بزرگنمايي:

راه ترقی - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حشمت‌الله فلاحت پیشه فعال سیاسی در گفت‌وگو با اعتماد درباره لایه‌های عمیق‌تر دو دور مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط و رم می‌گوید: « تا به امروز دو مرحله مذاکره میان ایران و امریکا انجام شده که می‌توان این دو مرحله مذاکراتی را اینگونه تحلیل کرد: در مسقط دو طرف بر ضرورت اصل مذاکره توافق کردند. تا قبل از آن واسطه‌ها از ایران و امریکا هیولاهایی برای هم ساخته بودند که بدون واسطه‌ها نمی‌توانند توافق کنند. در مسقط از این مرحله گذر شد. در رم اما دو طرف در خصوص دستور کار مذاکره به توافق رسیدند. وقتی دو کشور بر سر دستور کار به توافق می‌رسند، یعنی اینکه از پیچ خطرناک احتمال بازگشت به چالش و تنش عبور کرده‌اند. معتقدم دو کشور از این مرحله نیز گذر کرده‌اند.»
فلاحت‌پیشه یادآور می‌شود: «معتقدم مهم‌ترین عاملی که باعث شده ایران و امریکا مذاکرات را پیش ببرند، غیبت طرف‌های ثالثی است که در گذشته به ظاهر نقش مثبتی داشتند اما در واقع در گفت‌وگوها نقش منفی ایفا می‌کردند. لذا مهم‌ترین ویژگی این دور از مذاکرات عدم حضور طرف‌های ثالث است. عمان تنها طرف ثالث حاضر در مذاکرات است اما این کشور عملا هیچ منافعی از گفت‌وگوهای ایران و امریکا ندارد. در گذشته (مثلا در برجام) طرف‌های شرقی و غربی در مذاکرات منافعی برای خود تعریف کرده بودند. همین امر دستورکارهای شلوغی در مذاکرات ایجاد کرده بود. این منافع ثالث تبدیل به اختلافاتی می‌شد که هم مذاکرات را طولانی می‌کرد و هم باعث کندی گفت‌وگوها و بعضا به بن رسیدن مذاکرات می‌شد.»
او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر مهم‌ترین مانع در مذاکرات دو‌جانبه ایران و امریکا احتمال بازگشت طرف‌های ثالث در مذاکرات است. چه کشورهایی که در مذاکرات حضور داشتند و چه طرف‌هایی که حضور نداشتند. به عنوان نمونه رژیم صهیونیستی یکی از این بازیگران تخریبگر و غایب است. نتانیاهو به خوبی می‌داند اگر ایران و امریکا به توافق هسته‌ای برسند، گذر نتانیاهو حتما به دادگاه خواهد رسید و مجازات می‌شود. توافق ایران و امریکا نتانیاهو را راهی زندان کرده و از کنشگری در عرصه سیاسی منطقه دور می‌کند. به همین دلیل تنها بازیگری که هنوز از جنگ و تنازع صحبت می‌کند نتانیاهو است.»
این تحلیلگر با اشاره به اینکه ایران اگر بخواهد مذاکرات را در راستای منافع ملی هدایت کند باید عوامل منفی را محدود کرده و عوامل مثبت را تقویت کند، می‌گوید: « مهم‌ترین عوامل مثبت در این شرایط وفاق فراگیری است که دولت چهاردهم در ایران به وجود آورده است. غیر برخی جریانات افراطی و کاسبان تحریم مردم و فعالان سیاسی و مسوولان همگی حامی وفاق و مذاکره هستند. آثار اقتصادی این توافقات مقدماتی هم برای نخستین‌بار نمایان شده و دولت باید از آن برای آشتی با مردم استفاده کند. تنها عاملی که می‌توان بین دولت پزشکیان و مردم ارتباط نزدیک‌تری ایجاد کند، تنش‌زدایی در حوزه سیاست خارجی است. چرا که آثار آن در کشور بلافاصله نمایان می‌شود. موضوع مهم بعدی توسعه مناسبات ارتباطی با همسایگان است. برخلاف دوران برجام، تمام همسایگان ایران طرفدار توافق ایران و امریکا هستند. در برجام تنها اسراییل مخالف برجام نبود، بلکه کشورهای عربی هم همراه اسراییل با هر نوع توافقی مخالفت می‌کردند.»
فلاحت‌پیشه می‌گوید: «اما امروز همراهی کشورهای عربی و همسایگان با این مذاکرات باعث انزوای اسراییل شده است. اسراییلی‌ها که تا 10 روز پیش در مذاکره با ترامپ بر اصل انزوای ایران تاکید می‌کردند به منزوی‌ترین کشور خاورمیانه بدل شده‌اند. معتقدم سایر میزهای وزارت خارجه ایران نباید نقش تماشاگر را داشته باشند، بلکه باید رویکردهای عملی برای شکل‌گیری یک مکانیسم منطقه‌ای ایجاد کنند تا از آشوب‌گری اسراییل جلوگیری شود.»
او در پایان درباره مهم‌ترین دغدغه طرف ایرانی می‌گوید: «به نظرم مهم‌ترین دغدغه ایران، حفظ قرارداد احتمالی و ایجاد ضمانت برای آن باشد. هیچ عاملی به اندازه گسترش مناسبات ایران و امریکا نمی‌تواند تضمین‌کننده توافق باشد. گروه‌های فنی ایران و امریکا همانطور که در موضوع راستی‌آزمایی توانایی هسته‌ای ایران از یک طرف و مساله تحریم‌ها از سوی دیگر رویکردهای تخصصی را دنبال می‌کنند، می‌توانند در زمینه‌های اقتصادی هم پیشنهادات عملی به هم بدهند. دولت پزشکیان هم باید شرایطی ایجاد کند که بخش خصوصی ایران امکان کار اقتصادی با شرکت‌های اقتصادی امریکایی را داشته باشد.»
بازار