بزرگنمايي:

راه ترقی - ایسنا / ستاره‌شناسان دانشگاه «ام‌آی‌تی»، سیاره‌ای را در فاصله 140 سال نوری از زمین کشف کرده‌اند که به سرعت در حال متلاشی شدن است و یک دنباله را از خود به جا می‌گذارد.
جرم سیاره در حال متلاشی شدن تقریبا به اندازه جرم عطارد است، اما حدود 20 برابر نزدیک‌تر از چرخیدن عطارد به دور خورشید، به دور ستاره خود می‌چرخد ​​و هر 30.5 ساعت یک بار نیز به دور خود می‌چرخد. این سیاره در چنین فاصله نزدیکی به ستاره خود احتمالا پوشیده از ماگمایی است که در فضا می‌جوشد. همان طور که سیاره در حال برشته شدن به دور ستاره خود می‌چرخد، مقدار زیادی از مواد معدنی روی سطح خود را از دست می‌دهد و عملا تبخیر می‌شود.
به نقل از ام‌آی‌تی نیوز، ستاره‌شناسان دانشگاه «ام‌آی‌تی»(MIT) این سیاره را با استفاده از «ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران» یا «تس»(TESS) مشاهده کردند. ماهواره تس در این ماموریت، نزدیک‌ترین ستاره‌ها را برای یافتن گذرها یا شیب‌های دوره‌ای در نور ستاره‌ها رصد کرد که می‌توانند نشانه‌هایی از وجود سیارات فراخورشیدی در حال گردش باشند. سیگنالی که ستاره‌شناسان را منحرف کرد، یک گذر عجیب بود و شیبی داشت که در عمق هر مدار در نوسان بود.
دانشمندان تأیید کردند سیگنال از یک سیاره سنگی آمده که به شدت در حال چرخش است و یک دنباله‌ طولانی از زباله‌ها را به جا می‌گذارد. «مارک هون»(Marc Hon) از پژوهشگران این پروژه گفت: وسعت دنباله سیاره، بسیار بزرگ است و به طول 9 میلیون کیلومتر یا تقریبا نیمی از کل مدار سیاره امتداد دارد.
به نظر می‌رسد که این سیاره با سرعتی چشمگیر در حال تجزیه شدن است و هر بار که به دور ستاره خود می‌چرخد، مقداری ماده معادل قله اورست را از دست می‌دهد. با این سرعت و با توجه به جرم کوچک سیاره، پژوهشگران پیش‌بینی می‌کنند که این سیاره ممکن است در حدود یک تا دو میلیون سال آینده کاملا متلاشی شود.
«آوی شپورر»(Avi Shporer) از پژوهشگران این پروژه گفت: ما خوش‌شانس بودیم که این سیاره را دقیقا در زمان از بین رفتن آن کشف کردیم. گویی این سیاره آخرین نفس‌های خود را می‌کشد.
سیاره جدید که دانشمندان آن را «BD+05 4868 Ab» نامیده‌اند، تقریبا به طور اتفاقی شناسایی شد. هون گفت: ما به دنبال این نوع سیاره نمی‌گشتیم، بلکه در حال بررسی معمول سیاره‌ها بودیم و من اتفاقی این سیگنال را دیدم که بسیار غیر عادی به نظر می‌رسید.
سیگنال معمولی یک سیاره فراخورشیدی در حال چرخش شبیه به یک شیب کوتاه در یک منحنی نور است که به طور منظم تکرار می‌شود و نشان می‌دهد که جرم فشرده‌ای مانند یک سیاره برای مدت کوتاهی از برابر نور ستاره میزبان خود می‌گذرد و به طور موقت آن را مسدود می‌کند.
این الگوی معمولی برخلاف آن چیزی بود که هون و همکارانش از ستاره میزبان این سیاره در صورت فلکی «اسب بزرگ»(Pegasus) کشف کردند. اگرچه گذر در هر 30.5 ساعت یک بار ظاهر می‌شود، اما زمان می‌برد تا روشنایی بسیار طولانی‌تر به حالت عادی برگردد. این نشان می‌دهد یک ساختار طولانی دنباله‌دار همچنان نور ستاره‌ها را مسدود می‌کند. جالب‌تر این که عمق شیب با هر مدار تغییر می‌کند و نشان می‌دهد هر چیزی که از مقابل ستاره می‌گذرد، همیشه به یک شکل نبوده است یا همان مقدار نور را مسدود نمی‌کند.
هون توضیح داد: شکل گذر، کار عادی یک دنباله‌دار با دم بلند به شمار می‌رود؛ به جز این که بعید است این دم آن طور که از یک دنباله‌دار واقعی انتظار می‌رود، حاوی گازهای فرار و یخ باشد، زیرا آنها در چنین فاصله نزدیکی به ستاره میزبان نمی‌توانند مدت زیادی دوام بیاورند. با وجود این، دانه‌های معدنی تبخیرشده از سطح سیاره می‌توانند به اندازه‌ای طولانی باقی بمانند که چنین دم متمایزی را شکل دهند.
با توجه به نزدیکی سیاره به ستاره‌اش، پژوهشگران تخمین می‌زنند که این سیاره در دمای حدود 1600 درجه سلسیوس در حال برشته شدن است. همان طور که ستاره سیاره را برشته می‌کند، هر ماده معدنی روی سطح آن احتمالا می‌جوشد و به فضا می‌گریزد تا به شکل یک دم بلند و غبارآلود سرد ‌شود.
نابودی چشمگیر این سیاره در نتیجه جرم کم آن صورت می‌گیرد که چیزی بین جرم عطارد و ماه است. سیاره‌های زمینی پرجرم‌تر مانند زمین، کشش گرانشی قوی‌تری دارند و به همین دلیل می‌توانند جو خود را حفظ کنند. درباره BD+05 4868 Ab، پژوشگران گمان می‌کنند که گرانش بسیار کمی برای نگه داشتن اجزای سیاره در کنار هم وجود دارد.
شپورر گفت: این یک جرم بسیار کوچک با گرانش بسیار ضعیف است. بنابراین، به راحتی جرم زیادی را از دست می‌دهد که گرانش آن را ضعیف‌تر می‌کند و باعث می‌شود که جرم بیشتری را از دست بدهد. این یک فرآیند فرار است که شرایط را برای سیاره فقط بدتر می‌کند.
این پژوهش در «Astrophysical Journal Letters» به چاپ رسید.