیدا کردند. این کهکشان‌ها در فاصله‌ای تقریبا نزدیک به هم قرار گرفته‌اند، اما آنچه آن‌ها را متمایز می‌کند این است که در این سامانه کهکشان پیش‌زمینه‌ای باعث بزرگ‌نمایی و اعوجاج نور کهکشان پس‌زمینه‌ای شده است؛ نورهایی که گاه میلیاردها سال در سفر بوده‌اند تا به ما برسند.
این بدین معناست که کهکشان جلویی مانند یک عدسی کیهانی عظیم عمل کرده و «حلقه اینشتین» را تشکیل داده است. پدیده‌ای که برای اخترشناسان ابزاری بسیار مهم به شمار می‌رود، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد اجرامی را مشاهده کنند که در حالت عادی از دید پنهان می‌ماند.
به نقل از یورونیوز، اکنون مطالعات جدید تأیید کرده‌اند که کهکشان پیش‌زمینه‌ای پرجرم سامانه کهکشانی نعل اسب کیهانی به نام «ال‌آرجی 3-757» (LRG 3-757)، میزبان یکی از عظیم‌ترین سیاه‌چاله‌های تاریخ علم نجوم است.
سیاه‌چاله‌های فوق عظیم؛ دسته‌ای فراتر از سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم
سیاه‌چاله‌های ابرپرجرمی که جرمشان حداقل 5 میلیارد برابر جرم خورشید باشد، به عنوان «سیاه‌چاله‌های فوق عظیم» شناخته می‌شوند . پژوهشگران در مؤسسه فیزیک گراند دو سول برزیل در مطالعه خود به رابطه میان جرم سیاه‌چاله و پراکندگی سرعت ستارگان در برآمدگی کهکشانی پرداخته‌اند.
هر چه جرم سیاه‌چاله بیشتر باشد، سرعت ستاره‌ها در مرکز کهکشان متغیرتر و بی‌نظم‌تر خواهد بود. با این حال سیاه‌چاله نعل اسب کیهانی از این قاعده پیروی نمی‌کند و جرم آن بیش از حد انتظار است.
چرا این سیاه‌چاله از الگوی معمول منحرف شده است؟
محققان چند سناریو را برای توضیح این انحراف پیشنهاد کرده‌اند. آنان می‌گویند احتمال دارد کهکشان میزبان سیاه‌چاله در گذشته کهکشان‌های دیگری را بلعیده باشد و در این فرآیند ستاره‌های زیادی از مرکز آن بیرون رانده شده باشند.
یک احتمال دیگر این است که وقتی که سیاه‌چاله‌ها در حال بلعیدن مواد اطراف خود هستند، به هسته‌های فعال کهکشانی تبدیل می‌شوند و می‌توانند با فوران‌های پرقدرت ساختار کهکشان را تغییر دهند.

حلقه اینشتین نعل اسب کیهانی
همچنین این نیز ممکن است که این سیاه‌چاله، بقایای یک اختروش بسیار درخشان از کیهان اولیه باشد که در گذشته دوره‌های رشد سریعی را تجربه کرده است. دانشمندان می‌گویند تلسکوپ فضایی «اُقلیدس» اروپا در پنج سال آینده، صدها هزار لنز گرانشی جدید کشف خواهد کرد که می‌تواند شناخت ما از تکامل کهکشان‌ها را عمیق‌تر کند.
همچنین تلسکوپ فوق عظیم اروپایی نیز حدود 3 سال دیگر به کمک ستاره‌شناسان خواهد آمد تا آن‌ها جزئیات دقیقی از حرکت ستاره‌ها را در کهکشان‌های عظیم بررسی کنند.
آیا سیاه‌چاله‌های بزرگ‌تری هم وجود دارند؟
پژوهشگران می‌گویند این کشف تنها آغاز راه است. آنان امیدوارند که پروژه‌های آینده بتواند پاسخ‌های بیشتری درباره این اجرام مرموز ارائه دهند. با پیشرفت فناوری‌های رصدی، در آینده‌ای نزدیک احتمال کشف سیاه‌چاله‌هایی حتی عظیم‌تر نیز وجود دارد؛ اجرامی که به گفته اخترشناسان می‌توانند نگاه ما را به ماهیت کیهان دگرگون کنند.