بزرگنمايي:

راه ترقی - ایسنا /آیا تا به حال در مریخ آب وجود داشته است؟ دانشمندان آخرین زمان عبور آب از میان صخره‌های مریخ را با دقت بی سابقه‌ای مشخص کرده‌اند و آن تنها 742 میلیون سال پیش بوده است. این کشف که از تکه‌ای از مریخ که به زمین افتاده است به دست آمده نشان می‌دهد که همسایه آسمانی ما بیش از آنچه قبلا تصور می‌شد آب مایع را در خود حفظ کرده است.
این شهاب سنگ که لافایت نام دارد حاوی مواد معدنی است که تنها از طریق برهمکنش با آب مایع شکل گرفته‌اند، سرنخی که نشان می‌دهد مریخ همیشه آن سیاره بیابانی که امروز می‌بینیم، نبوده است. این مواد معدنی ساخته شده از آب، داستانی از فعالیت هیدرولوژیکی مختصر اما قابل توجه در دوره آمازونی مریخ را روایت می‌کنند، زمانی که بیشتر دانشمندان معتقد بودند این سیاره سرد، خشک و تا حد زیادی غیر قابل سکونت بوده است. اکنون، تحقیقات جدید توضیح می‌دهد که چگونه محققان متوجه شدند که شهاب سنگ واقعا چه زمانی با آب تماس پیدا کرده است.
ماریسا ترمبلی (Marissa Tremblay)، نویسنده اصلی از دانشگاه پردو، در بیانیه‌ای می‌گوید: تاریخ‌گذاری این مواد معدنی می‌تواند به ما نشان دهد که چه زمانی آب مایع در سطح مریخ یا نزدیک به آن در گذشته زمین‌شناسی این سیاره وجود داشته است.
تصور بر این بود که دوره اخیر زمین شناسی مریخ یعنی دوره آمازونی که از 2.9 میلیارد سال پیش تا کنون را در بر می‌گیرد با فعالیت آبی بسیار محدود مشخص می‌شود. شواهد حاکی از آن است که در حالی که سطح مریخ برای میلیاردها سال بیشتر خشک بوده است، اما می‌توانسته اخیرا بیشتر از آنچه تصور می‌کردیم، حباب‌هایی از آب مایع در زیر سطح خود داشته باشد.
لافایت، یک شهاب سنگ کوچک 0.8 کیلوگرمی، بخشی از گروه نخلیت است، سنگ‌های مریخی که در طی برخوردی حدود 11 میلیون سال پیش به بیرون پرتاب شدند و در نهایت به زمین راه یافتند. چیزی که لافایت را خاص می‌کند وجود رگه‌های قهوه‌ای مایل به قرمز به نام «ایدینگ‌سایت» است که از میان کریستال‌های الیوین آن عبور می‌کنند. این مواد معدنی حاوی پتاسیم هستند و تنها از طریق واکنش با آب مایع تشکیل می‌شوند.
برای تعیین دقیق سن این کانی‌های تشکیل‌شده از آب، محققان از تکنیک تاریخ‌یابی پیچیده‌ای به نام geochronology 40Ar/39Ar استفاده کردند. این گروه با دقت نمونه‌های کوچک را از شهاب‌سنگ استخراج کردند و قبل از بمباران آن با نوترون‌ها، آن‌ها را در کپسول‌های شیشه‌ای مهر و موم کردند. با اندازه‌گیری نسبت ایزوتوپ‌های مختلف آرگون آزاد شده در هنگام گرم شدن نمونه‌ها، آنها مشخص کردند که مواد معدنی تشکیل‌شده از آب 742 میلیون سال پیش متبلور شده‌اند. این میزان حدود 15 میلیون سال خطا دارد.
این تاریخ جدید بسیار دقیق‌تر از تخمین‌های قبلی است که از 670 میلیون سال تا کنون متغیر بوده است. همچنین نشان می‌دهد که سنگ آذرین اولیه حدود 1.3 میلیارد سال پیش تشکیل شده است، سپس تقریبا 580 میلیون سال بعد، آب مایع از آن عبور کرده و مواد معدنی را ایجاد کرده است.
ترمبلی توضیح می‌دهد که چندین رویداد، مانند برخوردی که لافایت را از مریخ جدا کرد، سفر 11 میلیون ساله آن در فضا، یا گرمای ناشی از ورود به جو زمین، می‌تواند به طور بالقوه سن آن را تغییر دهد. با این حال، محققان موفق شدند تأیید کنند که هیچ یک از این فرآیندها بر سن تغییرات مربوط به آب شهاب سنگ تأثیر نمی‌گذارد.
این یافته‌ها با آنچه ما در مورد تاریخچه آتشفشانی مریخ می‌دانیم مطابقت دارد. در حالی که فعالیت‌های آتشفشانی عمده در دوره آمازون کاهش یافته بود، این سیاره فوران‌های اپیزودیک را در مناطقی مانند تارسیس و الیزیوم تجربه کرده است.
این بازنگری در جدول زمانی، دانشمندان را وادار می‌کند تا پتانسیل حیات میکروبی در مریخ را مورد بازنگری قرار دهند.
اگرچه فعالیت آب به احتمال زیاد گاه به گاه و کوتاه مدت بود، اما غیرعادی نبود. این الگوی فعالیت گاه به گاه و موضعی آب ممکن است بارها و بارها در طول تاریخ اخیر مریخ، بخش‌های قابل سکونت ایجاد کرده باشد که به طور بالقوه اجازه می‌دهد تا مدت‌ها پس از غیرقابل سکونت شدن سطح سیاره، حیات در بخش‌های مجزا باقی مانده باشد.
این روش اکنون یک روش قابل اعتماد برای ردیابی فعالیت آب در سراسر منظومه شمسی ما ارائه می‌دهد، که اطلاعات بسیار مهمی است زیرا ما به جستجوی زیستگاه‌های بالقوه برای حیات فراتر از زمین ادامه می‌دهیم.